NBP: Klienci pytają o hipoteki, choć banki nie planują ułatwień przy udzielaniu kredytów
W II kwartale 2023 r. banki nadal planują zaostrzanie kryteriów udzielania wszystkich rodzajów kredytów - wynika z ankiety Narodowego Banku Polskiego. Przedstawiciela sektora wskazują, że takie decyzje są efektem "pogarszania się perspektywy makroekonomicznej i wzrostu udziału kredytów zagrożonych w portfelu kredytowym".
"Pogorszenie się perspektyw makroekonomicznych i wzrost udziału kredytów zagrożonych w portfelu kredytowym skłoniły banki do zaostrzenia polityki kredytowej w I kwartale 2023 r. w segmencie kredytów dla przedsiębiorstw i konsumpcyjnych" - napisano w raporcie podsumowującym wyniki kwartalnej ankiety NBP na temat sytuacji na rynku kredytowym.
Przedstawione wyniki badania banku centralnego wskazują na dalsze zaostrzanie w II kwartale kryteriów, które banki biorą pod uwagę podczas udzielania kredytów. Takie prognozy obejmują wszystkie rodzaje pożyczek, zarówno mieszkaniowe, jak i te dla przedsiębiorców czy konsumentów.
Jednocześnie instytucje finansowe zauważają wzrost popytu na poszczególne produkty. Chodzi m.in. o zwiększone zainteresowanie kredytami hipotecznymi, które ma się utrzymać przez cały II kwartał 2023 roku, ale także pożyczkami konsumenckimi.
"Spadek popytu we wcześniejszych kwartałach i obniżenie przez UKNF zaleceń co do wyznaczania zdolności kredytowej przyczyniły się natomiast do złagodzenia kryteriów udzielania kredytów mieszkaniowych. Towarzyszył temu znaczny wzrost popytu na kredyt w tym segmencie rynku" - dodano w raporcie banku centralnego.
Kryteria udzielania kredytów są ustalonymi przez bank wymogami, jakie należy spełnić kredytobiorca, aby go uzyskać. Należą do nich m.in. wymagane zabezpieczenia, maksymalna kwota i okres kredytowania, marża odsetkowa i pozaodsetkowe koszty kredytu.
Polityka kredytowa: zmiana trendu i złagodzenie polityki kredytowej motywowane spadkiem popytu na kredyty mieszkaniowe i obniżeniem przez UKNF kryteriów wyznaczania zdolności kredytowej, przy jednoczesnym zwiększeniu marży kredytowej na kredyty o podwyższonym ryzyku i pozostałe kredyty.
Popyt na kredyt: powszechny wzrost popytu odnotowany w 3/4 próby; zmiany pod wpływem prognoz odnośnie do sytuacji na rynku mieszkaniowym oraz złagodzenia kryteriów i warunków udzielania kredytów mieszkaniowych.
Oczekiwania na II kwartał 2023 r.: zaostrzenie polityki kredytowej oraz dalszy wzrost popytu na kredyty mieszkaniowe.
Polityka kredytowa: ponowne zaostrzenie kryteriów polityki kredytowej (największe spośród badanych rodzajów kredytów) motywowane m.in. pogorszeniem się prognoz sytuacji gospodarczej i wzrostem udziału kredytów zagrożonych w portfelu kredytowym; nieznaczne zmiany warunków kredytowania, w tym zwiększenie marży kredytowej.
Popyt na kredyt: niewielki wzrost popytu m.in. na skutek pogorszenia się sytuacji gospodarstw domowych.
Oczekiwania na II kwartał 2023 r.: kontynuacja zaostrzania polityki kredytowej i dalszy wzrost popytu.
Polityka kredytowa: Brak zmian kryteriów udzielania kredytów dla dużych przedsiębiorstw oraz zaostrzenie dla MSP uzasadniane pogorszeniem się prognoz sytuacji gospodarczej i wzrostem udziału kredytów zagrożonych w portfelu kredytowym; brak istotnych zmian warunków kredytowania.
Popyt na kredyt: spadek popytu na kredyty (z wyjątkiem kredytów krótkoterminowych dla dużych przedsiębiorstw), uzasadniany spadkiem zapotrzebowania na finansowanie inwestycji.
Oczekiwania na II kwartał 2023 r.: zaostrzanie kryteriów udzielania wszystkich rodzajów kredytów dla przedsiębiorstw, większy dla MSP; spadek popytu na kredyty długoterminowe, a w przypadku kredytów krótkoterminowych wzrost ze strony dużych przedsiębiorstw.
W poprzedniej ankiecie oczekiwano braku istotnych zmian w polityce kredytowej i wielkości popytu na kredyty mieszkaniowe. Prognozowano też, że w I kwartale 2023 r. nastąpi dalsze zaostrzanie polityki kredytowej wobec MSP, które uzasadniano pogorszeniem się prognoz sytuacji gospodarczej.
Jednocześnie zapowiadano utrzymanie dotychczasowych kryteriów wobec dużych przedsiębiorstw. Spodziewano się także istotnego spadku popytu na kredyty długoterminowe i niewielkiego wzrostu na kredyty krótkoterminowe.
NBP prognozował również zwiększenie marży dla kredytów o podwyższonym ryzyku. "Pogorszenie się perspektyw makroekonomicznych i sytuacji gospodarstw domowych istotnie ograniczyły aktywność na rynku kredytowym w IV kwartale 2022 r. Banki zaostrzyły kryteria udzielania wszystkich rodzajów kredytów i zanotowały spadek popytu w większości segmentów rynku kredytowego, z wyjątkiem kredytów krótkoterminowych dla dużych przedsiębiorstw" - napisano.
Raport "Sytuacja na rynku kredytowym" jest publikowany co kwartał przez Departament Stabilności Finansowej NBP. Punktem wyjścia są badania ankietowe przeprowadzane wśród przewodniczących komitetów kredytowych kilkudziesięciu największych banków działających na polskim rynku. Ich celem jest określenie kierunku zmian polityki kredytowej - kryteriów i warunków udzielania kredytów, a także zmian popytu na kredyty w polskim systemie bankowym.
