Podwyżki w ochronie zdrowia. Minister podała kwotę, popłyną miliardy złotych

1 lipca mija czas na gwarantowany ustawą wzrost minimalnych wynagrodzeń w ochronie zdrowia. Dotyczą one lekarzy, pielęgniarek, położnych, farmaceutów, diagnostów laboratoryjnych, fizjoterapeutów, ratowników medycznych i innych pracowników ochrony zdrowia. Wysokość minimalnego wynagrodzenia w ochronie zdrowia jest uzależniona od przeciętnej pensji w gospodarce narodowej w poprzednim roku oraz współczynnika pracy przypisanego do danego stanowiska. 

W sprawie wynagrodzeń w ochronie zdrowia w środę w Ministerstwie Zdrowia odbyło się spotkanie Prezydium Trójstronnego Zespołu ds. Ochrony Zdrowia. Wzięli w nim udział przedstawiciele resortu, Narodowego Funduszu Zdrowia, central związkowych oraz reprezentatywnych organizacji pracodawców.

- Zwiększamy finansowanie podmiotów leczniczych. Podejmujemy - w Ministerstwie Zdrowia, we współpracy z NFZ i AOTMiT - konkretne działania, żeby dostępność i jakość świadczeń były coraz wyższe - stwierdziła szefowa resortu Izabela Leszczyna. Jak wyjaśniła, rekomendacja prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji jest związana z ustawą obowiązującą od połowy 2022 roku. Mówi ona o minimalnym wynagrodzeniu zasadniczym niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych.

- W ciągu najbliższych 12 miesięcy do podmiotów leczniczych trafi blisko 18 miliardów złotych - zapowiedziała Izabela Leszczyna w środę. - Składają się na to: rekomendacja prezesa AOTMiT-u, nadwykonania w programach lekowych i chemioterapii oraz premia za przekroczenie ryczałtu za 2024 rok w podstawowym zabezpieczeniu szpitalnym - powiedziała Leszczyna.

Środki mają trafić nie tylko na podwyżki płac pracowników medycznych, ale także przełożyć się na większą dostępność świadczeń medycznych i coraz wyższą jakość opieki.

W związku z tym resort ustalił priorytetowe obszary finansowania - wynikają one z epidemiologii i potrzeb zdrowotnych pacjentów. To m.in. opieka psychiatryczna i wzrost finansowania opieki środowiskowej dla dzieci i dorosłych. - Wprowadzamy zasadę, że punkt konsultacyjny będzie dostępny w większej liczbie miejsc - poinformowała Leszczyna.

Kolejnym obszarem jest leczenie uzależnień. Poza tym: opieka paliatywna i hospicyjna dla dzieci w warunkach domowych, opieka długoterminowa - w związku ze starzejącym się społeczeństwem - oraz związana z nią pielęgniarska opieka domowa. - Dodatkowe środki trafią także na szpitalne oddziały ratunkowe, ratownictwo medyczne i transport sanitarny, a także na medycynę szkolną - wymieniła minister zdrowia.

Szefowa resortu zwróciła się z prośbą do prezesa AOTMiT-u, żeby uwzględnił wyższe współczynniki dla szpitali powiatowych I i II poziomu (o zasięgu lokalnym bądź regionalnym). - To są szpitale, gdzie przychód na pracownika jest niższy niż w szpitalach wyższych poziomów - wyjaśniła.

Do tego przewidziano wyższe wyceny w neurologii, ginekologii i rehabilitacji stacjonarnej. - Te dwa działania to ponad 1,17 mld zł dodatkowych środków, które zostały ujęte w rekomendacji - dodała Leszczyna.

Prezes AOTMiT wyjaśnił, że zmiana poziomu finansowania świadczeń wynika ze wzrostu kosztów. - Jest on związany m.in. z realizacją ustawy o minimalnym wynagrodzeniu w podmiotach leczniczych. Rekomendacja powinna zatem zagwarantować taki przyrost finansowania, który pozwoli na pokrycie rosnących kosztów - powiedział podczas konferencji Daniel Rutkowski.

