PFR: Rusza tarcza finansowa dla dużych firm

Instrumenty finansowe dla dużych firm w ramach Tarczy PFR obejmują pożyczki płynnościowe, pożyczki preferencyjne i instrumenty kapitałowe.

- Wszystkie te rodzaje finansowania wymagały odrębnej notyfikacji [Komisji Europejskiej - red.]. Negocjacje trwały od połowy kwietnia. W ciągu ostatnich dwóch tygodni uzyskaliśmy zgody na udzielanie finansowania w postaci pożyczek płynnościowych i pożyczek preferencyjnych. Czekamy jeszcze na zgodę na Komisji Europejskiej na instrumenty kapitałowe. Dzisiaj rano odbywaliśmy ostatnie rozmowy w tym zakresie. Ten program jest uzgodniony. Spodziewamy się tej zgody w najbliższych dniach, natomiast biorąc pod uwagę, że właściwie wszystkie warunki i treść jest uzgodniona z KE i zatwierdzona przez polski rząd, możemy w tej chwili startować - mówił podczas konferencji poświęconej Tarczy Finansowej Paweł Borys, prezes Polskiego Funduszu Rozwoju.  

Wniosek o pomoc dla dużych firm można złożyć przez stronę internetową pfr.pl. Do aplikowania potrzebne są: podpis kwalifikowany, informacje o spółce, wpływie COVID-19 na wyniki, podstawowe dane finansowe oraz prognoza finansowa na 5 lat uwzględniająca wpływ pandemii koronawirusa na działalność przedsiębiorstwa. Udzielanie finansowania może być dokonywane przez PFR w terminie do 31 grudnia 2020 r. Wypłaty środków w ramach pomocy publicznej przewidziane są maksymalnie do 31 grudnia 2021 r. W zależności od skomplikowania danej transakcji proces od analizy wniosku do udzielenia finansowania powinien trwać od 3 do 6 tygodni.

- W przypadku dużych firm mamy podejście indywidualne. Mówimy tutaj o dużych kwotach, bardziej skomplikowanych sytuacjach i zdecydowanie bardziej zaawansowanej analizie każdego finansowania, zanim udzielimy pomocy publicznej - wskazywał Paweł Borys. - Proces składania wniosków i zasady programu są równe dla wszystkich i przejrzyste - podkreślał.

Po złożeniu wniosek zostanie poddany wstępnej analizie dotyczącej tego, czy dana firma spełnia kryteria udziału w programie. Firmy, które przejdą wstępną kwalifikację, zostaną ułożone w listę rankingową. Kolejność szczegółowego rozpatrywania wniosków będzie wynikała właśnie z tego rankingu. Zostanie on oparty o kryteria, takie jak znaczenie przedsiębiorstwa dla zatrudnienia, podwykonawców, branży, regionu z uwzględnieniem pilności wniosku z uwagi na sytuację płynnościową firmy.

W jednym momencie analizie będzie poddawane ok. 80 wniosków. Wszystkie decyzje inwestycyjne będą podejmowane przez Komitet ds. Udzielania Finansowania Programowego PFR, składający się w połowie z niezależnych członków.

O pomoc w ramach Tarczy dla dużych przedsiębiorstw może ubiegać się firma, która zatrudnia powyżej 249 pracowników bez właściciela według stanu na 31 grudnia 2019 r. lub której obrót przekracza 50 mln euro i suma bilansowa za 2019 rok przekracza 43 mln euro.

O wsparcie w ramach instrumentów finansowych przygotowanych dla dużych, mogą ubiegać się także małe i średnie przedsiębiorstwa, o ile zatrudniają powyżej 150 pracowników, z wyłączeniem właściciela, a ich roczny obrót za 2019r. przekracza 100 mln zł. Muszą przy tym spełniać łącznie określone warunki: luka finansowa takiego przedsiębiorstwa zgodnie z projekcjami finansowymi przekracza kwotę 3,5 mln zł i jednocześnie wyczerpało ono maksymalne możliwości otrzymania finansowania z programu rządowego Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla MŚP.

Żeby firma mogła dostać finansowanie z PFR musi zostać spełniony jeden z poniższych warunków:

- Odnotowanie spadku obrotów gospodarczych o co najmniej 25 proc. w dowolnym miesiącu kalendarzowym po 1 lutego 2020 r. w porównaniu do poprzedniego miesiąca lub analogicznego miesiąca ubiegłego roku;

- Utrata zdolności produkcji lub świadczenia usług albo odbioru produktów lub usług przez zamawiających w związku z brakiem dostępności komponentów lub zasobów w związku z COVID-19;

- Brak płatności z tytułu sprzedaży na skutek COVID-19 w kwocie przekraczającej 25 proc. należności;

- Brak dostępu do rynku kapitałowego lub limitów kredytowych w związku z nowymi kontraktami, z powodu zakłóceń w funkcjonowaniu rynku finansowego;

- Uczestnicy Programów Sektorowych w związku z COVID-19.

