Panaceum, którego ludzie szukają w suplementach diety, nie istnieje
W przepastnej nowej analizie wyników 277 badań klinicznych naukowcy z Johns Hopkins Medicine stwierdzili, że przyjmowanie suplementów diety zawierających witaminy i składniki mineralne nie wiąże się z lepszym funkcjonowaniem układu sercowo-naczyniowego.
Co zawierają suplementy diety?
Naukowcy wykorzystali dane z 277 randomizowanych badań klinicznych, w których oceniano 16 witamin lub innych suplementów oraz osiem diet, pod kątem związku ze śmiertelnością lub chorobami serca, w tym chorobą wieńcową, udarem i zawałem serca. W sumie dane pochodziły od 992 129 uczestników badań na całym świecie, a wyniki analizy opublikowano 8 lipca w Annals of Internal Medicine.
Omawiane badania obejmowały: przeciwutleniacze, beta-karoten, witaminę B kompleks, preparaty multiwitaminowe, selen, witaminę A, witaminę B3, witaminę B6, witaminę C, witaminę E, samą witaminę D, sam wapń, wapń i witaminy D razem, kwas foliowy, żelazo i kwasy omega-3. Diety poddawane przeglądowi obejmowały dietę śródziemnomorską, dietę o obniżonej zawartości tłuszczów nasyconych (mniej tłuszczów z mięsa i nabiału), dietę o obniżonej zawartości tłuszczu, dietę o obniżonej zawartości soli u osób zdrowych i osób z wysokim ciśnieniem krwi, dietę o zwiększonej podaży kwasu alfa-linolenowego (ALA) (orzechy, nasiona i oleje roślinne) oraz diety o większej zawartości kwasów tłuszczowych omega-6 (orzechy, nasiona i oleje roślinne).
- Większość suplementów, w tym multiwitaminy, selen, witamina A, witamina B6, witamina C, witamina E, witamina D, wapń i żelazo nie wykazywały związku ze zwiększonym lub zmniejszonym ryzykiem śmierci z przyczyn sercowo-naczyniowych.
- W trzech badaniach z udziałem 3 518 osób, które stosowały dietę o obniżonej zawartości soli (osoby zdrowe) zanotowano 10 proc. spadek ryzyka zgonu z powodów sercowo-naczyniowych. Spośród pięciu badań, w których 3680 uczestników z wysokim ciśnieniem krwi stosowało omawianą dietę, doniesiono że ryzyko zgonu z powodów sercowo-naczyniowych zmniejszyło się o 33 proc..
- W 41 badaniach na 134 034 oceniono wpływ suplementów kwasów tłuszczowych omega-3. Wyniki analizy sugerują, że stosowanie suplementów wiązało się z 8 proc. zmniejszeniem ryzyka zawału serca i 7 proc. zmniejszeniem ryzyka choroby niedokrwiennej serca.
- Na podstawie 25 badań z udziałem 25 580 zdrowych osób wykazano, że kwas foliowy wiąże się z 20 proc. zmniejszeniem ryzyka udaru. Tu trzeba jednak zauważyć, że badania sugerujące największy wpływ suplementacji kwasu foliowego na zmniejszenie ryzyka udaru mózgu miały miejsce w Chinach, gdzie zboża i ziarna nie są wzmacniane kwasem foliowym, jak to ma miejsce w USA. Stąd dane te mogą nie mieć zastosowania w regionach, w których większość ludzi otrzymuje wystarczającą ilość kwasu foliowego w swojej diecie.
- Dwadzieścia badań oceniało połączenie wapnia z witaminą D. Spośród 42 072 uczestników badań aż 3 690 osób miało udar. Badacze twierdzą, że sugeruje to wzrost ryzyka udaru o 17 proc.
- Nie dowiedziono, aby przyjmowanie samego wapnia lub samej witamina D niosło zagrożenie dla zdrowia.
Chociaż przyjmowanie większości suplementów diety nie wiązało się z żadną szkodą, to analiza wykazała możliwe korzyści zdrowotne tylko podczas suplementacji diety kwasami omega-3 oraz kwasem foliowym.
Analiza niesie za sobą proste przesłanie, że chociaż mogą istnieć pewne dowody na to, że kilka interwencji ma wpływ na zachowanie układu sercowo-naczyniowego w dobrej kondycji, to zdecydowana większość multiwitamin i część diet nie miała wymiernego wpływu na zmniejszenie ryzyka zgonu z przyczyn kardiologicznych.
Na podstawie:
Safi U. Khan, Muhammad U. Khan, Haris Riaz, Shahul Valavoor, Di Zhao, Lauren Vaughan, Victor Okunrintemi, Irbaz Bin Riaz, Muhammad Shahzeb Khan, Edo Kaluski, M. Hassan Murad, Michael J. Blaha, Eliseo Guallar, Erin D. Michos. Effects of Nutritional Supplements and Dietary Interventions on Cardiovascular Outcomes. Annals of Internal Medicine, 2019; DOI: 10.7326/M19-0341
Justyna Grzechocinska
24-04-2020
