Rząd czeka przykra niespodzianka ws. rekompensat

Jak podkreśliło ME w opublikowanym komunikacie, "pomoc publiczną stanowią tylko instrumenty przynoszące korzyść wybranym kategoriom podmiotów". Tymczasem zasady, wprowadzone ustawą z 28 grudnia 2018 r. "dotyczą wszystkich podmiotów na rynku energii elektrycznej, zatem nie jest to rozwiązanie selektywne".

"Energia jest towarem używanym bez wyjątku we wszystkich sektorach gospodarki oraz przez odbiorców indywidualnych. Ustawa nie zmienia również w żaden sposób zasad rynku konkurencyjnego, jeśli chodzi o sprzedaż energii elektrycznej na rynku giełdowym" - zaznaczyło ministerstwo. "W związku z powyższym rozwiązania zawarte w ustawie nie są sprzeczne z prawem UE" - oświadczyło ME.

W czwartek Komisja Europejska ogłosiła, iż oczekuje, że Polska notyfikuje ustawę. KE zaznaczyła, że państwa członkowskie są zobowiązane do notyfikowania o wszelkich działaniach pomocy publicznej przed ich wdrożeniem.

"Do tej pory nie otrzymaliśmy notyfikacji od polskich władz, ale tego byśmy oczekiwali" - oświadczyła rzeczniczka KE Mina Andreewa. "Działamy na podstawie prawa europejskiego. Zgodnie z nim takie działania powinny być notyfikowane, aby Komisja mogła się im przyjrzeć. Tą kwestią zajmiemy się, gdy otrzymamy notyfikację" - powiedziała Andreewa.

Ministerstwo zaznaczyło, że będzie w stałym kontakcie z Komisją Europejską i "deklaruje stałą współpracę jak dotychczas". ME zaznaczyło, że obecnie przygotowuje rozporządzenia wykonawcze do ustawy. "W dokumentach tych znajdą się szczegółowe rozwiązania do realizacji ustawy" - podał resort.

Ministerstwo przypomniało, że obowiązująca od 1 stycznia ustawa zakłada obniżenie akcyzy na energię elektryczną z 20 do 5 zł/MWh, obniżenie opłaty przejściowej dla wszystkich odbiorców energii elektrycznej o 95 proc. i ustalenie poziomu cen i stawek opłat za przesył i dystrybucję energii na poziomie nie wyższym niż poziom z końca 2018 r. oraz cen energii na poziomie nie wyższym niż poziom z dnia 30 czerwca 2018 r.

"Przedsiębiorstwa, które z tego tytułu miałyby ponieść stratę otrzymają odpowiednie środki z Funduszu Wypłaty Różnicy Ceny" - przypomniało ME. Według resortu działania te pozwolą ustabilizować ceny energii elektrycznej w 2019 r. i pozostawić je na poziomie z 2018 r. "Dzięki temu obywatele nie będą musieli obawiać się wyższych rachunków za energię elektryczną" - zaznaczyło ME.

Bardzo możliwe, iż Komisja Europejska wyrazi sprzeciw wobec obowiązującej w Polsce od 1 stycznia ustawy o rekompensatach wzrostu cen energii - ocenili analitycy JP Morgan w raporcie datowanym na 4 stycznia.

"Bardzo możliwe, że Komisja Europejska wyrazi sprzeciw wobec decyzji (polskiego rządu o wprowadzeniu rekompensat - PAP). Po pierwsze, mechanizm rekompensat może potencjalnie zostać zakwalifikowany jako pomoc publiczna, czego zabrania prawo UE. Po drugie, fakt iż przychody ze sprzedaży uprawnień do emisji CO2 (...) służą do wspierania producentów energii, którzy w znacznym stopniu polegają na węglu, w celu utrzymania taryf poniżej poziomów rynkowych, przeczy celowości działania rynku uprawnień CO2" - napisano w raporcie.

Obniżenie akcyzy na energię elektryczną jest środkiem selektywnej pomocy i wymaga w związku z tym notyfikacji Komisji Europejskiej - uważa Konfederacja Lewiatan i ocenia, że uzyskanie decyzji notyfikacyjnej przed końcem 2019 roku jest wątpliwe.

