Hałdy rosną, ceny węgla ani drgną

Jak podało w piątek biuro prasowe resortu, w mijającym tygodniu kierownictwo ministerstwa zaakceptowało informację o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego w 2009 r. Coroczne przedstawianie rządowi takiej informacji jest obowiązkiem resortu, wynikającym ze strategii dla sektora wydobywczego.

Dokument podsumowuje osiągnięte przez sektor w ubiegłym roku wyniki oraz m.in. stan bezpieczeństwa pracy w kopalniach, który - według autorów opracowania - nadal wymaga poprawy. Z inicjatywy resortu spółki węglowe opracowały programy poprawy warunków bezpieczeństwa i higieny pracy do 2015 r., których efektem ma być spadek liczby wypadków w tym okresie o ok. 20 proc.

Ubiegły rok należące do Skarbu Państwa spółki węglowe po raz pierwszy od kilku lat zamknęły stratą, na którą złożył się przede wszystkim ujemny wynik najbardziej dotkniętej kryzysem Jastrzębskiej Spółki Węglowej (JSW). Pozostałym firmom, mimo trudności, udało się wypracować zyski.

Z raportu ministerstwa wynika, że rozpoczęty w 2008 r. globalny kryzys finansowy miał duży wpływ na polskie górnictwo. Jego skutki, mimo relatywnie dobrej kondycji polskiej gospodarki na tle innych krajów, dotknęły również polski rynek zbytu węgla kamiennego, a w konsekwencji krajowych producentów tego surowca.

Przedstawiciele MG podkreślają jednak, że dzięki podjętym działaniom antykryzysowym największa górnicza firma, Kompania Węglowa, zapewniła pełną i terminową spłatę zobowiązań przejętych po spółkach, z których siedem lat temu została utworzona. Firma zamknęła rok niewielkim zyskiem. Katowicki Holding Węglowy obniżył koszt sprzedanego węgla o 245,6 mln zł, uzyskując tym samym dodatni wynik finansowy w 2009 r. w wysokości blisko 90 mln zł. Autorzy dokumentu przekonują, że bez wdrożenia planu KHW odnotowałby stratę rzędu 135,7 mln zł.

Również dotknięta drastycznym spadkiem sprzedaży oraz cen węgla Jastrzębska Spółka Węglowa umiała - według MG - elastycznie zareagować na zmieniającą się sytuację rynkową, m.in. skracając na kilka miesięcy tydzień pracy o jeden dzień. Wprowadzenie piątków bez wydobycia węgla pozwoliło zrównoważyć produkcję i sprzedaż oraz zahamować narastanie zapasów węgla. W tym roku JSW znów notuje najwyższe w branży zyski.

Według opublikowanych wcześniej danych resortu, w pierwszym półroczu 2010 r. spółki węglowe, należące bezpośrednio lub pośrednio do Skarbu Państwa, zarobiły netto 166,2 mln zł. W tym samym czasie zeszłego roku ich strata wyniosła 153,1 mln zł.

Dodatnie wyniki półrocza zostały osiągnięte przy mniejszym o ok. 1,4 mln ton niż rok wcześniej wydobyciu węgla (34,7 mln ton wobec 36,1 mln ton do końca czerwca 2009 r.) i zwiększonej o 1,7 mln ton sprzedaży tego surowca (32,9 mln ton wobec 31,2 mln ton).

Zmniejszyła się sprzedaż na rynek krajowy, wzrósł eksport. Z danych resortu wynika, że w tym roku rośnie też import węgla do Polski.

Na przykopalnianych zwałach w końcu czerwca było ponad 5,7 mln ton węgla - o blisko 1 mln ton więcej niż pół roku wcześniej (4,8 mln ton). Średnia cena zbytu węgla utrzymała się na zbliżonym do ubiegłorocznego poziomie (nastąpił wzrost o 1,1 proc. - potaniał węgiel energetyczny, zdrożał koksowy). W połączeniu ze wzrostem sprzedaży węgla przyniosło to nieznaczny wzrost przychodów sektora z 10,2 mld zł w ciągu sześciu miesięcy 2009 r. do 10,3 mld zł w tym roku. Przychody z samej sprzedaży węgla wzrosły jednak z 8,8 do 9,4 mld zł. Nastąpiło to głównie w wyniku ponad dwu i półkrotnego wzrostu przychodów ze sprzedaży węgla koksowego w kraju. Prawie o połowę mniej niż w pierwszym półroczu 2009 r. górnictwo wydało w tym roku na inwestycje (763,3 mln zł wobec blisko 1,4 mld zł rok wcześniej). Zatrudnienie w branży zmniejszyło się na koniec czerwca do 112,8 tys. osób wobec ok. 115 tys. w końcu ubiegłego roku.

Ubiegły rok górnictwo (trzy spółki Skarbu Państwa i Południowy Koncern Węglowy z grupy Tauron) zamknęło stratą netto zbliżoną do 167 mln zł. Gdyby jednak w zestawieniu wyników ująć także prywatną kopalnię Bogdanka, zysk całego górnictwa netto przekroczyłby 20 mln zł.