Polski terminal LNG i Baltic Pipe na liście projektów UE

Komisja Europejska przyjęła w piątek trzecią listę projektów energetycznych o znaczeniu wspólnotowym (tzw. PCI). Pierwsza została zaakceptowana w 2013 r., druga w 2015 r. Obecność na liście ułatwia uzyskanie dofinansowania ze środków unijnych. Znakomita większość z nich, 106, dotyczy sieci energii elektrycznych, 53 to projekty gazowe.

Projekty mają szansę na uzyskanie dofinansowania z puli 5,35 mld euro w ramach unijnego mechanizmu Connecting Europe Facility (CEF) przeznaczonego na wzmocnienie infrastruktury energetycznej, transportowej i cyfrowej w UE w latach 2014-2020.

Na opublikowanej liście znalazły się polskie projekty, m.in. planowany gazociąg Baltic Pipe, który ma połączyć Polskę z Danią oraz plan rozbudowy polskiego terminalu LNG w Świnoujściu.

Lista uwzględnia też interkonektory gazowe między Polską, Słowacją, Czechami i Węgrami, które są elementem szerszego projektu budowy korytarza gazowego północ-południe. Ma on zwiększyć bezpieczeństwo energetyczne Europy Środkowej i Wschodniej. Są wśród nich m.in. interkonektor Polska-Słowacja, interkonektor Polska-Czechy oraz korytarze gazowe północ-południe we wschodniej i zachodniej Polsce. Na liście znalazło się także połączenie gazowe między Polską i Litwą.

Wśród projektów związanych z bezpieczeństwem dostaw ropy naftowej znajduje się budowa rurociągu Adamowo-Brody, który jest częścią większego planu rozpoczęcia dostaw ropy z regionu Morza Czarnego do Polski, jak również druga faza budowy terminalu naftowego w Gdańsku.

Jeśli idzie o infrastukturę elektryczną, projekty Komisji obejmują modernizację linii Krajnik-Baczyna, Baczyna-Plewiska i Mikułowa-Świebodzice w zachodniej części kraju.

Na liście projektów rozbudowy sieci energetycznej KE znalazło się również stworzenie nowego tzw. interkonektora celtyckiego czy położenie kabla podmorskiego między Francją i Irlandią, mającego zapewnić Irlandii bezpośredni dostęp do ogólnoeuropejskiej sieci energetycznej po brexicie. Nowym podmorskim połączniem będzie też COBRAcable (skrót od: Copenhagen-Brussels-Amsterdam), czyli kabel przesyłający energię z elektrowni wiatrowych w Danii do Holandii i Belgii. Z kolei kabel, który przebiegnie po dnie Zatoki Biskajskiej, ma niemal podwoić wzajemne przesyły pomiędzy Francją i Hiszpanią i jednocześnie pobudzić w obu krajach produkcję energii ze źródeł odnawialnych.

Projekt przewiduje też nowe połączenie między północną i południową częścią sieci energetycznej Niemiec, którego zadaniem będzie wyeliminowanie zastojów przesyłu w tym kraju, co często odbijało się również na przepływie prądu w krajach sąsiednich.

Po raz pierwszy wśród projektów energetycznych Komisji znalazły się też projekty budowy transgranicznej struktury do wychwytywania i przechowywania zanieczyszczeń węglowych, mających pomóc w zmniejszeniu oddziaływania najbardziej energochłonnych sektorów gospodarki na środowisko.

"Aby możliwe było pełne dokonanie transformacji (europejskiego sektora energetycznego), zmiany w europejskiej infrastrukturze energetycznej muszą być podporządkowane tym samym zasadom i dokonywać się w tym samym tempie. Z tego względu centralne miejsce w przygotowanym przez nas wykazie projektów przypada kluczowym elektroenergetycznym połączeniom międzysystemowym i inteligentnym sieciom" - podkreślił w Brukseli unijny komisarz ds. energii Arias Canete.

Zapytany, czy decyzja o ewentualnym wstrzymaniu lub kontynuowaniu projektu Nord Stream 2 będzie miała wpływ na kształt lub funkcjonowanie ogólnoeuropejskiej infrastruktury przesyłu gazu, powiedział: "Projekt Nord Stream 2 zgodnie z jego charakterystyką to projekt komercyjny - czy też tzw. projekt komercyjny z pewnym aspektem politycznym. Zatem z punktu widzenia logiki projektów PCI i logiki sieci ogólnoeuropejskich nie mieści się w kategorii priorytetów Unii Europejskiej".

Przypomniał jednocześnie, że zapewnianie bezpieczeństwa dostaw w ramach sieci ogólnoeuropejskiej to nie tylko uruchamianie nowych dostaw z zewnątrz, ale przede wszystkim rozbudowanie systemu wewnętrznych połączeń. Pozwolą one zwiększyć bezpieczeństwo w ramach mechanizmów wzajemnej solidarności energetycznej.

O umieszczeniu projektów na liście decydowało pięć kryteriów. Wprowadzenie ich w życie ma "w znaczący sposób" oddziaływać na przynajmniej dwa kraje UE, mają przyczyniać się do integracji sieci tak krajowych, jak i ogólnoeuropejskich, zwiększać konkurencyjność przez oferowanie wyboru konsumentom, poprawiać bezpieczeństwo dostaw i przyczyniać się do osiągnięcia celów klimatycznych UE, w tym zwiększenia pozyskiwania energii ze źródeł odnawialnych.

Projekty te są częścią starań Komisji Europejskiej, by usprawnić połączenia sieci energetycznych pomiędzy państwami członkowskimi, przede wszystkim poprzez lepszą dystrybucję istniejących zasobów, co w efekcie ma doprowadzić do obniżki cen energii i zminimalizowania przerw w dostawach.

Sporządzona przez Komisję lista projektów zostanie przedstawiona do akceptacji Parlamentowi Europejskiemu i krajom członkowskim.

Z Brukseli Grzegorz Paluch i Łukasz Osiński