Ustawa przewiduje obniżenie podatku akcyzowego na energię elektryczną ze źródeł konwencjonalnych z 20 zł/MWh do 5 zł/MWh, zmniejszenie opłaty przejściowej dla wszystkich odbiorców energii elektrycznej o 95%, oraz przeznaczenie dochodu ze sprzedaży 55,8 mln wolnych uprawień do emisji CO2 z lat 2013-2017 za ok. 5 mld zł w wysokości 80% na bezpośredni zwrot udowodnionego lub oszacowanego utraconego przychodu spółek obrotu z powodu zamrożenia cen oraz przeznaczenie 20% dochodu ze sprzedaży wolnych uprawnień na inwestycje prośrodowiskowe.

- Ustawa (poza obniżeniem opłaty przejściowej) i główne jeszcze nie opublikowane rozporządzenia wykonawcze Ministra Energii stanowią najprawdopodobniej pomoc publiczną w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE i bezwzględnie wymagają notyfikacji przed jej stosowaniem.

Ponadto, przepisy w niektórych miejscach są sprzeczne z obowiązującym prawem w zakresie systemu handlu uprawnieniami EU ETS, ale również z najnowszą wersją tej dyrektywy, która powinna zostać implementowana do prawa krajowego do 9 października 2019 roku - mówi Daria Kulczycka, dyrektorka departamentu energii i zmian klimatu Konfederacji Lewiatan.

Wszelka pomoc publiczna wprowadzona bez uprzedniej zgody Komisji Europejskiej jest w świetle prawa europejskiego niedozwolona i KE może i najprawdopodobniej będzie żądać jej zwrotu od beneficjenta wraz z odsetkami.

Ustawa jako środek pomocy publicznej powinna być ujęta w Zintegrowanym Krajowym Planie na rzecz Energii i Klimatu. Zgodnie z nowym rozporządzeniem w zakresie zarządzania Unią Energetyczną projekt tego planu powinien zostać przedłożony Komisji Europejskiej do 31 grudnia 2018 roku, co nie miało miejsca.

Komisja opiniuje zintegrowany krajowy plan w dziedzinie energii i klimatu i każde państwo członkowskie należycie uwzględnia wszystkie zalecenia Komisji. Plan wymaga konsultacji z sąsiadującymi państwami członkowskimi i również szeroką konsultację publiczną w 2019 roku.

Do 31 grudnia 2019 r. każde państwo członkowskie zgłasza tj. notyfikuje Komisji uzgodniony zintegrowany krajowy plan w dziedzinie energii i klimatu. W związku z tym proces notyfikacyjny ustawy w sprawie cen energii będzie najprawdopodobniej elementem szerszej notyfikacji Zintegrowanego Krajowego Planu na rzecz Energii i Klimatu do końca 2019 roku. Uzyskanie decyzji notyfikacyjnej przed końcem 2019 roku jest wątpliwe. Zwrot utraconego przychodu spółkom obrotu w zaplanowany sposób wydaje się niemożliwe.

...................................

Minister energii Krzysztof Tchórzewski 8 stycznia 2019 r. podpisał zarządzenie powołujące Zespół do spraw wdrożenia rozwiązań funkcjonalnych dla odbiorców energii elektrycznej, wprowadzonych ustawą z dnia 28 grudnia 2018 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 2538).

Zgodnie z ustawą z 28 grudnia 2018 r. przedsiębiorstwa wykonujące działalność gospodarczą w zakresie obrotu energią elektryczną oraz dystrybucji i przesyłu energii elektrycznej w roku 2019 są zobowiązane do zaoferowania cen i stawek opłat na poziomie 2018 roku.

Najpóźniej 31 marca br. muszą zostać zmienione umowy wprowadzające podwyżki, które zostały zawarte w II połowie 2018 r.

Głównym zadaniem powołanego Zespołu będzie przygotowanie mechanizmów i narzędzi służących do wdrożenia przepisów ustawy. Dotyczy to m.in. zawartych umów, również na podstawie przepisów o zamówieniach publicznych.

W skład Zespołu wejdą przedstawiciele Ministerstwa Energii, Urzędu Regulacji Energetyki, Urzędu Zamówień Publicznych, Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz reprezentanci stowarzyszeń sprzedawców i dystrybutorów energii elektrycznej.

Pytania i uwagi związane z wdrożeniem ustawy można zgłaszać wypełniając formularz dostępny na stronie internetowej Ministerstwa Energii.

PAP