Niespodzianki od pierwszego
Wyższe zasiłki rodzinne, kasy fiskalne dla kolejnych grup podatników, zwrot akcyzy na olej napędowy, zasady zatrudniania nauczycieli w szkołach wyższych - to najważniejsze przepisy, które zaczynają obowiązywać we wrześniu 2006 roku.
1 września
Zasiłki rodzinne
Nowelizacja ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. nr 228, poz. 2255).
Streszczenie. Wysokość zasiłku rodzinnego zależy obecnie od wieku dziecka. Jeśli ma nie więcej niż 5 lat, to zasiłek rodzinny na wynosi 48 zł, jeżeli ma od 6 do 18 lat zasiłek wynosi 64 zł. Swiadczenie będzie o 8 zł wyższe, jeśli dziecko będzie w wieku 19-24 lat.
Nowelizacja ustawy o świadczeniach rodzinnych wprowadziła nowe, wyższe kwoty zasiłków rodzinnych i dodatków do nich. Najbardziej wzrosła wysokość dodatku dla rodzin wielodzietnych. Teraz wynosi on 80 zł miesięcznie na trzecie i kolejne dziecko w rodzinie uprawnione do zasiłku rodzinnego. Prawo do niego mają matka lub ojciec, opiekun faktyczny lub prawny dziecka. Wyższy będzie też dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka, który przysługuje matce, ojcu, opiekunowi prawnemu lub faktycznemu dziecka niepełnosprawnego i osobie uczącej się. Jest wypłacany do ukończenia przez dziecko 16 roku życia (jeśli ma orzeczoną niepełnosprawność) lub do ukończenia 24 lat (jeśli ma orzeczoną umiarkowaną lub znaczną niepełnosprawność). Wynosi 60 zł miesięcznie do ukończenia przez dziecko 5 lat lub 80 zł do ukończenia 24 lat.
OPINIA
Bożena Balcerzak-Paradowska
dyrektor Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych
Podniesienie wysokości wybranych dodatków do zasiłku rodzinnego i samego zasiłku uważam za słuszne. Dobrze, że będzie on uzależniony od wieku dziecka i wyższy na starsze dzieci. Im dziecko jest starsze, tym wyższe są wydatki na jego utrzymanie. Dobrze też, że wzrastają dodatki, które aktywizują i motywują do kształcenia dzieci.
Wyższy ma być dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego, kształcenia i rehabilitacji dziecka i świadczenie wypłacane rodzicom dzieci, które podejmują naukę poza miejscem zamieszkania, tym bardziej że ten ostatni jest głównie przeznaczony dla rodzin ze środowisk wiejskich i małych miast.
Alimenty
Nowelizacja ustawy z dnia 22 kwietnia 2005 r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej (Dz.U. nr 86, poz. 732).
Streszczenie. Osoby, które są uprawnione do otrzymywania zaliczki alimentacyjnej, mają od dziś obowiązek wypełniania nowego wniosku o tę zaliczkę na 2006/2007 rok. Muszą złożyć druki do komornika, a ten przekaże dokumenty do gminy.
Wspomniana zaliczka przysługuje osobie uprawnionej do świadczenia alimentacyjnego. Jej wysokość zależy od wysokości dochodu oraz liczby osób w rodzinie, które mają prawo do otrzymywania zaliczki. Nie może być ona większa niż świadczenie alimentacyjne. Co więcej, nie może wynosić więcej niż 170 zł dla każdej osoby uprawnionej do jej otrzymania albo 250 zł, jeżeli ta osoba legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności lub znacznym stopniu niepełnosprawności.
OPINIA
Anna Kalata
minister pracy i polityki społecznej
Rodziców niepłacących alimentów mogą ścigać nie tylko komornicy. Wspierać ich powinni wierzyciel, gmina, prokuratura, a nawet urząd pracy. Gdy egzekucja alimentów jest bezskuteczna, komornik musi poinformować gminę o stanie egzekucji i przyczynach jej bezskuteczności.
Zwrot akcyzy
Ustawa z 10 marca 2006 r. o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej (Dz.U. nr 52, poz. 379).