Po drugie, przedsiębiorca musi spełniać łącznie kilka innych warunków, m.in. musi być zarejestrowany na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, posiadać rezydencję podatkową na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego, musiał prowadzić działalność na dzień 31 grudnia 2019 r. lub na dzień podpisania stosownych dokumentów finansowania programowego nie zalegał z płatnościami podatków i składek na ubezpieczenia społeczne.

O udział w programie mogą ubiegać się przedsiębiorcy, którzy dodatkowo na dzień 31 grudnia 2019 r., a więc jeszcze przed pandemią koronawirusa, nie byli przedsiębiorstwami znajdującymi się w trudnej sytuacji.

W ramach pomocy z tarczy dla dużych firm można uzyskać finansowanie w ramach trzech instrumentów finansowych. Przedsiębiorca może je łączyć i uzyskać finansowanie w różnych formach.

Pierwszym z elementów są pożyczki płynnościowe, których łączną wartość w ramach programu przewidziano na 10 mld złotych. PFR dopuszcza uruchamianie pożyczki dla firmy jednorazowo lub w transzach. Kwota zaakceptowana przez PFR w oparciu o zapotrzebowanie na kapitał obrotowy firmy będzie mogła wynosić maksymalnie 1 mld zł. Okres maksymalnego finansowania płynnościowego przewidziano do 4 lat od daty podpisania umowy pożyczki. Oprocentowanie pożyczek jest preferencyjne, ale marże rosną w czasie, aby zachęcać firmy do spłaty pomocy publicznej w perspektywie 2-3 lat.

Środki z pożyczki będą mogły zostać wykorzystane na finansowanie: wynagrodzeń, zobowiązań handlowych w tym, zakupu towarów i materiałów lub innych kosztów operacyjnych służących wytworzeniu produktu lub usługi, zobowiązań publiczno-prawnych, innych celów związanych z finansowaniem bieżącej działalności, ustalonych w umowie z Polskim Funduszem Rozwoju.

Zabronione jest za to przeznaczenie środków z pożyczki na dokonywanie płatności do właścicieli lub podmiotów powiązanych, o ile rozliczenia nie są dokonywane w toku normalnej działalności i jest to dozwolone umową zawartą z PFR,  na nabycie udziałów lub akcji w celu ich umorzenia, fuzje i przejęcia, obsługę odsetek, kuponów, płatności prowizji i opłat, spłatę, refinansowanie lub przedterminową spłatę obecnego zadłużenia finansowego firmy.

 - Pożyczki płynnościowe to najprostszy instrument w ramach tego programu. Został skonstruowany głównie dla firm, które zostały na przykład z dużymi zapasami w związku z tym, że były przez dłuższy czas zamknięte, albo jest niższa sprzedaż i w tej chwili mają problem z uzyskaniem kredytów na rynku bankowym, więc umożliwiamy takie finansowanie płynnościowe w dużej skali, po to aby tą płynność udrożnić - wyjaśniał Paweł Borys. Jak dodawał, w ramach wstępnych deklaracji firm ok. 40 proc. przedsiębiorstw zgłosiło się w ramach finansowania płynnościowego.

Kolejny z instrumentów Tarczy dla dużych firm to pożyczki preferencyjne, na które przewidziano 7,5 mld złotych. - Z perspektywy potencjalnych beneficjentów jest to najbardziej atrakcyjny instrument, natomiast w wyniku niełatwych negocjacji z Komisją Europejską to finansowanie rządzi się sztywnymi rygorami - mówił szef PFR.

Finansowanie preferencyjne będzie udzielane w kwocie odpowiadającej szacowanej szkodzie COVID-19 i maksymalnie do 750 mln zł. Pożyczka będzie umarzalna do wysokości nie wyższej niż niższa z dwóch kwot: 75 proc. kwoty pożyczki oraz 75 proc. faktycznej szkody COVID. Oznacza to, że nawet trzy czwarte szkody poniesionej przez dużą firmę na skutek pandemii koronawirusa może zostać pokryte przez państwo w ramach pomocy publicznej. Wysokość umorzenia zostanie określona nie później niż do 30 września 2021 r. Oprocentowanie pożyczki preferencyjnej ustalono na tym samym poziomie, co w przypadku pożyczek płynnościowych.

