Luksemburg. Proces ws. kopalni węgla brunatnego Turów

- Polska uznaje wszystkie zarzuty strony czeskiej w sprawie kopalni węgla brunatnego Turów za bezzasadne - mówił we wtorek podczas rozprawy przed Trybunałem Sprawiedliwości UE w Luksemburgu pełnomocnik RP Damian Krawczyk.

Dodał również, że wszystkie aspekty oddziaływania na środowisko decyzji o przedłużeniu koncesji na wydobywanie w Turowie węgla brunatnego do 2026 r., zostały wyczerpująco ocenione. Krawczyk argumentował, że kwestionowane przez Czechy przepisy nie są niezgodne z przepisami unijnymi.

W swoim wystąpieniu przed TSUE pełnomocnik strony czeskiej, wiceminister spraw zagranicznych Martin Smolek, łączył kwestię Turowa z praworządnością. Przekonywał, że nowe zezwolenie na wydobycie nie zapewnia poszanowania prawa UE. W jego opinii problemy ze skuteczną ochroną sądową w Polsce mogą powodować, że polski wymiar sprawiedliwości nie będzie orzekał, uwzględniając prymat prawa unijnego.

Przedstawicielowi Czech wtórowała pełnomocniczka Komisji Europejskiej Katarzyna Hermann, wyrażając nadzieję, że Polska nie będzie kwestionować nadrzędności prawa UE nad polskim. Dodała, że KE nie zgadza się ze stanowiskiem rządu RP i popiera stanowisko rządu Czeskiego, zgodnie z którym większość zarzutów skargi nadal jest uzasadniona i orzeczenie TSUE jest konieczne - Trybunał powinien ocenić, czy decyzja z 2020 r. o przedłużeniu koncesji została wydana zgodnie z prawem unijnym.

Kopalnia i elektrownia Turów należą do spółki PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna, będącej częścią PGE Polskiej Grupy Energetycznej. W 2020 r. polski minister klimatu i środowiska Michał Kurtyka przedłużył koncesję na wydobywanie w Turowie węgla brunatnego na kolejne sześć lat, do 2026 r.

Pod koniec lutego Czechy wniosły skargę przeciwko Polsce ws. rozbudowy kopalni węgla brunatnego Turów do TSUE wraz z wnioskiem o zastosowanie tzw. środków tymczasowych, czyli o nakaz wstrzymania wydobycia. Strona czeska uważa, że rozbudowa kopalni zagraża dostępowi do wody mieszkańcom Liberca, uskarżającym się także na hałas i pył związany z eksploatacją węgla brunatnego.

21 maja TSUE przychylił się do wniosku Czech i nakazał Polsce natychmiastowe wstrzymanie wydobycia w kopalni Turów do czasu merytorycznego rozstrzygnięcia.

20 września wiceprezes Trybunał Sprawiedliwości UE Rosario Silva de Lapuerta wydała postanowienie nakładające na Polskę 500 tys. euro kary dziennie za niewdrożenie środków tymczasowych i niezaprzestanie wydobycia węgla brunatnego w kopalni Turów.

Według Wojciecha Ilnickiego, szefa Komisji Międzyzakładowej NSZZ "Solidarność" KWB Turów, "zarzuty strony czeskiej są wyssane z palca" i nie potwierdzają ich żadne niezależne badania.

- W Czechach jest hydrologiczna susza i to jest pierwsza sprawa. Jeżeli zaś chodzi o czeskie ujęcie w Uhelnej, to według najnowszych badań woda płynie w tym kierunku z Polski. Nie jest więc tak, że odkrywka Turów zabiera wodę z Czech. Jest dokładnie odwrotnie i wszyscy to wiedzą. Merytoryczne argumenty nie są tutaj w ogóle brane pod uwagę - tłumaczył Ilnicki w rozmowie z PAP.

Zdaniem związkowca, gdyby sędziowie podczas rozprawy zaprezentowali podejście czysto merytoryczne, to wyrok musiałby być korzystny dla Polski.

***