Miał być sądny dzień w sprawie Turowa. Postępowanie zawieszono

• Sąd administracyjny zawiesił postępowanie ws. decyzji środowiskowej dotyczącej kopalni Turów.
• Postępowanie jest zawieszone do czasu formalnego zakończenia sprawy wniosku PGE GiEK o zmianę tej decyzji.
• Organizacje ekologiczne wskazywały, że decyzja środowiskowa może być wadliwa. 
• Prawomocne uchylenie decyzji środowiskowej mogłoby mieć mieć wpływ na kwestię koncesji na wydobycie.  

Sprawa Turowa w zawieszeniu. W czwartek Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) miał wydać rozstrzygnięcie dotyczące decyzji środowiskowej ws. Turowa, zaskarżonej przez organizacje ekologiczne. Uznanie decyzji za wadliwą mogłoby mieć wpływ na kwestię koncesji na wydobycie dla PGE.

Sąd jednak na razie nie rozpatrzy skarg ekologów. W czwartek WSA zdecydował, że zawiesza postępowanie ws. decyzji do czasu formalnego zakończenia sprawy wniosku PGE GiEK o jej zmianę.

PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna (PGE GiEK) to spółka dotychczas z grupy kapitałowej Polskiej Grupy Energetycznej. Spółkę przejmie Skarb Państwa w ramach utworzenia Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE). W sierpniu PGE podpisała ze Skarbem Państwa porozumienie w tej sprawie.

To ta spółka otrzymała koncesję na wydobycie w Turowie na podstawie decyzji środowiskowej wydanej przez Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska (GDOŚ) we wrześniu 2022 roku.

Jak wyjaśnił Polskiej Agencji Prasowej mecenas Bartosz Rogala, pełnomocnik Greenpeace, spółka PGE GiEK - jeszcze przed zaskarżeniem przez ekologów decyzji środowiskowej - złożyła do GDOŚ wniosek o zmianę tej decyzji. W ostatnim czasie spółka wycofała ten wniosek, w konsekwencji tego GDOŚ wydał decyzję o umorzeniu postepowania administracyjnego w tej sprawie.

Ale do czasu uprawomocnienia się tego postanowienia o umorzeniu sąd administracyjny musiał zawiesić postępowanie sądowe ws. skarg organizacji ekologicznych - podała sędzia Agnieszka Wójcik, prowadząca czwartkową rozprawę w WSA.

Skargę na decyzję środowiskową złożyły m.in. Fundacja Frank Bold, Greenpeace oraz Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA. Zarzuty tych organizacji dotyczą m.in. raportu inwestora o oddziaływaniu na środowisko, który był podstawą wydania decyzji przez GDOŚ. 

Rozstrzygnięcie postępowania w WSA w sprawie decyzji środowiskowej wpłynie na kwestię koncesji dla kopalni. 

To dlatego, że w lutym 2023 roku - opierając się właśnie na decyzji GDOŚ z jesieni 2022 roku - minister klimatu i środowiska Anna Moskwa przedłużyła koncesję na wydobycie dla Turowa. Zgodnie z decyzją minister, PGE może wydobywać węgiel w Turowie nie do 2026 roku, a do 2044 roku.   

Naczelny Sąd Administracyjny wskazywał podczas dotychczasowego postępowania, że prawomocne uchylenie decyzji środowiskowej "może mieć wpływ na byt prawny wydanej w tej sprawie koncesji".

Decyzję WSA skomentował minister aktywów państwowych Jacek Sasin.

"Wojewódzki Sąd Administracyjny zawiesił podstępowanie sądowe ws. Turowa. Funkcjonowanie kopalni nie jest zagrożone i do 2044 r. obowiązuje koncesja na wydobycie. To kluczowa decyzja dla bezpieczeństwa energetycznego Polski" - napisał Sasin.

"Walka o Turów trwa. Wojewódzki Sąd Administracyjny zdecydował dziś o zawieszeniu postępowania sądowego. Nadal obowiązuje koncesja do 2044 r. i funkcjonowanie kompleksu Turów nie jest zagrożone" - napisała Anna Moskwa.

Na razie nie wiadomo, kiedy zawieszone postępowanie będzie miało ciąg dalszy.

"Trudno się dziś wypowiadać co do terminu kolejnej rozprawy, zbyt dużo jest niewiadomych i czynności zależnych od innych stron" - powiedział Polskiej Agencji Prasowej pełnomocnik PGE GiEK mecenas Hubert Schwarz.

Także pełnomocnik Greenpeace wskazuje, że nie wiadomo, jak długo będzie trzeba poczekać na kolejną rozprawę. "Sytuacja zależy od tego, czy któraś ze stron złoży odwołanie od decyzji o umorzeniu (równoległego postępowania - red.)"

Formalnie możliwe jest także odwołanie od czwartkowego postanowienia WSA o zawieszeniu sprawy. W tym przypadku stronom przysługuje możliwość jego zaskarżenia do Naczelnego Sądu Administracyjnego. 

Kwestia wydobycia węgla brunatnego w kopalni w Turowie stała się głośna kilka lat temu, kiedy polskie rozstrzygnięcia o możliwości wydobycia w tym regionie podważały Czechy. Kraj zarzucały, że nie przeprowadzono wystarczających konsultacji społecznych w tej sprawie. A wydobycie w Turowie ma duże konsekwencje dla mieszkańców nie tylko Polski, ale i Czech, bo taki rodzaj wydobycia mocno wpływa na poziom wód gruntowych po czeskiej stronie.

Sprawa trafiła do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W ramach środka tymczasowego TSUE nakazał Polsce wstrzymanie wydobycia do rozwiązania sprawy. Polska odmówiła wykonania wyroku, za co były na nią nakładane kary w wysokości pół miliona euro dziennie od września 2021 roku do lutego 2022 roku.  

Ostatecznie Czechy i Polska się porozumiały w tej sprawie, a sprawa została wycofana z TSUE. Kary w łącznej wysokości 68,5 mln euro zostały potrącone z planowych unijnych wypłat dla Polski. 

Po zakończeniu sprawy z Czechami wydanie nowej koncesji podważyły działające w Polsce organizacje ekologiczne. Złożyły one skargę, w sprawie której w czwartek miał zecydować WSA.