Posezonowe obniżki cen towarów w handlu detalicznym

Posezonowe obniżki cen towarów w handlu detalicznym



1. Podstawa prawna i zasady ogólne

W sytuacji, kiedy zapasy towarów nie spełniają jednego z podstawowych warunków stawianych aktywom, tj. nie przyniosą w przyszłości korzyści ekonomicznych, wskazane jest obniżenie ich ceny. W zależności od przyjętej przez jednostkę metody ewidencji obrotów i stanów towarów, skutki obniżenia ceny mogą zostać ujęte w księgach rachunkowych w sposób zaprezentowany poniżej.
 

Stosowana metoda ewidencji obrotów i stanów towarów
Skutki obniżenia ceny towaru
Sposób ujęcia skutków obniżenia cen w księgach rachunkowych
Ewidencja ilościowo-wartościowa w cenach zakupu Nowa (obniżona) cena sprzedaży jest nadal wyższa od ceny zakupu Nie księguje się (cena ewidencyjna towaru, tj. cena zakupu, nie uległa zmianie - obniżenie ceny sprzedaży nie spowodowało obniżenia ceny ewidencyjnej; w tej sytuacji obniżenie ceny widoczne jest dopiero przy sprzedaży towaru)
Nowa (obniżona) cena sprzedaży jest niższa od ceny zakupu Dokonanie odpisu aktualizującego wartość towaru na różnicę między wartością towaru w cenie ewidencyjnej (zakupu) przed obniżką a niższą od niej wartością w obniżonej cenie sprzedaży (obniżenie ceny sprzedaży jest zarazem obniżką ceny ewidencyjnej i traktowane jest jako utrata wartości towaru)
Ewidencja wartościowa w cenach ewidencyjnych ustalonych na poziomie cen sprzedaży brutto Nowa (obniżona) cena sprzedaży jest nadal wyższa od ceny zakupu Obniżenie marży i VAT zawartych w cenie sprzedaży brutto przyjętej za cenę ewidencyjną towaru
Nowa (obniżona) cena sprzedaży jest niższa od ceny zakupu Obniżenie marży i VAT zawartych w cenie sprzedaży brutto i dokonanie odpisu aktualizującego wartość towarów

Reklama

W celu wykonania czynności związanych z obniżką cen, kierownik jednostki powołuje komisję, która przede wszystkim sporządza spis z natury towarów objętych obniżką cen i dokonuje ich wyceny po obniżonych cenach. Dane liczbowe skutków obniżki cen można zamieścić w sporządzonym w tym celu zestawieniu (wykazie) towarów objętych obniżką cen. Do elementów, jakie powinno zawierać takie zestawienie zalicza się:

  • nazwę obiektu (określenie magazynu),

  • datę sporządzenia dowodu,

  • imiona i nazwiska członków komisji inwentaryzacyjnej,

  • nazwy towarów,

  • jednostki miary i ilości towarów objętych zmianą cen,

  • ceny dotychczasowe i wartości towarów w cenach dotychczasowych,

  • ceny nowe (zmienione) i wartości towarów w nowych cenach,

  • różnicę (wartość zmiany cen),

  • podpisy członków komisji i osoby materialnie odpowiedzialnej za powierzone mienie (towary).

Spis z natury wraz z załączonym wykazem towarów objętych obniżką cen, zaakceptowany przez kierownika jednostki, stanowi podstawę ujęcia skutków obniżki cen w księgach rachunkowych.

2. Obniżka cen towarów objętych ewidencją ilościowo-wartościową w cenach zakupu

W sytuacji gdy posezonowa obniżka cen obejmuje towary ewidencjonowane w księgach rachunkowych ilościowo-wartościowo w cenach zakupu, a nowa (obniżona) cena sprzedaży jest niższa od ceny zakupu, to skutki tej obniżki, traktuje się w każdym przypadku jako odpis aktualizujący wartość towarów w znaczeniu art. 34 ust. 5 ustawy o rachunkowości. Odpis aktualizujący podlega zaliczeniu do pozostałych kosztów operacyjnych, zapisem:
 

      - Wn konto 76-1 „Pozostałe koszty operacyjne”,
      - Ma konto 34-7 „Odchylenia z tytułu aktualizacji wartości zapasów towarów”.

