Polacy pomóżcie sobie sami

Jest to lekcja dla całej szerokiej Unii. Transformacja ekonomiczna pokazała, że można dokonać w niej cudów, czego nie można powiedzieć o przemianach politycznych. W miarę dojrzałej gospodarce towarzyszy niedoświadczony system polityczny. Dla partii politycznych, członkostwo w UE nie stało się katalizatorem działań na rzecz dalszej integracji, ale raczej dla określania własnej lokalnej tożsamości.

Podstawowym problemem państw regionu jest słaba kultura polityczna: niski udział obywateli, słabość partii politycznych, miałki dyskurs polityczny, co tworzy zamknięty krąg: zniechęceni obywatele nie uczestniczą w polityce, co powoduje brak napływu nowych polityków i świeżych idei. Nadszedł najwyższy czas, aby umocnić efekty demokratycznej transformacji: uaktywnić obywateli, zawiązać sojusz organizacji pozarządowych na rzecz reform, stworzyć prawdziwą służbę cywilną (bazującą na zdolnościach merytorycznych, a nie politycznej lojalności).

Media winny koncentrować się na realnych, a nie wydumanych problemach. Tego nie dokona się od razu, ale proces ten należy zacząć natychmiast.

Także przedsiębiorcy powinni zwiększyć swoją aktywność społeczną i polityczną i w sposób zorganizowany zabierać głos w sprawach takich, jak przystąpienie do sfery EURO. Zbyt długo transformacja tworzyła zwycięzców i przegranych.

Cała Unia powinna się zaangażować w znalezienie takiego rozwiązania w ramach swojego modelu społecznego, które pomogłoby poszkodowanym samodzielnie poprawić własny los. Unia nie może dłużej udawać, że wszystko jest w porządku - nadzieją jest wzmocnienie politycznego wymiaru Unii: roli Parlamentu Europejskiego, udziału obywateli w europejskiej debacie politycznej. To także wymaga unijnego wsparcia finansowego. Tylko obywatelskie zaangażowanie i przekonanie, że ich własny los leży w ich rękach pomoże odzyskać Europie Środkowej dynamikę i pokonać tendencje populistyczne.