Ceny towarów i usług konsumpcyjnych w grudniu 2021 r. w porównaniu z analogicznym miesiącem roku poprzedniego wzrosły o 8,6 proc. (przy wzroście cen towarów - o 9,0 proc. i usług - o 7,6 proc.) - podał GUS, potwierdzając tym samym dane szacunkowe z początku stycznia (tzw. flash).
W stosunku do poprzedniego miesiąca ceny towarów i usług wzrosły o 0,9 proc. (w tym towarów - o 1,0 proc. i usług - o 0,7 proc.). Wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych w 2021 r. w stosunku do roku poprzedniego wyniósł 5,1 proc.
W grudniu, w porównaniu z tym samym miesiącem 2020 roku, najmocniej zdrożały: gaz ciekły (52,3 proc.), opał (39,8 proc.), olej napędowy (32 proc.), benzyna (30,5 proc.), mięso drobiowe (30,1 proc.) i tłuszcze roślinne (24,5 proc.).
Tylko trochę mniej cukier (22,3 proc.), gaz (18,8 proc.), wywóz śmieci (16,2 proc.), mięso wołowe (19 proc.), pieczywo (14,3 proc.) czy masło (19,3 proc.), użytkowanie mieszkania lub domu (11,2 proc.) lub jaja (11,5 proc.).
Meble były droższe o 10,8 proc. niż rok temu, energia elektryczna o 9,5 proc., mąka o 11,3 proc., a warzywa o 11,6 proc. Usługi fryzjerskie zdrożały z kolei o 7,7 proc.
Średnioroczny wskaźnik cen konsumpcyjnych nośników energii w 2021 r. w stosunku do 2020 r. wyniósł 7,1 proc. - podał GUS.
Inflacja. Jest reakcja rządu
Wczoraj Sejm uchwalił poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, czyli tzw. tarczy antyinflacyjnej 2.0, która ma pomóc Polakom przejść łagodniej przez najbliższe miesiące wysokiego wzrostu cen.
Zgodnie z projektem, obniżone stawki mają obowiązywać od 1 lutego do 31 lipca 2022 r. Do zera ma spaść VAT na żywność i napoje objęte obecnie stawką 5 proc.
Z 23 proc. do 8 proc. ma spaść stawka tego podatku na paliwa silnikowe: olej napędowy, biokomponenty stanowiące samoistne paliwa, benzynę, gaz LPG. Dla nawozów, środków ochrony roślin, ziemi ogrodniczej i innych środków wspomagających produkcję rolniczą VAT ma spaść z 8 proc. do zera.
VAT na gaz ma spaść z 8 proc. do zera, na energię cieplną z 8 proc. do 5 proc., a w przypadku energii elektrycznej utrzymany zostanie obniżony 5-proc. VAT.
Ekonomiści podkreślają, że zarówno tarcza antyinflacyjna 1.0 jak i 2.0 obniżą szczyt inflacji w najbliższych miesiącach, ale problem wróci, gdy zostaną one wyłączone i stawki podatków wrócą do wcześniejszych poziomów.
Szczyt inflacji dopiero nadejdzie
Z ostatnich prognoz wynika, że po tarczy 2.0 inflacja osiągnie dopiero swój maksymalny poziom. Według ING Banku Śląskiego nastąpi to w lipcu i wzrost cen wyniesie wtedy ok. 10 proc.
mBank szacuje 9,6 proc. w sierpniu a Bank Millennium 9,4 proc. (również w sierpniu).
Zanim jednak efekty tarcz przełożą się na obniżenie poziomu inflacji i jej dynamiki - w styczniu może dość do jej ponownego wzrostu. Ekonomiści Banku Pekao prognozują poziom inflacji na ok. 9 proc.
Rzecznik rządu Piotr Muller powiedział Interii, że "jeżeli inflacja nadal będzie na bardzo wysokim poziomie, to jesteśmy skłonni przedłużyć czas obowiązywania obniżek VAT. Tak, żeby sytuacja pozostała stabilna, bezpieczna i nie odbiła się na cenach najbardziej podstawowych produktów".
Coraz większy problem
Jak wskazało w piątek BIEC, Wskaźnik Przyszłej Inflacji (WPI), prognozujący z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem kierunek zmian cen towarów i usług konsumpcyjnych, w styczniu 2022 r. wzrósł o 1,3 punktu wobec wartości sprzed miesiąca. "Wskaźnik rośnie nieprzerwanie od 18 miesięcy i osiąga kolejne szczyty" - wskazali analitycy.
BIEC zaznaczyło, że oczekiwania inflacyjne konsumentów i producentów ustabilizowały się, "jednak pozostają na bardzo wysokim poziomie".
Dodano, że blisko 92 proc. badanych konsumentów spodziewa się wzrostu cen w najbliższym roku. W tej grupie ubyło tych, którzy uważają, że ceny w najbliższym czasie będą rosły szybciej niż obecnie na rzecz sądzących, że ceny będę rosły w tempie dotychczas obserwowanym.
Ekonomiści zwrócili uwagę, że tak wysoki poziom oczekiwań inflacyjnych konsumentów obserwowano ostatnio w 2004 r. "O utrwaleniu wysokich oczekiwań inflacyjnych konsumentów świadczyć może odnotowany po raz pierwszy od wielu miesięcy spadek odsetka tych konsumentów, którzy uważają, że obecnie jest dobry czas na dokonywanie zakupów dóbr trwałego użytku" - zaznaczyło BIEC.
Według BIEC oznacza to, że konsumenci przeszli do fazy powstrzymywania się od zakupów, uznając prawdopodobnie, że wzrost cen jest na tyle wysoki i powszechny, że strategia "zdążyć z zakupami przed inflacją" nie ma sensu. Dodali, że konsumenci coraz częściej "muszą dokonywać wyboru w strukturze swych zakupów", przesuwając je na rzecz tych dóbr i usług, na które muszą wydać swe pieniądze, rezygnując z części zakupów, które nie są niezbędne.
"Jeśli takie zachowania pogłębią się i utrwalą, może to zmniejszyć popyt konsumpcyjny na tyle, że ograniczy to również spiralę inflacyjną" - oceniło BIEC. Jak zastrzegło biuro, na razie jest jednak zbyt wcześnie, aby stwierdzić, "że takie zjawisko będzie miało miejsce" - zastrzegli ekonomiści.
Biuro zwróciło uwagę, że o ile oczekiwania inflacyjne konsumentów silnie kształtowane są przez wysokość bieżącej inflacji, o tyle oczekiwania inflacyjne przedsiębiorców wyrażają ich plany kształtowania cen na towary i najprawdopodobniej będą realizowane. "W ostatnich dwóch miesiącach przewaga odsetka firm planujących w najbliższym czasie podnosić ceny nad odsetkiem firm zamierzających je obniżyć sięgnęła ok. 35 proc. i jest to najwyższy poziom wskaźnika oczekiwań inflacyjnych od 1994 r." - podkreślono w analizie BIEC.
BIZNES INTERIA na Facebooku i jesteś na bieżąco z najnowszymi wydarzeniami
bed