Kwota odchyleń z tytułu aktualizacji wartości zapasów towarów - w postaci salda Ma konta 34-7, pozostaje na tym koncie do momentu sprzedaży towarów objętych przeceną. W momencie sprzedaży tych towarów, wyksięgowuje się saldo Ma konta 34-7, zapisem:
 

      - Wn konto 34-7 „Odchylenia z tytułu aktualizacji wartości zapasów towarów”,
      - Ma konto 73-1 „Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)”.

W razie gdy towary objęte obniżką cen nie zostały sprzedane i w związku z tym pozostają w zapasie na dzień bilansowy, saldo Ma na koncie 34-7 zmniejsza wartość zapasów podlegającą wykazaniu w aktywach bilansu.

Przykład

Ewidencja skutków posezonowej obniżki cen towarów objętych 
ewidencją ilościowo-wartościową

I. Założenia:

1. Jednostka zajmująca się handlem detalicznym (sieć sklepów odzieżowych) dokonała posezonowej obniżki cen towarów objętych ewidencją ilościowo-wartościową w cenach zakupu (nabycia).

2. Zestawienie posezonowej obniżki cen towarów wykazywało następujące dane:

Lp.
Wyszczególnienie
Jednostka miary
Cena ewidencyjna (zł)
Ilość objęta obniżką cen (szt.)
Wartość towarów (zł)
Różnica obniżki cen (zł) (kol.: 7 - 8)
przed obniżką
po obniżce
przed obniżką cen (kol.: 4 x 6)
po obniżce cen (kol.: 5 x 6)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
1.
Marynarka damska - symbol towaru - A
szt.
70
50
50

3.500

2.500

1.000

2.
Spodnie damskie - symbol towaru - B
szt.
82
39
100

8.200

3.900

4.300

3.
Spódnica - symbol towaru - C
szt.
30
15
70

2.100

1.050

1.050

Razem
x
x
x
x
13.800
7.450
6.350

3. Z raportu obrotów sklepu, który dokonywał sprzedaży detalicznej towarów objętych posezonową obniżką cen wynika, że wszystkie towary objęte obniżką cen zostały sprzedane. Raport obrotów wykazywał następujące dane:

a) wartość sprzedaży towarów w cenach sprzedaży netto - wartość w cenie zakupu po obniżce plus marża: (7.450 zł + 1.490 zł) = 8.940 zł,

b) VAT należny według stawki 22%: (8.940 zł x 0,22)= 1.966,80 zł,

c) utarg gotówkowy: (8.940 zł + 1.966,80 zł) = 10.906,80 zł.

4. Stan początkowy towarów w cenach zakupu, według zapisów na koncie 33 „Towary”, przed obniżką cen stanowił kwotę: 13.800 zł.


II. Dekretacja:
 

Opis operacji
Kwota
Konto
Wn
Ma
1. Skutki posezonowej obniżki cen towarów (poz. 4 kol. 9 tabeli)
6.350,00 zł
76-1
34-7
2. Sprzedaż towarów objętych obniżką cen - na podstawie raportu z kasy fiskalnej:      
   a) wartość według cen sprzedaży netto 
      (poz. 3a założeń)
8.940,00 zł
 
73-0
   b) VAT należny (poz. 3b założeń)
1.966,80 zł
 
22-2
   c) utarg za sprzedane towary objęte obniżką cen 
      (poz. 3c założeń)
10.906,80 zł
10
 
3. Wz - rozchód sprzedanych towarów w cenach ewidencyjnych (ceny zakupu przed obniżką - poz. 4 założeń)
13.800,00 zł
73-1
33
4. PK - wyksięgowanie odpisów aktualizujących wartość towarów w części przypadającej na sprzedane towary objęte obniżką cen (równolegle do rozchodu)
6.350,00 zł
34-7
73-1

III. Księgowania:

Kliknij, aby powiększyć obraz

3. Obniżka cen towarów objętych ewidencją wartościową w cenach sprzedaży brutto

Jeżeli ewidencja zapasów towarów jest prowadzona w cenach ustalonych na poziomie cen sprzedaży brutto (zawierających doliczoną do cen zakupu - marżę i VAT w wysokości podatku należnego), to obliczona nowa cena sprzedaży może być:

1) mimo obniżki cen nadal wyższa od ceny zakupu,

2) niższa od ceny zakupu, co przy sezonowych obniżkach cen z reguły ma miejsce.