Streszczenie. Od dziś do końca września rolnicy mogą składać wnioski o zwrot części akcyzy zawartej w oleju napędowym, który wykorzystali do produkcji rolnej. Pieniądze, których wypłaty planowane są na listopad, otrzymają tylko producenci rolni. Wypłaty obejmą wydatki na paliwo poniesione przez rolników od 1 stycznia 2006 roku. Za każdy litr paliwa rolnik otrzyma 45 gr. Górny limit wypłat wynosi 38,7 zł na każdy użytkowany hektar.
OPINIA
Krzysztof Stefanowicz
starszy menedżer w KPMG
Zwrot akcyzy rolnikom może się wiązać z potencjalnymi nadużyciami. Może temu sprzyjać przekazanie kwestii decyzyjnych związanych z orzekaniem zwrotu na organy samorządu terytorialnego, które nie posiadają kompetencji kontrolnych w takim zakresie jak organy skarbowe.
Kasy fiskalne
Par. 4 pkt 4-7 rozporządzenia ministra finansów z dnia 28 marca 2006 r. w sprawie kas rejestrujących (Dz.U. nr 51, poz. 375).
Streszczenie. Nowe grupy podatników muszą posiadać kasy fiskalne, m.in. sprzedawcy silników spalinowych, sprzętu radiowego, telewizyjnego, telekomunikacyjnego i fotograficznego, sprzedawcy nagranych płyt: CD, DVD, kaset magnetofonowych, taśm magnetycznych, dyskietek, kart pamięci, kartridży.
OPINIA
Andrzej Nikończyk
doradca podatkowy Ożóg i Wspólnicy
Wprowadzenie kas fiskalnych dla nowych grup podatników w zamierzeniu resortu finansów ma ograniczyć szarą strefę. Wydaje się, że wprowadzenie kas dla niektórych podatników bez względu na osiągnięty przez nich obrót nie przyniesie spodziewanych rezultatów, np. obowiązek wprowadzenia kas mają sprzedawcy nagranych płyt CD, DVD, kaset. Czy jednak cele te powinniśmy osiągać na gruncie prawa podatkowego, moim zdaniem jest to dość kontrowersyjne. Będzie to powodować dalsze oszustwa, również podatkowe, a jednocześnie będzie przeszkodą w rozwoju uczciwej małej przedsiębiorczości.
Szkolnictwo wyższe
Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U. nr 164, poz. 1365 z późn. zm.).
Streszczenie. Zgodnie z przepisami regulującymi zasady zatrudniania nauczycieli w szkołach wyższych, rektor, także uczelni prywatnej, może zatrudnić nauczyciela akademickiego na podstawie mianowania albo umowy o pracę. Mianowania nie może jednak otrzymać osoba pracująca na część etatu. Kryteria, jakimi powinien kierować się rektor przy wyborze umowy, powinien zawierać statut uczelni.
Od tego roku akademickiego nauczyciele muszą też zabiegać o zgodę rektora na trzeci etat w innej uczelni lub na prowadzenie działalności gospodarczej. Podjęcie dodatkowego zatrudnienia bez pozwolenia rektora może stanowić podstawę rozwiązania stosunku pracy. Przepis ten ma ukrócić tzw. wieloetatowość. Zdarzało się bowiem, że jeden profesor wykładał nawet w 10 uczelniach. Ponadto wszyscy nauczyciele będą podlegać ocenie okresowej, dokonywanej co najmniej raz na 4 lata. Przy jej dokonywaniu należy zasięgnąć opinii studentów. Sposób jej wykorzystania określać będzie status. Oznacza to, że opinie studentów nie muszą mieć wpływu na zwolnienie złego wykładowcy lub nagrodzenie dobrego.
OPINIA
Jerzy Woźnicki
współautor ustawy, prezes Fundacji Rektorów Polskich
Trudno ocenić, jak ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym wpłynie na politykę kadrową uczelni. Dopiero za rok, a nawet dwa lata, będzie można zapytać, ilu nauczycieli nie ma mianowania w podstawowym miejscu pracy, ilu zatrudniono na umowę o pracę.
