Poznaj swoje prawa
Prawo do świadczenia urlopowego mają tylko tzw. nauczyciele czynni, a zatem inni pracownicy szkoły oraz nauczyciele emeryci nie otrzymują go. Mogą oni skorzystać z innych świadczeń przewidzianych w zakładowym regulaminie świadczeń socjalnych.
Najczęściej są nimi: dofinansowanie wypoczynku dzieci, wczasy pod gruszą, bony w okresach przedświątecznych lub po prostu zapomogi celowe. Naturalne wydaje się pytanie, czy nauczyciele korzystający ze świadczeń urlopowych mogą otrzymać inne pieniądze z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, np. dofinansowanie do wczasów pod gruszą.
Regulaminy w szkołach są tworzone w taki sam sposób, jak w placówkach nieoświatowych. Dzielenie tych środków odbywa się na podstawie kryterium dochodowego, o którym mowa w ustawie o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Odpisy na fundusz są zróżnicowane, np. dla nauczycieli dokonuje się odpisu w wysokości 8 proc. rocznych środków przeznaczonych na wynagrodzenie osobowe, a dla nauczycieli emerytów w wysokości 5 proc. pobieranych przez nich emerytur, to środki te, łącznie z naliczonymi odpisami na pozostałych pracowników niepedagogicznych oraz emerytów i rencistów, tworzą w szkole jeden wspólny fundusz dla wszystkich zatrudnionych. Jeżeli zatem nauczyciel spełnia kryterium dochodowe, to może skorzystać np. z dofinansowania do wczasów pod gruszą, mimo że szkoła wypłaciła mu wcześniej świadczenie urlopowe. Kontrowersyjne byłoby wprowadzenie do regulaminów ZFŚS innych kryteriów, według których przyznaje się lub nie prawo do uzyskania jakiegoś świadczenia, np. dofinansowanie do wczasów przysługuje tylko pracownikom szkoły, którzy nie otrzymują świadczenia urlopowego. Jednak w przeciwieństwie do świadczenia urlopowego, nie można indywidualnie dochodzić wypłaty innych świadczeń z funduszu. Jeżeli w regulaminie są zapisy niezgodne z prawem lub gdy zapisy zakładowego regulaminu nie są przestrzegane, wówczas należy się zwrócić do Państwowej Inspekcji Pracy bądź do oddziału ZNP, aby ten w imieniu pracownika wystąpił w obronie jego praw.
Zdaję sobie sprawę, że nauczyciele emeryci oraz pracownicy administracyjno-socjalni szkoły mogą czuć się pokrzywdzeni w stosunku do czynnych nauczycieli, ale Karta nie wprowadza dodatkowych kryteriów oprócz wspomnianego kryterium dochodowego, które ograniczałyby możliwość ubiegania się o świadczenia - mówi Ewa Dyba, prawnik ZNP.
Prawo do świadczenia urlopowego przysługuje także nauczycielom przebywającym w ciągu roku szkolnego na urlopach dla poratowania zdrowia i na urlopach wychowawczych. Są oni w tym momencie pracownikami, pozostają w stosunku pracy.
Tomasz Zalewski