Przy ewidencji zapasów towarów w cenach ustalonych na poziomie cen sprzedaży brutto (zawierających doliczoną do cen zakupu - marżę i VAT w wysokości podatku należnego), ustalenie obniżki cen towarów stanowiącej odpis aktualizujący ich wartość, wymaga skorygowania wartości ewidencyjnej towarów objętych sezonową obniżką cen o kwotę odchyleń od cen ewidencyjnych z tytułu marży i oddzielnie z tytułu VAT. W ten sposób wartość towarów jest doprowadzona do poziomu cen zakupu. Dopiero obniżenie wartości towarów poniżej ich wartości w cenach zakupu stanowi obniżkę w wielkości odpisu aktualizującego wartość towarów.

3.1. Cena sprzedaży po obniżce nadal wyższa od ceny zakupu

W tym przypadku obniżka ceny sprzedaży polega w istocie na obniżeniu marży zawartej w cenie dotychczasowej brutto.

Przykład

I. Założenia:

1. Cena ewidencyjna towarów ustalona na poziomie ceny sprzedaży brutto przed obniżką zawierała:

a) wartość towaru w cenie zakupu: 5.000 zł,

b) doliczoną marżę detaliczną 20% od kwoty 5.000 zł: 1.000 zł,

c) VAT według stawki 22% (od kwoty 6.000 zł): 1.320 zł,

d) cena sprzedaży brutto: (5.000 zł + 1.000 zł + 1.320 zł) = 7.320 zł.

2. Dokonano obniżki marży z 1.000 zł do 250 zł co nie spowodowało obniżenia ceny zakupu, bowiem nowa cena ustalona w wyniku obniżki marży będzie kształtowała się następująco:

a) dotychczasowa cena zakupu: 5.000 zł,

b) marża zmniejszona z 1.000 zł do 250 zł: 250 zł,

c) VAT należny: [(5.000 zł + 250 zł) x 0,22] = 1.155 zł,

d) nowa - obniżona cena sprzedaży brutto (będąca zarazem ceną ewidencyjną zapasów towarów) wynosi: (5.000 zł + 250 zł + 1.155 zł) = 6.405 zł.

II. Dekretacja:
 

Opis operacji
Kwota
Konto
Wn
Ma
1. Skutki posezonowej obniżki cen towarów:      
   a) obniżenie marży detalicznej: (1.000 zł - 250 zł) =
750 zł
34-2
 
   b) zmniejszenie VAT należnego zawartego w cenie 
       ewidencyjnej: (1.320 zł - 1.155 zł) =
165 zł
34-2
 
   c) łączna kwota obniżki: (750 zł + 165 zł) =
915 zł
 
33

III. Księgowania:

Kliknij, aby powiększyć obraz

Uwaga: Obniżka ceny w tym przypadku - tylko przez obniżenie dotychczasowej marży - spowodowała jedynie zmianę ceny ewidencyjnej towarów, nie powodując konieczności dokonania odpisu aktualizującego wartość towarów w związku z utratą ich wartości. Kwota obniżenia wartości towarów nie zmniejszyła ceny zakupu.

3.2. Cena sprzedaży po obniżce niższa od ceny zakupu

W przypadku gdy obniżenie cen sprzedaży zmniejsza wartość towarów w cenie zakupu, ustala się nową cenę towaru obniżoną o określoną wielkość w procentach (np. 50%, 40%, 30%). Następnie oblicza się elementy składowe tej ceny, tzn. wartość w cenie zakupu, marżę, VAT.