- Pomiędzy 1 lipca 2022 a 1 lipca 2025 roku obserwujemy średni przyrost wynagrodzeń o ponad 44 proc. Wzrost ten jest powiązany z rosnącym przeciętnym wynagrodzeniem w gospodarce narodowej. Były to bardzo wysokie, dwucyfrowe wzrosty - w tym roku przyrost wynosi ponad 14 proc. - dodał.

Jak wyliczył prezes AOTMiT skumulowane koszty realizacji ustawy w latach 2022-2025 przekroczą 130 mld zł. Tylko w 2025 r. oznacza to dla budżetu NFZ obciążenie na poziomie ponad 57 mld zł - czyli około jednej czwartej całego planu finansowego Funduszu.

Prezes NFZ w odpowiedzi na rekomendacje musi teraz przeliczyć ryczałt. - Każdy świadczeniodawca uzyska nową stawkę ryczałtową. Już ostatniego dnia lipca lub od pierwszych dni sierpnia będzie można wystawić rachunek w ramach sieci szpitali według nowej, wyższej stawki - poinformował Filip Nowak. Jak dodał, oznacza to poprawę płynności finansowej placówek medycznych, ponieważ skumulowane wzrosty za poprzednie miesiące zostaną wypłacone wraz z tym rachunkiem. - To działanie, na które wiele szpitali czekało - stwierdził prezes.

Prezes Nowak poinformował, że NFZ musi przygotować około 35 tysięcy aneksów, które wprowadzą zmiany do umów z partnerami. Jak zaznaczył, finansowanie świadczeń na nowych zasadach będzie możliwe dopiero po podpisaniu aneksów przez obie strony.

Minister zdrowia zapowiedziała premię dla szpitali, które w 2024 r. przekroczyły ryczałt, czyli udzieliły więcej świadczeń, niż przewidywał limit. - Oprócz wyższego finansowania w kolejnym roku, placówki otrzymają łącznie 300 mln zł premii. Wypłaty - obejmujące ok. 27 proc. wartości przekroczeń - trafią do 249 szpitali I i II poziomu już w najbliższych dniach - zapewnił prezes NFZ.

Wynagrodzenia pracowników ochrony zdrowia są finansowane w wycenie świadczeń. Świadczenia wycenia Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji (AOTMiT), a umowy ze szpitalami na ich wykonanie zawiera NFZ.

AOTMiT miała przekazać rekomendacje dotyczące kosztów lipcowych podwyżek płac minimalnych w ochronie zdrowia do 5 czerwca. Kwotę tę zatwierdza minister zdrowia. Wcześniej prezes AOTMiT podał, że w przypadku pracowników etatowych potrzeba w skali roku to 9,1 mld zł. Natomiast według wyliczeń Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Szpitali Powiatowych na zrealizowanie podwyżek dla pracowników etatowych i kontraktowych w drugim półroczu tego roku szpitale potrzebować będą 8,5-9 mld zł, czyli ok. 18 mld zł w skali roku.

Na początku czerwca ministra zdrowia Izabela Leszczyna powiedziała, że NFZ jest w trudnej sytuacji finansowej. We wtorek resort zdrowia poinformował, że w 2025 r. dotacja z budżetu państwa dla NFZ wyniosła 23 mld 250 mln zł. Początkowo była określona w budżecie i planie finansowym NFZ na 18,3 mld zł.

Planu finansowego NFZ na 2025 r. nie zatwierdził minister finansów Andrzej Domański. Eksperci uważają, że jest on niedoszacowany, gdyż nie uwzględnia m.in. kosztów corocznych podwyżek płac minimalnych w ochronie zdrowia od 1 lipca.

1 lipca zgodnie z tzw. ustawą podwyżkową korygowane są minimalne wynagrodzenia pracowników ochrony zdrowia. Szpitale podkreślają, że ze względu na presję płacową podwyżka obejmuje także pracowników kontraktowych, chociaż otrzymują oni wyższe wynagrodzenia niż pensja minimalna. Z danych AOTMiT opublikowanych w marcu przez "Rynek Zdrowia" wynika, że niemal 73 proc. lekarzy pracuje na kontraktach. Ok. 25 proc. na umowę o pracę.