Które kraje są liderami innowacji w bankowości?

- Jeśli definiujemy innowacje jako proces ciągłego dostarczania usług, to właśnie po to istnieje bank - aby przynosić coraz większą wartość dla klienta. Innowacja jest istotą tego działania. Temu ma być podporządkowana strategia. I to się dzieje nie od dziś, choć teraz w coraz większym stopniu jest to powiązane z cyfryzacją - stwierdza Brunon Bartkiewicz, prezes ING Banku Śląskiego.

Andrzej Halesiak, dyrektor biura analiz Pekao podkreśla, że "jesteśmy w momencie gdy diametralnie zmienia się profil naszej gospodarki". Kluczową rolę będą odgrywać innowacje, ale to oznacza zapotrzebowanie na fachowców.

- Przez ostatnie dwadzieścia pięć lat byliśmy krajem, w którym inwestycje opierały się na pracochłonnych procesach. Teraz coraz mocniej przechodzimy na aktywność na polu innowacji i ten przekaz powinien też dotrzeć do inwestorów za granicą, co już się zaczyna dziać - tłumaczy Halesiak.

- Do niedawna w polskiej gospodarce można było dobrze funkcjonować, bez wprowadzania innowacji, w dużym stopniu opierając się na taniej pracy. Teraz się to szybko zmienia. Przechodzimy na inny etap rozwoju - tłumaczy dyrektor działu analiz makroekonomicznych Pekao. - Ale to oznacza, że musimy mieć system edukacji i kształcenia, by zasoby pracy odpowiadały zapotrzebowaniu na rynku pracy - dodaje Halesiak.

Podkreśla, że polski sektor bankowy jest specyficzny, bo tu innowacje dorównują tym globalnym, a w niektórych obszarach nawet je wyprzedzają.

Feliks Szyszkowiak, wiceprezes BZ WBK zaznacza, że często w Polsce mylimy innowacje z wynalazczością. - Istotne jest, żeby stworzyć pole do jednego i drugiego, choć oczywiście to drugie jest dużo trudniejsze. Tymczasem, bardzo ważne są również te niewielkie innowacje, które usprawniają działanie - wyjaśnia.

- Mówi się, że banki są ociężałymi korporacjami, tymczasem z innowacją mamy do czynienia na co dzień, wdrażamy około dwóch projektów dziennie. Nie bez przyczyny Polska i Turcja wybijają się na mapie innowacji w sektorze bankowym - podkreśla Feliks Szyszkowiak. Mamy zespół, który obserwuje to co się pojawia na rynku by inspirować się tym co się dzieje na zewnątrz - dodaje.

Brunon Bartkiewicz zaznacza, że innowacje często są traktowane fragmentarycznie.

- Często mówiąc o innowacjach lubimy wybierać tylko jej elementy, a tymczasem są one inherentną częścią naszego funkcjonowania. To jest stały proces - podkreśla Brunon Bartkiewicz.

Jak zaznacza w tym kontekście, nie jest problemem brak pomysłów, ale wyzwaniem jest proces, który dorowadzi je do dobrego wdrożenia. Mówiąc o innowacjach powinniśmy myśleć o procesach zarządczych, bo to jest całość - tego nie da się wprowadzić fragmentarycznie.

- Całe życie jestem w jakiejś transformacji, natomiast teraz trudnością jest ogromna liczba projektów i musimy zmienić podejście do wielu elementów organizacji. Bo formuły projektowe stają się podstawą naszego funkcjonowania - mówi prezes ING Banku Śląskiego. Jak tłumaczy do niedawna były tworzone zespoły wykonawcze, które dostawały zadania do wprowadzenia. Taka struktura jest nieprzygotowana do tego z czym trzeba się obecnie zmierzyć. Konieczna jest więc przebudowa organizacji na taką, w której pracownik czuje się odpowiedzialny, jest współwłaścicielem tego zadania, a do tego potrzebna jest zdolność funkcjonowania w ekosystemie zewnętrznym.

- To oznacza, że musimy zmienić architekturę systemów informatycznych, zespołów projektowych i systemów motywacyjnych - wylicza Bartkiewicz. Jak zaznacza, taka zmiana dotyczy nie tylko banków, bo każdy kto chce funkcjonować w procesie gospodarczym musi się zmienić w tym kierunku. Bankowcy zaznaczają, że innowacje można wprowadzać zarówno w oparciu o zewnętrzne jak i wewnętrzne projekty.

- Chętnie patrzymy na rozwiązania firm zewnętrznych, zarówno małych firm jak i dużych. Przykładowo, używamy biometrii do identyfikacji głosowej klienta, to rozwiązanie wzięliśmy od dostawcy zewnętrznego, ale oczywiście tworzymy też własne. W kontekście innowacji i pracy nad nowymi pomysłami bardzo ważna jest wytrwałość, prawdziwi innowatorzy są uparci, więc trzeba przyjąć założenie, że przy pracy nad innowacjami mogą się zdarzyć porażki - mówi Feliks Szyszkowiak.

Paneliści podkreślają, że Polska musi kształcić inżynierów, to jest kluczowy element. Polska musi znaleźć swoje miejsce w drabinie konkurencyjności, trzeba wykorzystać zasób przedsiębiorczych ludzi, więc trzeba im stworzyć warunki funkcjonowania. Bankowcy zwracają uwagę także na pewne bariery mentalne, które trzeba pokonać.

- Największy problem tkwi w głowach ludzi. Z jednej strony widzimy, że sprawdzają się zespoły z różnych części banków, bo dużo łatwiej o inspiracje, ale nastawienie pracowników musi się zmienić do takiego trybu pracy - mówi Feliks Szyszkowiak.

Trudność polega też na utrzymaniu równowagi między swobodą w tworzeniu czegoś nowego, a ryzykiem błędu, który w bankach może oznaczać dużą porażkę reputacyjną. - To są jednak zupełnie inne organizmy, startup jest monoliniowy, a korporacja jest dużo bardziej skomplikowanym systemem. Moim zdaniem kupować nie warto, bo tych firm powstaje tysiące, a tylko 1 proc. przynosi pieniądze. (...) Ja wolę stworzyć środowisko do współpracy ze startupami niż kupować jakiś konkretny - dodaje wiceprezes BZ WBK.

Andrzej Halesiak zaznacza, że w skali makro nie ma dobrych wskaźników na mierzenie innowacji, nie oddaje tego liczba patentów. Z punktu widzenia gospodarki chyba najlepszym wskaźnikiem jest produktywność - jeśli wydajność szybko rośnie to znaczy, że jest dopasowana do gospodarki - podsumowuje Halesiak.

Szyszkowiak dodaje, że w przechodzeniu na coraz bardziej innowacyjną gospodarkę ważne są też zmiany mentalne.

- Mamy do pokonania wiele barier, za mało od siebie wymagamy i za mało dla siebie chcemy. Powinniśmy być bardziej odważni, brakuje nam mentalności, że możemy i chcemy. Takie wymagają jednak czasu - dodaje Szyszkowiak.

mn