Mechanizm "design theory" nagrodzony
Nagrodę Nobla z ekonomii otrzymali w tym roku Leonid Hurwicz, Eric S. Maskin, Roger B. Myerson. Zostali oni nagrodzeni za prace nad teorią określaną jako "mechanism design theory".
Szwedzka Akademia Nauk w Sztokholmie poinformowała w komunikacie, że teoria ta pozwala "odróżnić sytuacje, w których rynki funkcjonują dobrze od tych, w których rynki funkcjonują źle". "Pomogła ona określić ekonomistom skuteczne mechanizmy rynkowe, schematy regulacji i procedury wyborów. Dziś +mechanism design theory+ odgrywa główną rolę w wielu dziedzinach ekonomii oraz w naukach politycznych" - podano.
Dwaj Amerykanie - Eric S. Maskin i Roger B.Ryerson - rozwijali "mechanism design theory". Maskin, urodzony w 1950 r., pracuje w Institute for Advanced Study w Princeton. Ryerson, urodzony w 1951 r., pracuje na University of Chicago. Maskin zajmował się m.in. teorią gier, teorią aukcji, a także porównywaniem ordynacji wyborczych. Ryerson także pracuje nad teorią gier, również modelami decyzji ekonomicznych.
Leonid Hurwicz, Leonid Hurwicz jest emerytowanym profesorem University of Minnesota w Minneapolis. Urodził się w 1917 r. w Moskwie. Jego rodzice byli Polakami. W 1938 r. ukończył studia prawnicze w Warszawie. Następnie studiował w: London School of Economics (1938-1939), Institut des Hautes Etudes Internationales w Genewie (1939-1940), na Harvardzie (1941) i na University of Chicago (1940-1942).Doktor honoris causa Szkoły Głównej Handloweja ( 1994 ) także Northwestern University w USA, Wuham (Chiny) i w Barcelonie. Ma wybitny dorobek naukowy i organizacyjny oraz znaczącą pozycję w literaturze światowej.
Dorobek Hurwicza
jest trudny do jednoznacznej klasyfikacji i prezentacji. Obejmuje on znaczące prace z teorii ekonomii, organizacji i zarządzania, statystyki, ekonometrii, cybernetyki, matematyki i badań operacyjnych, rozszerzające i integrujące zdobycze wiedzy z różnych dyscyplin. Generalną cechą jego dorobku z dziedziny ekonomii jest wykorzystywanie nowoczesnego aparatu matematycznego do rozwiązywania nowych zagadnień, o ważnym znaczeniu dla teorii i praktyki gospodarczej. Do głównego nurtu działalności naukowej należy szereg wybitnych prac z różnych dziedzin ekonomii - teorii równowagi ogólnej (w tym teorii wymiany), teorii popytu, konsumpcji i dobrobytu, teorii cen, teorii rozwoju i planowania. Na wyróżnienie zasługuje dorobek w zakresie badań nad decentralizacją (dekompozycją) i efektywnością systemów ekonomicznych i procesów alokacji zasobów.
OPINIA - Prof. Maria Podgórska, dyrektor Instytutu Ekonometrii SGH powiedziała , że prof. Hurwicz ma bardzo szerokie zainteresowania. "Ekonometria w każdym sensie, również ekonomia matematyczna. W latach 90-tych, kiedy w Europie Środkowej zaczęły się przemiany, bardzo interesował się modelowaniem transformacji" - podkreśliła.
"Miałam okazję zetknąć się z profesorem Hurwiczem, gdy miał u nas wykłady. Były znakomite, czuło się ogromną wiedzę, ogromne wyczucie zjawisk ekonomicznych" - powiedziała prof. Podgórska.
"W ekonometrii za pomocą metod matematycznych, statystycznych, staramy się modelować zjawiska i procesy ekonomiczne. Nie mówimy opisowo - tak jak ekonomiści - o tym, co widać, ale staramy się budować formalne modele, które służą nam do bardziej szczegółowego wyjaśnienia istoty powiązań, części składowych określonych zjawisk. Potem możemy na tej podstawie wyznaczać prognozy, przeprowadzać symulacje. To wszystko sprowadza się do zaprzęgnięcia metod ilościowych, typu matematyka, statystyka do tego, żeby lepiej opisywać i lepiej rozumieć to, co się dzieje w gospodarce - zarówno w skali mikro, jak i w skali makro" - dodała.
Jak napisał Wojciech Maciejewski z Uniwersytetu Warszawskiego w ocenie dorobku naukowego Hurwicza w związku z rozpoczęciem procedury nadania doktoratu honoris causa SGH, w początkowym okresie zainteresowania naukowe prof. Hurwicza skupiały się wokół różnych teoretycznych problemów ekonometrii. Był on m.in. w latach 1944-46 współpracownikiem grupy badaczy modelowania ekonometrycznego, która stworzyła podstawy nowoczesnej ekonometrii, tak zwanej Cowles Commission. Drugi nurt badań dotyczy różnych zagadnień optymalizacji decyzji w zagadnieniach ekonomicznych.
Hurwicz zajmował się teorią programowania matematycznego i teorią gier, teorią optymalnych decyzji, teorią równowagi ogólnej, teorią popytu, konsumpcji i dobrobytu, teorią cen, teorią rozwoju i planowania. Badał również kwestie decentralizacji i efektywności systemów ekonomicznych oraz procesów alokacji zasobów. Publikował prace nt. teoretycznych i praktycznych zagadnień transformacji instytucjonalno-gospodarczych i rozwoju, w tym nt. przekształceń własnościowych w Polsce - pisał prof. Juliusz Kotyński z SGH.
Ekonomiczny Nobel jest przyznawany od 1969 r.
Tej nagrody nie przewidywał testament Alfreda Nobla. Została ufundowana w 1968 r. przez Bank Centralny Szwecji, gdy obchodził on trzechsetlecie swego istnienia. Komitet Noblowski wyraził zgodę na tę inicjatywę.
Oficjalna nazwa nagrody brzmi: "Nagroda Banku Szwecji w Naukach Ekonomicznych Pamięci Alfreda Nobla". Laureaci ekonomicznego Nobla otrzymują jednak nagrodę tak, jak laureaci z innych dziedzin, z rąk króla Szwecji, podczas wspólnej uroczystości, która odbywa się zawsze 10 grudnia, w rocznicę śmierci Nobla (zmarł na atak serca w roku 1896). Również wysokość nagrody za ekonomię jest taka sama, jak w pozostałych dziedzinach. Centralny Bank Szwecji co roku wpłaca na konto Fundacji Nobla sumę równą wysokości nagród w innych dziedzinach.
W 2005 r. laureatami nagrody Nobla w dziedzinie nauk ekonomicznych zostali Robert J. Aumann z Izraela i Thomas C. Schelling z USA, uhonorowani za teorię o "decyzji interaktywnej". Uznano, że prace Aumanna i Schellinga pozwoliły na zastosowanie teorii gier do poszukiwania odpowiedzi na pytanie, dlaczego niektóre grupy, organizacje i kraje odnoszą sukcesy we współpracy, natomiast inne popadają w konflikty.