Przykład

I. Założenia:

1. Jednostka prowadząca detaliczną sprzedaż towarów dokonała 40% posezonowej obniżki cen odzieży letniej w sklepie, którego zapasy są objęte ewidencją wartościową. Z zestawienia załączonego do raportu obrotu wynikają następujące dane:

Lp.
Wyszczególnienie
Wartość towarów przed obniżką cen (zł)
Wartość towarów po obniżce cen (zł)
Różnica wynikająca z obniżki cen (zł) (kol.: 3 - 4)
1
2
3
4
5
1. Wartość według cen sprzedaży brutto
118.950
71.370
47.580
2.
Odchylenia kredytowe od ceny ewidencyjnej z tytułu VAT (22%)
21.450
12.870
8.580
3.
Wartość według cen sprzedaży netto (poz.: 1 - 2)
97.500
58.500
39.000
4.
Odchylenia kredytowe z tytułu marży
22.500
13.500
9.000
5.
Wartość według cen zakupu (poz.: 3 - 4)
75.000
45.000
30.000

2. Wszystkie towary objęte obniżką cen zostały sprzedane za gotówkę. Łączny utarg według dobowych raportów fiskalnych stanowił kwotę: 71.370 zł, z tego:

a) sprzedaż towarów w cenach sprzedaży netto: 58.500 zł,

b) VAT należny według stawki 22%: 12.870 zł.


II. Dekretacja:
 

Opis operacji
Kwota
Konto
Wn
Ma
1. Skutki posezonowej obniżki cen towarów:
   a) obniżenie wartości towarów w wielkości poniżej 
       cen zakupu
30.000 zł
76-1
34-7
   b) korekta odchyleń od cen ewidencyjnych towarów 
        z tytułu marży
9.000 zł
34-2
33
   c) korekta odchyleń od cen ewidencyjnych 
       z tytułu VAT
8.580 zł
34-2
33
2. Sprzedaż towarów objętych obniżką cen:
   a) wartość w cenach sprzedaży netto (poz. 2a założeń)
58.500 zł
 
73-0
   b) VAT należny zawarty w utargach ze sprzedaży 
      (poz. 2b założeń)
12.870 zł
 
22-2
   c) utarg według dobowych raportów kasowych 
      (poz.: 2a + 2b)
71.370 zł
10
 
3. Wz - rozchód sprzedanych towarów objętych posezonową obniżką cen: [118.950 zł - (9.000 zł + 8.580 zł)] =
101.370 zł
73-1
33
4. PK - wyksięgowanie odchyleń przypadających na towary sprzedane objęte obniżką cen:
 
   
   a) odpis aktualizujący wartość towarów
30.000 zł
34-7
73-1
   b) odchylenia od cen ewidencyjnych towarów 
       sprzedanych po obniżonych cenach:
      - z tytułu marży (poz. 4 kol. 4 tabeli)
      - z tytułu VAT (poz. 2 kol. 4 tabeli)
      - łączna kwota: (13.500 zł + 12.870 zł) =
13.500 zł
12.870 zł
26.370 zł
34-2
34-2
73-1

III. Księgowania:

Kliknij, aby powiększyć obraz

Skutki obniżki cen towarów, w sytuacji gdy ich ewidencję prowadzi się według cen sprzedaży brutto, można zaksięgować w inny sposób, tj. łączną kwotę obniżki ceny sprzedaży brutto, ująć na odrębnym koncie 34-7 „Odchylenia z tytułu aktualizacji wartości zapasów towarów”.


Zeszyty Metodyczne Rachunkowości Nr 15 z dnia 2009-08-01

Dowiedz się więcej na temat: obniżki cen | obniżenie | jednostka | VAT | handel detaliczny | zapasy | towary | handel | skutki | konto | stawki | symbol
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Strona główna INTERIA.PL
Polecamy
Finanse / Giełda / Podatki
Bądź na bieżąco!
Odblokuj reklamy i zyskaj nieograniczony dostęp do wszystkich treści w naszym serwisie.
Dzięki wyświetlanym reklamom korzystasz z naszego serwisu całkowicie bezpłatnie, a my możemy spełniać Twoje oczekiwania rozwijając się i poprawiając jakość naszych usług.
Odblokuj biznes.interia.pl lub zobacz instrukcję »
Nie, dziękuję. Wchodzę na Interię »