Europa - wyliniały tygrys

Europa przeżywa okres prosperity najlepszy od sześciu lat - czytamy w tegorocznym raporcie Economic Outlook, przygotowanym przez Zrzeszenie Europejskich Federacji Przedsiębiorców (UNICE). W przeciwieństwie do publikacji z poprzednich lat jest to lektura utrzymana w optymistycznym tonie. Gospodarka Unii Europejskiej i strefy euro rozwija się w tempie 2,5 proc. PKB - w krajach eurolandu - i 2,9 proc. w przypadku całej Wspólnoty. Wskaźniki poszły w górę dzięki poprawie na największych rynkach europejskich: w Niemczech, Francji i Wielkiej Brytanii. Wzrost gospodarczy w tych krajach jest wyższy niż prognozowano. To z kolei jest wynikiem bardzo dobrej koniunktury na rynkach światowych. Stany Zjednoczone, mimo dość wyraźnego spowolnienia, nadal rozwijają się bardzo szybko - w tempie 5 proc. rocznie. Trwa dobra passa na rynkach azjatyckich oraz - w nowych krajach UE, których gospodarki rozwijają się kilkakrotnie szybciej niż w państwach "starej Unii".

Pełne zatrudnienie i dwucyfrowe bezrobocie

Efekty dobrej koniunktury widać na rynku pracy. Szacuje się, że w tym roku powstanie w UE 2 mln nowych miejsc pracy, co utrwala podstawy wzrostu gospodarczego. Związane jest to głównie ze wzrostem znaczenia sektora usług. UNICE szacuje, że w przyszłym roku stopa bezrobocia w krajach strefy euro wyniesie 7,5 proc., a w krajach UE 7,7 proc. (w Polsce 14,5 proc.).

Średnia nie oddaje w pełni złożoności sytuacji na europejskim rynku pracy. Na jednym biegunie są bowiem kraje, które osiągnęły praktycznie pełne zatrudnienia (Irlandia 4,6 proc., Dania 3,6 proc., Wielka Brytania 5,1 proc.), a drugim mamy Polskę i Słowację, gdzie stopa jest dwucyfrowa oraz Niemcy, które mają sporym problem z obniżeniem bezrobocia.

Już za rok spowolnienie

Okres prosperity w Europie nie będzie jednak trwał długo. Już w przyszłym roku UNICE spodziewa się spowolnienia do 2 proc. PKB w strefie euro i do 2,3 proc. w całej UE. Stanie się to przede wszystkim z powodu podwyżki VAT o 3 punkty procentowe w Niemczech i jej negatywnego wpływu na spożycie w tym kraju, którego gospodarka stanowi około 30 proc. gospodarki całej strefy euro.

Innymi czynnikami ryzyka są spowolnienie w USA, schłodzenie chińskiej gospodarki i ewentualna aprecjacja euro. Wobec rosnących stóp procentowych nie można także zapomnieć o ryzyku załamania się wybujałego rynku nieruchomości w niektórych krajach, takich jak Hiszpania, Irlandia i w mniejszym stopniu Francja, co mogłoby osłabić popyt wewnętrzny.

Dlatego - zdaniem autorów raportu - Europie potrzebna jest redukcja kosztów pracy, niezbędne są reformy finansów publicznych i systemów podatkowych. Państwa europejskie stoją teraz przed ogromną szansą usprawnienia warunków gospodarowania i sprostania narastającej konkurencji, jednak niepokój budzi brak takiej inicjatywy ze strony rządów. Kluczem do sprostania światowej konkurencji staje się więc obniżenie kosztów pracy, innowacyjność procesów gospodarowania oraz zwiększenie elastyczności zatrudnienia.

W długoterminowych prognozach na przyszłość UNICE wskazuje na duże niebezpieczeństwo dla gospodarki europejskiej związane z rosnącym deficytem na rachunku bieżącym Stanów Zjednoczonych. Co więcej, obserwuje się narastającą niechęć inwestorów zagranicznych do finansowania tego deficytu. Może to zmusić USA do ograniczenia popytu wewnętrznego, co w dłuższej perspektywie odbije się na gospodarce całego świata, w tym Europy.

ET