Szacowana szkoda COVID-19 będzie wyliczana przez PFR na podstawie danych przekazanych przez przedsiębiorcę oraz szacowana w oparciu o formułę straty na poziomie EBITDA poniesionej w okresie szkody COVID-19. Przedsiębiorca, który w okresie szkody COVID-19 odnotował dodatnią EBITDA (z uwzględnieniem określonych zasad), nie jest uprawniony do skorzystania z finansowania preferencyjnego.

Okres szkody COVID-19 to okres rozpoczynający się 1 marca br., w którym przedsiębiorstwo poniosło bezpośrednią szkodę na skutek pandemii koronawirusa. Nie może być on dłuższy niż do 31 sierpnia 2020 r. Okres ten ulegnie za to skróceniu w przypadku odwołania przed 31 sierpnia 2020 r. stanu epidemii.

Środki z pożyczki mogą zostać przeznaczone na podobne cele, jak w przypadku instrumentu płynnościowego.

Ostatni z elementów Tarczy, który czeka jeszcze na notyfikację Komisji Europejskiej, to finansowanie kapitałowe w reżimie pomocy publicznej. Na ten instrument w programie założono 7,5 mld zł.

- Jest to instrument, który najdłużej negocjowaliśmy z Komisją Europejską. Podobnie jak w przypadku pożyczek preferencyjnych nie było w tym zakresie standardów przyjętych dla całej wspólnoty na poziomie Komisji Europejskiej. Równolegle do naszych negocjacji, KE takie standardy stworzyła i przyjęła ok. 2 tygodnie temu i w tej chwili bazujemy na podstawie prawnej, którą są właśnie takie tymczasowe ramy pomocy określające zasady związane z instrumentami kapitałowymi - mówił Paweł Borys. - Może to być podwyższanie kapitału, może to być tzw. instrument zamienny, czyli pożyczka, obligacje zamienne w zależności od sytuacji - dodawał.

Instrument kapitałowy zakłada objęcie lub nabycie bezpośrednio lub pośrednio akcji lub udziałów firmy przez PFR, zarówno w spółkach publicznych, jak i niepublicznych. Instrument zamienny to pożyczka zamienna lub obligacje zamienne w kwocie do 1 mld zł, w zależności od potrzeb i skali działania przedsiębiorstwa.

Jak wyjaśniał prezes PFR, instrumenty kapitałowe służą temu, żeby firmy nie wychodziły z kryzysu nadmiernie zadłużone. Jeżeli przedsiębiorstwa na skutek problemów z COVID-em odnotowały straty i wzrosło istotnie ich zadłużenie, to finansowanie o charakterze kapitałowym ma na celu przywrócenie stabilności, do stanu jaki był przed pandemią koronawirusa. Poziom udzielanej pomocy publicznej w postaci podwyższania kapitału, nie może być wyższy niż współczynniki zadłużenia, jakie firma miała pod koniec ubiegłego roku.

Beneficjentami pomocowego finansowania kapitałowego w reżimie pomocy publicznej mogą być przedsiębiorcy, którzy spełniają dodatkowe warunki, w tym łącznie: bez wsparcia udzielanego w ramach programu zaprzestaliby prowadzenia działalności gospodarczej lub mieliby poważne trudności z dalszym prowadzeniem działalności gospodarczej, przy czym takie trudności mogą być wyrażone w szczególności pogorszeniem wskaźnika zadłużenia kapitałów własnych dla przedsiębiorcy lub podobnego wskaźnika; oraz wykorzystali możliwości pozyskania finansowania na rynku, a środki pomocy publicznej dostępne w Polsce pozwalające pokryć potrzeby płynnościowe, są niewystarczające w zapewnieniu dalszego istnienia danego przedsiębiorcy.

Co ważne, wsparcie kapitałowe przekraczające 250 tys. euro będzie wymagać obowiązku indywidualnej notyfikacji Komisji Europejskiej.

Środki z tego instrumentu mogą być użyte przez firmę na finansowanie działalności operacyjnej: kapitał obrotowy, koszty operacyjne, wynagrodzenia, zobowiązania publiczno-prawne. Zabronione będzie przy tym: dokonywanie jakichkolwiek płatności - w tym ich zwrot lub spłatę - do właścicieli lub podmiotów powiązanych, nabycie udziałów lub akcji w celu umorzenia, fuzje i przejęcia, refinansowanie lub przedterminowa spłatę bieżącego zadłużenia finansowego przedsiębiorcy. Ograniczenia te będą obowiązywać do momentu całkowitego wyjścia PFR.

Dominika Pietrzyk