Uczelnie powinny przede wszystkim zawierać umowę o pracę, rezerwując mianowanie, gwarantujące stabilność zatrudnienia tylko dla niektórych: najwybitniejszych, najbardziej zasłużonych albo najbardziej poszukiwanych.
Jestem jednak przekonany, że ustawowa groźba zwolnienia za pracę na trzecim etacie bez zgody rektora ukróci wieloetatowość, plagę polskiego szkolnictwa wyższego.
Odpowiedzialność majątkowa
Ustawa z dnia 23 czerwca 2006 r. o zmianie ustawy o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Więziennej, Centralnego Biura Antykorupcyjnego i Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu (Dz.U. nr 149, poz. 1073).
Streszczenie. Funkcjonariusz, który wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków służbowych ze swojej winy wyrządził szkodę, ponosi odpowiedzialność majątkową w granicach rzeczywistej straty i tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, chociażby wynikająca z niego szkoda powstała po rozwiązaniu stosunku służbowego. Funkcjonariusz odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną nieumyślnie jest obowiązany do zapłaty odszkodowania w wysokości wyrządzonej szkody.
OPINIA
Andrzej Kidyba
profesor UMCS
Zwiększenie odpowiedzialności osobistej, w tym majątkowej, funkcjonariuszy jest bardzo słuszne. To bezkarność jest niejednokrotnie powodem nadużyć z ich strony. Aby ustawa odegrała większą rolę w działalności wszystkich tych służb, powinny być wprowadzone różnego rodzaju standardy i procedury egzekwowania odpowiedzialności w regulacjach o bardziej kluczowym znaczeniu. Nawet dobra regulacja nie przyniesie większych korzyści, jeśli nie będzie restrykcyjnie przestrzegana.
Adwokaci
Ustawa z dnia 21 lipca 2006 r. zmieniająca ustawę o zmianie ustawy Prawo o adwokaturze i niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 149, poz. 1075).
Streszczenie. Aplikanci adwokaccy, radcowscy i notarialni, wpisani na listę aplikantów przed wejściem w życie zmian w ustawach korporacyjnych, tj. przed 10 września 2005 r., będą mogli zdawać egzamin adwokacki na zasadach sprzed nowelizacji.
OPINIA
Iwona Kujawa
wicedyrektor w Ministerstwie Sprawiedliwości
Wszyscy aplikanci adwokaccy będą mogli zdawać egzamin w dawnym kształcie, czyli tzw. egzamin korporacyjny. O jego formie będzie decydować instytucja, która ich wcześniej szkoliła. Trudno powiedzieć, czy jest to łatwiejsza droga do zdania egzaminu. Jedno jest pewne. Takich zmian domagali się właśnie aplikanci adwokaccy. Można z tego wnioskować, że dla nich jest to sytuacja korzystniejsza.
PONADTO ZACZNĄ TEŻ OBOWIĄZYWAĆ
1 września
WYNAGRODZENIA SĘDZIÓW
Rozporządzenie Prezydenta RP z 21 marca 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie stawek podstawowych wynagrodzenia zasadniczego sędziów sądów powszechnych, asesorów i aplikantów sądowych oraz stawek dodatku funkcyjnego sędziów (Dz.U. nr 58, poz. 399)
2 września
INFORMATYZACJA
Rozporządzenie Rady Ministrów z 1 sierpnia 2006 r. w sprawie Planu Informatyzacji Państwa na rok 2006 (Dz.U. nr 147, poz. 1064)
ZAMÓWIENIA PUBLICZNE
Rozporządzenie Rady Ministrów z 1 sierpnia 2006 r. w sprawie organów właściwych do występowania do Komisji Europejskiej z wnioskiem o stwierdzenie prowadzenia działalności na rynku konkurencyjnym, do którego dostęp nie jest ograniczony (Dz.U. nr 147, poz. 1063)
6 września
NARODOWY PLAN ROZWOJU
Ustawa z 13 lipca 2006 r. o zmianie ustawy o Narodowym Planie Rozwoju oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 149, poz. 1074)
8 września
STREFY EKONOMICZNE
Ustawa z 23 czerwca 2006 r. o zmianie ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 141, poz. 997)