Polska gospodarka hamuje. GUS podał nowe dane o PKB

Według szybkiego szacunku, produkt krajowy brutto (PKB) w 3. kwartale 2022 r. wyrównany sezonowo (w cenach stałych przy roku odniesienia 2015) wzrósł realnie o 0,9 proc. w porównaniu z poprzednim kwartałem i był wyższy niż przed rokiem o 4,4 proc. 

"Tempo wzrostu gospodarczego w trzecim kwartale br., po wyraźnych oznakach już w drugim kwartale, uległo dalszemu wyhamowaniu. Na szczegółowe dane trzeba jeszcze kilka dni poczekać, niemniej jednak na bazie danych miesięcznych można szacować, że spowolniło zarówno tempo wzrostu konsumpcji gospodarstw domowych, jak i inwestycji. Zapewne obniżył się także wkład zapasów we wzrost PKB. Przyspieszeniu natomiast mogła ulec w trzecim kwartale dynamika eksportu, ale jednocześnie import zapewne także przyspieszył (m.in. ze względu na wzrost cen ropy naftowej i innych surowców energetycznych), co ostatecznie przełożyło się na ujemny wkład salda zagranicznego do PKB" - napisała w komentarzu Monika Kurtek, główna ekonomistka Banku Pocztowego. Jej zdaniem, tempo wzrostu PKB w 2022 r., ze względu na silne (i ostatnio jeszcze zrewidowane w górę) pierwsze półrocze, nawet mimo słabszego drugiego półrocza, osiągnie około 4.3 proc. W 2023 r. wyzwaniem może okazać się utrzymanie dynamiki PKB w okolicach 1.0 proc.

Ekonomiści Polskiego Instytutu Ekonomicznego podkreślili, że "perspektywy dalej są negatywne". 

"Spodziewamy się, że w IV kwartale wzrost spowolni do około 1,0-1,5 proc. Aktywność przedsiębiorstw przemysłowych będzie słabsza z uwagi na niższy popyt zagraniczny oraz problemy sektorów energochłonnych. Zdecydowanie spowalnia również aktywność na rynku budowlanym - to konsekwencja podwyżek stóp procentowych przez RPP. W całym 2023 r. wzrost gospodarczy oscylować będzie w okolicach 1,5 proc." - napisali w komentarzu do danych GUS.

Przed publikacją danych przez urząd, ekonomiści Santander Bank Polska prognozowali, że "po wyraźnym spadku odsezonowanego PKB w II kwartale (-2,4 proc. kw/kw - najgorszy wynik w UE), III kwartał przyniósł lekkie odbicie w górę (+0,2 proc. kw/kw), co oznacza wyhamowanie rocznej dynamiki PKB do ok. 3,5 proc. r/r. Oznaczałoby to na razie brak technicznej recesji (dwóch kwartałów z rzędu spadków poziomu PKB)". Podobnie - zdaniem analityków ING Banku Śląskiego - PKB w III kw. w ujęciu rocznym wzrósł o 3,5 proc. 

Według ich scenariusza kumulacja dekoniunktury ma nastąpić dopiero na początku przyszłego roku. W I kw. 2023 przedstawiciele Santandera spodziewają się rocznej dynamiki PKB wyraźnie poniżej zera. Dodali, że w kilku krajach UE, dla których pojawiły się już wstępne odczyty za III kwartał, dominowały niewielkie wzrosty, licząc kwartał do kwartału, z wyjątkiem Czech i Austrii.

"Gdyby odczyt PKB okazał się rozczarowaniem, byłby wzmocnieniem argumentów RPP za zakończeniem cyklu podwyżek stóp (i odwrotnie - mocniejszy wzrost to potencjalnie większa trudność z wygaszeniem inflacji)" - ocenili ekonomiści Santandera.

Ekonomiści PKO Banku Polskiego natomiast wskazywali, że "wzrost PKB w ujęciu rocznym w III kw. 2022 r. najpewniej spowolnił do 3,3 proc. z 5,8 proc. w II kw." Jak ocenił Kamil Pastor dane z III kw. 2022 r. wskazują na hamowanie aktywności gospodarczej.

- Produkcja przemysłowa wzrosła o 9,3 proc. licząc rok do roku, w stosunku do 11,3 proc. w II kw. 2022 r., a sprzedaż detaliczna wyhamowała do 3,5 proc. licząc rok do roku, z 9,0 proc. w kwartale poprzednim. Hamowanie o mniejszej skali występowało również w sprzedaży hurtowej - przypomniał.

Stwierdził także, że o tym, czy będziemy mieli w Polsce recesję techniczną - czyli dwa kolejne kwartały spadku PKB, liczonego kwartał do kwartału - mogą zdecydować zapasy.

- Dużo zależy od tego, jak bardzo zmieniła się, będąca zazwyczaj w cieniu pozostałych składowa PKB, czyli zmiana zapasów, a ten czynnik jest trudny do prognozowania" - powiedział Kamil Pastor. Jego zdaniem "istnieje potencjał na niespodzianki w danych". - Szacujemy, że dynamika konsumpcji w III kw. 2022 r. wyhamowała do 1,6 proc. r/r z 6,4 proc. r/r w II kw., podobnie jak inwestycje (do 4,2 proc. r/r w stosunku do 7,1 proc. w II kw). Pozytywnie zaskoczyć może natomiast eksport netto za sprawą mocnych wyników zorientowanego eksportowo przemysłu (m.in. motoryzacji). W całym roku 2022 spodziewamy się wzrostu PKB na poziomie 4,4 proc. - powiedział ekonomista PKO BP. 

Według centralnej ścieżki listopadowej projekcji NBP, dynamika PKB Polski w 2022 r. znajdzie się na poziomie 4,6 proc., w 2023 r. wyniesie 0,7 proc., w 2024 r. wyniesie 2,0 proc., a w 2025 r. znajdzie się na poziomie 3,1 proc.

"Projekcja wskazuje, że w I kw. przyszłego roku wzrost wejdzie w ujemne terytoria (-0,8 proc. r/r). Niższa ścieżka to w dużej mierze wynik niższej prognozowanej akumulacji brutto (tu rolę odgrywają nie inwestycje co zapasy). Najbliższe 2 lata to czas z relatywnie niskimi dynamikami zarówno konsumpcji prywatnej (średnie dla 2023 i 2024 to odpowiednio 0,8 proc. i 0,9 proc. r/r) jak i inwestycji (średnie -0,6 proc. i 1,2 proc. r/r). Listopadowa runda projekcji zbiegła do naszych" - napisali w komentarzu ekonomiści mBanku.