Harujemy więcej niż zarabiamy
Od wielu lat obserwujemy w Polsce zjawisko asymetrii między wzrostem wydajności pracy a wzrostem wynagrodzeń. Dzisiaj OPZZ rozpoczyna kampanię przeciwko polityce płacowej rządu. Jej celem jest głównie zwrócenie uwagi społeczeństwa i rządu na problem niskich płac w Polsce i wskazanie na negatywne konsekwencje tej polityki dla społeczeństwa i gospodarki.
Kampania ma także zachęcić (zmusić) rząd do DIALOGU w sprawie zmiany polityki płacowej, wesprzeć związki zawodowe w toczących się negocjacjach płacowych, zwiększyć aktywności związków zawodowych w obszarze polityki wynagrodzeń i zachęcenie wszystkich pracujących do walki o godne płace, a także poszerzyć wiedzę związków zawodowych i pracowników na temat rzeczywistej wysokości płac w Polsce i Unii Europejskiej (fakty i mity).
Wynagrodzenia w Polsce
Wydajność pracy w przemyśle ogółem mierzona produkcją sprzedaną na 1 zatrudnionego w 2005 roku, w stosunku do roku 2000 wzrosła o 42,7%, a przeciętne miesięczne wynagrodzenie realne brutto w przemyśle tylko o 7%.
Wynagrodzenia w przemyśle zwiększały się ponad sześciokrotnie wolniej niż wydajność pracy, co negatywnie wpływało na wzrost popytu wewnętrznego i wskaźnik zatrudnienia. W większości krajów OECD i Unii Europejskiej wzrost wynagrodzeń jest powiązany ze wzrostem wydajności, co stymuluje popyt i wzrost zatrudnienia. Jak zauważył prof. Mieczysław Kabaj w ekspertyzie pt. Umowa Społeczna "Gospodarka-Praca-Rodzina-Dialog" nastąpiło przesunięcie w podziale wartości dodanej w kierunku wzrostu zysków kosztem wynagrodzeń.
W latach 2003-2005 zysk netto polskich przedsiębiorstw zwiększył się o 35,3 mld zł, a łączny fundusz wynagrodzeń zmniejszył się o 2,1 mld zł (w rezultacie zmniejszenia zatrudnienia i małego wzrostu wynagrodzeń przeciętnych). Udział wynagrodzeń w wartości dodanej (płace plus zyski) zmniejszył się z 87% w 2003 r. do 68% w 2005 roku.Wysokość płacy minimalnej w Polsce
Jest ona kategorią ekonomiczną i społeczną. Zgodnie z art. 65 ust. 4 Konstytucji RP "minimalną wysokość wynagrodzenia za pracę lub sposób ustalania tej wysokości określa ustawa". Zasady ustalania minimalnego wynagrodzenia za pracę reguluje ustawa z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.
Wysokość płacy minimalnej jest przedmiotem negocjacji społecznych prowadzonych w Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych. Jeżeli Trójstronna Komisja nie uzgodni w terminie do dnia 15 lipca każdego roku wysokości minimalnego wynagrodzenia w roku następnym, Rada Ministrów ustala wysokość tego wynagrodzenia w roku następnym wraz z terminem zmiany tej wysokości, w drodze rozporządzenia, w terminie do dnia 15 września każdego roku.
W roku 2006 nie udało się ustalić, w toku negocjacji społecznych, wysokości płacy minimalnej. Strona związkowa zaproponowała, aby minimalne wynagrodzenie za pracę wzrosło o co najmniej 6,1%, co nie spotkało się ze zrozumieniem rządu i organizacji pracodawców.
W tej sytuacji wysokość minimalnej płacy została uregulowana rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 12 września 2006 r. Zgodnie z nim od dnia 1 stycznia 2007 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 936 zł, co oznacza wzrost o 4,1% w stosunku do roku 2006.
Według danych Eurostatu na dzień 1 stycznia 2004 roku najwyższa płaca minimalna wśród 25 państw członkowskich Unii Europejskiej obowiązywała w Luksemburgu (1403 euro), Holandii (1265 euro), Belgii (1186 euro), a najniższa w Łotwie (121 euro). Jednocześnie przy tak niskich zarobkach Polacy pracują najdłużej ze wszystkich pracowników Unii Europejskiej.
W 2003 roku czas pracy pracowników najemnych wyniósł w Polsce 1984 godziny.
Kraj | Czas pracy liczony w godzinach |
Polska | 1984 |
Czechy | 1882 |
Grecja | 1811 |
Węgry | 1777 |
Słowacja | 1770 |
Irlandia | 1541 |
Francja | 1393 |
Niemcy | 1362 |
Holandia | 1323 |
Z danych OECD wynika, że dłużej pracują jedynie Koreańczycy (2390 godzin rocznie) i Meksykanie (1908 godzin). W Japonii pracuje się 1828 godzin rocznie, czyli krócej niż w Polsce.
Źródło: Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych