Gazprom do KE w sprawie South Streamu

"Pozostałe (do wyjaśnienia) kwestie regulacyjne dotyczące stosowania unijnego prawa energetycznego mogą być wyjaśniane równolegle" - czytamy w oświadczeniu spółki przesłanym w piątek brukselskim dziennikarzom za pośrednictwem firmy komunikacyjnej GPlus Europe.

Komisja Europejska poinformowała w czwartek, że zaleciła sześciu krajom UE (Bułgarii, Węgrom, Słowenii, Grecji, Chorwacji i Austrii) renegocjację międzyrządowych umów z Rosją ws. gazociągu South Stream, ponieważ nie są one zgodne z prawem UE. Chodzi o nadmierne prawa Gazpromu takie jak zarządzanie gazociągiem, wyłączny do niego dostęp, czy ustalanie taryf przesyłowych.

Tymczasem unijny trzeci pakiet energetyczny, który wszedł w życie w marcu 2011 r., zakłada oddzielenie sprzedaży gazu od przesyłu (tzw. unbundling), uzgadnianie taryf przesyłowych przez niezależnego operatora oraz konkurencyjny dostęp do infrastruktury przesyłowej (tzw. zasada TPA - third party access).

Gazprom uważa, że spór z KE uda się rozwiązać na wzór konfliktu o gazociąg OPAL (przez Niemcy do granicy z Czechami), lądową odnogę kontrowersyjnego gazociągu z Rosji do Niemiec po dnie Bałtyku. "Wierzymy, że uda się wykorzystać doświadczenie z tego długotrwałego procesu, by szybko uzgodnić praktyczne ramy regulacyjne dla lądowych odcinków South Streamu" - czytamy. Spór także dotyczył kontroli gazociągu i korzystania z jego przepustowości.

Przedstawiciele rosyjskiego giganta wyrazili też zdziwienie, że KE dopiero teraz wyraża swoje zastrzeżenia, choć zawartość umów międzyrządowych "jest znana od lat". "Dlatego jesteśmy zaskoczeni i zawiedzeni, że Komisja wyraża swoje wątpliwości dopiero teraz, gdy rozpoczęły się już prace budowlane. To niefortunne wyczucie czasu jest tym mniej zrozumiałe, że South Streamowi udzielono priorytetowy status w kilku krajach UE" - czytamy.

Choć Gazprom nie jest stroną umów międzyrządowych Rosji z krajami UE, to na bazie tych umów zawiera on umowy handlowe ze spółkami z krajów UE.

Choć Rosja może odmówić renegocjacji umów międzyrządowych, KE przestrzega, że wpłynęłoby to na decyzje banków ws. inwestycji w South Stream.

Ponadto rzeczniczka KE ds. energii Marlene Holzner wyjaśniła w czwartek, że jeśli Rosja odmówi renegocjacji umów z rządami, KE będzie musiała "zalecić krajom członkowskim, by nie stosowały tych umów, bo nie będzie to zgodne z prawem UE". Jeśli kraje UE będą nadal je stosować, wówczas KE może uruchomić procedury o naruszenie prawa UE. Choć rzeczniczka przyznała, że KE nie zatrzyma budowy South Streamu to zapowiedziała, że gdy zacznie on działać, będzie musiało być zapewnione przestrzeganie unijnych zasad.

Liczący 3 600 km South Stream to wspólny projekt Gazpromu i włoskiej firmy ENI, który ma zapewnić dostawy rosyjskiego gazu do Europy Zachodniej z pominięciem Ukrainy. Ma prowadzić z Rosji przez Morze Czarne do Bułgarii, a następnie do Serbii, na Węgry, do Austrii i Słowenii. Pod koniec października 2012 r. ostateczną zgodę na budowę swoich odcinków gazociągu wydały Węgry i Serbia; według doniesie medialnych budowa rury już się rozpoczęła w Bułgarii i Serbii. Przepustowość South Streamu ma wynieść 63 mld m sześc. gazu rocznie.