Projekt ustawy o Ordynacji Podatkowej

KERM przyjął i rekomendował Radzie Ministrów Projekt stanowiska rządu w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa (druk nr 2080), przedłożonego przez Ministerstwo Finansów.

W poselskim projekcie założono obowiązek corocznego składania w urzędzie skarbowym przez osoby mieszkające w Polsce:

- deklaracji majątkowych zawierających szacunkową wartość całego mienia i szczegółowe dane dotyczące tego mienia, jeżeli jego wartość przekracza 200.000 zł (małżonków - 400.000 zł), albo

- oświadczeń, że szacunkowa wartość posiadanego mienia nie przekracza 200.00 zł (mał-żonków - 400.000 zł).

Z obowiązku informacyjnego zwolnione byłyby osoby fizyczne, których szacunkowa wartość mienia nie przekracza 25.000 zł (małżonków - 50.000 zł).

Zdaniem wnioskodawców, deklaracje majątkowe umożliwiłyby organom podatkowym sys-tematyczne porównywanie deklarowanych dochodów z wartością zgromadzonego majątku oraz przyczyniałyby się do ograniczania szarej strefy i korupcji.

Propozycja poselska jest dokładnym powieleniem (za wyjątkiem limitów kwotowych) propo-zycji rządu zawartych w projekcie ustawy - Ordynacja podatkowa z 12 maja 1995 roku.

Propozycje rządu skrytykował rzecznik praw obywatelskich uznając je za niezgodne z kon-stytucyjną zasadą państwa prawnego i zasadą wyłączności ustaw przy określaniu podstaw opodatkowania. Jego zdaniem proponowane przepisy prowadziłyby do opodatkowania na podstawie zewnętrznych oznak zamożności i stwarzania domniemania, iż poważna część do-chodów nie została opodatkowana.

Ponadto przepisy te uznano za zbytnią ingerencję w osobistą sferę obywateli.

Regulacje dotyczące deklaracji majątkowych były także krytykowane w trakcie prac parla-mentarnych i ostatecznie Sejm II kadencji wykreślił je z rządowego projektu Ordynacji po-datkowej.

Koncepcja wykorzystania deklaracji majątkowych jako instrumentu pomocnego przy weryfi-kacji deklarowanych w zeznaniach podatkowych źródeł przychodu i podstaw opodatkowania w ostatnich latach nie straciła swej aktualności. Oczywistym jest, że deklaracje majątkowe nie mogą być źródłem określania zobowiązania podatkowego. Podkreślić należy, że na podstawie ustawy z 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podlegają przychody pochodzące ze źródeł nieujawnionych oraz nie znajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach przychodu. W przypadku stwierdzenia braku pokrycia wysokości uzy-skanego dochodu, wykazywanego w zeznaniu rocznym, z wartością zgromadzonego majątku (uwzględniając np. wydatki na utrzymanie) organ podatkowy powinien wszcząć postępowa-nie podatkowe i po jego przeprowadzeniu wydać stosowną decyzję. Deklaracja majątkowa może być traktowana jedynie jako impuls do wszczęcia postępowania podatkowego i jedno-cześnie jako jeden z dowodów w prowadzonym postępowaniu.

Należy jednak zauważyć, że zgłoszony projekt zawiera wszystkie elementy będące przed-miotem krytyki rzecznika praw obywatelskich, przedstawicieli środowisk prawniczych i or-ganizacji przedsiębiorców, co spowodowało wykreślenie w toku prac parlamentarnych propo-zycji deklaracji majątkowych z ówczesnego rządowego projektu ustawy - Ordynacja podat-kowa.

Dlatego też, Rada Ministrów negatywnie ocenia poselską propozycję wprowadzenia tych rozwiązań. Problem deklaracji majątkowych zostanie wzięty pod uwagę w pracach nad pro-jektem szerokiej nowelizacji ustawy - Ordynacja podatkowa.