Inflacja bazowa w październiku. NBP podał nowe dane

Odczyt inflacji bazowej z wyłączeniem cen żywności i energii za październik okazał się zgodny z oczekiwaniami analityków. 

Spadek inflacji bazowej po wielomiesięcznej serii wzrostów po raz pierwszy odnotowano w kwietniu. Październik był zatem piątym miesiącem, w którym wskaźnik obniżył się. 

Oprócz inflacji, która nie uwzględnia cen żywności i energii, NBP podaje trzy inne wskaźniki. Inflacja po wyłączeniu cen podlegających kontroli państwa wyniosła 5,1 proc., wobec 6,8 proc. miesiąc wcześniej - tu odnotowano największy spadek. Inflacja po wyłączeniu cen najbardziej zmiennych wyniosła z kolei 9,9 proc. (wobec 10,9 proc. we wrześniu). Zaś inflacja, która eliminuje wpływ 15 proc. koszyka cen o najmniejszej i największej dynamice, wyniosła 8,3 proc. (poprzedni odczyt to 9,3 proc.). 

Choć w ujęciu rocznym inflacja bazowa spadła, odwrotną tendencję odnotowano biorąc pod uwagę dane w ujęciu miesięcznym. Bartosz Sawicki, analityk rynków finansowych w Cinkciarz.pl, zwrócił uwagę, że "ceny bazowe podniosły się o 0,6 proc. m/m notując najsilniejszy skok od wiosny".

Analitycy PKO BP zwracają uwagę, że "impet inflacji bazowej jest w trendzie spadkowym, jeśli wyłączyć nadzwyczajny wrzesień".

Narodowy Bank Polski co miesiąc wylicza cztery wskaźniki inflacji bazowej, co - jak wyjaśnia bank centralny - "pomaga zrozumieć charakter inflacji w Polsce". 

Wskaźnik CPI (inflacja konsumencka) pokazuje średnią zmianę cen całego, dużego koszyka dóbr kupowanych przez konsumentów. Przy wyliczaniu wskaźników inflacji bazowej analizie są poddawane zmiany cen w różnych segmentach tego koszyka. To pozwala lepiej identyfikować źródła inflacji i trafniej prognozować jej przyszłe tendencje. Pozwala też określić, w jakim stopniu inflacja jest trwała, a w jakim jest kształtowana np. przez krótkotrwałe zmiany cen wywołane nieprzewidywalnymi czynnikami.

Najczęściej używanym przez analityków wskaźnikiem jest wskaźnik inflacji po wyłączeniu cen żywności i energii. Pokazuje on tendencje cen, na które polityka pieniężna prowadzona przez bank centralny ma największy wpływ.

NBP tłumaczy, że ceny energii (w tym paliw) są ustalane nie na rynku krajowym, lecz na rynkach światowych, czasem również pod wpływem spekulacji. Ceny żywności - jak przypomina NBP - w dużej mierze zależą m.in. od pogody i bieżącej sytuacji na krajowym i światowym rynku rolnym.

W środę dane o inflacji w październiku podał również Główny Urząd Statystyczny. Zgodnie z jego metodologią wyliczeń finalny odczyt inflacji konsumenckiej wskazał 6,6 proc. w ujęciu rocznym. Był on nieco wyższy od wstępnego, który przedstawiono przed dwoma tygodniami (6,5 proc.). Ostatnim razem inflacja była niższa od październikowej wartości we wrześniu 2021 roku, gdy wynosiła 5,9 proc.

W październiku największy wzrost cen odnotowano w kategoriach "edukacja", bo o 10,5 proc. rdr i 1,6 proc. mdm oraz "inne towary i usługi", w przypadku której średnio podwyżka wyniosła 9,4 proc. w relacji rocznej i 0,3 proc. w miesięcznej. Wysoki współczynnik odnotowano także w koszyku "żywność i napoje bezalkoholowe", który wzrósł w skali roku o 8 proc., natomiast w ujęciu mdm o 0,5 proc.