Raport UOKiK. Maleje pomoc publiczna

Prezes UOKiK monitoruje pomoc publiczną, która jest udzielana przedsiębiorcom. Chodzi o dotacje, pożyczki, środki na rozwój, rekompensaty czy zwolnienia podatkowe.

Dane trafiają do bazy, która jest dostępna na stronie internetowej https://sudop.uokik.gov.pl. Można w niej sprawdzić kto, kiedy i ile środków otrzymał. W 2018 r. pomoc publiczna wyniosła 26,21 mld zł. To mniej niż rok wcześniej (2017 r. - 42,25 mld zł, 2016 r. - 24,93 mld zł).

Wynika to z tego, że skończyło się wiele programów operacyjnych współfinansowanych ze środków unijnych na lata 2014-2020. Duża ich część została przyznana w 2017 r., stąd m.in. spadek wartości pomocy publicznej w 2018 r.

- W 2018 r. wartość pomocy publicznej była mniejsza o 16 mld zł niż rok wcześniej. Wynika to m.in. z zakończenia realizacji programów współfinansowanych z pieniędzy UE.

Pomoc publiczna trafiła do prawie 44 tys. przedsiębiorców, a najwięcej jej udzielił PFRON i marszałkowie województw - mówi Marek Niechciał, prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

- UOKiK monitoruje pomoc publiczną. Przez cały rok zbieramy dane i przekazujemy je Komisji Europejskiej. Komisja musi zostać poinformowana o wszelkich planach przyznania lub zmiany pomocy publicznej, a urząd odgrywa w tym procesie ważną rolę. Zawiadamiamy KE o zamiarze udzielenia wsparcia przedsiębiorcy przez polski organ administracji lub inny podmiot publiczny - tłumaczy Marek Niechciał.

Kwoty, o których piszemy wyżej, uwzględniają pomoc udzieloną w sektorze transportu (4,47 mld zł), jednak w raporcie i poniżej w komunikacie prasowym porównujemy i prezentujemy dane bez kwot dla tej branży. Taką metodę stosuje też Komisja Europejska w swoich zestawieniach.

Pomoc publiczna w 2017 i 2018 r.

W 2018 r. przedsiębiorcy najczęściej korzystali z dotacji, refundacji i rekompensat (18,41 mld zł). Trzykrotnie wzrosło wsparcie udzielane w formie pożyczek preferencyjnych (do 235,3 mln zł), a 40-krotnie - w formie poręczenia i gwarancji (75,8 mln zł w 2018 r., 1,9 mln zł w 2017 r.).

Wśród instytucji najwięcej pomocy publicznej w 2018 r. udzielił Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (3,19 mld zł) na dofinansowanie do wynagrodzeń osób niepełnosprawnych; marszałkowie województw (3,14 mld zł) - na zwiększenie konkurencyjności mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) oraz na inwestycje, badania i rozwój, ochronę środowiska; organy podatkowe (2,72 mld zł) na ulgi w podatku dochodowym w specjalnych strefach ekonomicznych, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (2,49 mld zł) np. na rozwój innowacyjnych technologii.

Pomoc według wielkości beneficjentów w 2017 i 2018 r.

Spadło wsparcie dla sektora MŚP o 3,12 mld zł (9,22 mld zł w 2018 r., 12,34 mld zł w 2017 r.). Jednak małe i średnie firmy korzystają często z tzw. pomocy de minimis, którą, ze względu na mniejsze kwoty, opisujemy w osobnym raporcie. Najwięcej wsparcia trafiło do dużych przedsiębiorstw (2018 r. - 12,53 mld zł, 2017 r. - 18,23 mld zł).

Największymi beneficjentami pomocy w 2018 r. były: Spółka Restrukturyzacji Kopalń (1,52 mld zł) - na likwidację kopalń, rekultywację i naprawę szkód górniczych. Następnie - PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna (1,18 mld zł) - na podstawie ustawy o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych, FIBEE IV (607,5 mln zł) - na podstawie programu Polska Cyfrowa na budowę sieci szerokopasmowego internetu.

Pomoc według województw w 2018 r.

Żeby najlepiej przedstawić statystykę, obliczyliśmy udział beneficjentów pomocy w odniesieniu do wszystkich przedsiębiorców mających siedzibę w danych województwach.

W 2018 r., tak samo jak w 2017 r., to w województwie lubuskim najwięcej przedsiębiorców (2,6 proc.) spośród wszystkich tam zarejestrowanych otrzymało wsparcie z pieniędzy publicznych. Wskaźnik ten był też wysoki w woj. świętokrzyskim (2,2 proc.), warmińsko-mazurskim (2,1 proc.), podkarpackim (1,9 proc.).

Na Mazowszu, gdzie działa najwięcej przedsiębiorców, relatywnie najmniej z nich skorzystało z pomocy publicznej - 0,5 proc. Ten wskaźnik był niski również na Pomorzu Zachodnim (0,6 proc.), na Dolnym Śląsku (0,8 proc.) i Opolszczyźnie (0,8 proc.). Średnia wartość pomocy przypadająca na jedno przedsiębiorstwo w Polsce to 5,5 tys. zł.

Pomoc w sektorze transportu w 2018 r.

Wartość pomocy udzielonej podmiotom prowadzącym działalność w sektorze transportu w 2018 roku wyniosła 4,47 mld zł (w 2017 r. - 11,68 mld zł), a przeznaczona była np. na rekompensaty za przejazdy ulgowe, sfinansowanie transportu gminnego, pogłębienie gdyńskiego portu i przebudowę jego nabrzeży. Największe wsparcie trafiło do PKP Intercity (898 mln zł), Przewozów Regionalnych (429,4 mln zł), Morskiego Portu w Gdyni (381,8 mln zł) i Kolei Mazowieckich (357,7 mln zł).

raport UOKIK