Starszaki opuszczają unijne przedszkole

Przypomnijmy, iż umowa podpisana została w Krakowie 21 grudnia 1992 r., a w życie weszła 1 marca 1993 r. Początkowo CEFTA była gospodarczym ramieniem tylko Grupy Wyszehradzkiej, ale potem stopniowo poszerzała się w kierunku południowym (patrz mapka obok).

Ideą podpisania CEFTA było zdobycie doświadczeń w wielostronnej współpracy państw założycielskich w okresie przejściowym między Radą Wzajemnej Pomocy Gospodarczej (kto ją jeszcze pamięta?) a Unią Europejską. Wzorowano się na EFTA, czyli Europejskim Stowarzyszeniu Wolnego Handlu. Powstało ono w 1960 r. jako alternatywa i rywal Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, jednak w następnych latach większość państw członkowskich EFTA i tak poprzechodziła do EWG (potem UE). Mądrzejsza o te doświadczenia, CEFTA nie tylko nie rywalizowała z UE, lecz z samego założenia stała się unijnym przedszkolem. Przesadą byłaby uchwała "CEFTA dobrze zasłużyła się ojczyźnie", ale niewątpliwie w okresie minionych 10 lat spełniła swoje zadanie i ożywiła obroty handlu zagranicznego między państwami członkowskimi.

Od 1 maja 2004 r. automatycznie występują z CEFTA państwa wstępujące do UE, w tym wszyscy założyciele. Polska przekaże Bułgarii obowiązki depozytariusza dokumentów, zaś dalszej ewolucji CEFTA będziemy się już tylko przyglądać. Zapewne wejdą do niej kolejne państwa bałkańskie, ale mówi się też o Ukrainie. Sprawą o kapitalnym znaczeniu byłoby włączenie resztówki CEFTA do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EEA), do którego dzisiaj należy cała UE oraz resztówka EFTA (Norwegia, Islandia, Szwajcaria i Liechtenstein).

A zatem unijne przedszkole pozostaje, choć już bez piątki starszaków. Spojrzenie na mapę po ich odejściu automatycznie rodzi pytanie: czy bałkańska CEFTA powinna nadal używać w nazwie "Central European"? Ale to już nie nasz problem...

Wszystkie państwa założycielskie automatycznie występują z CEFTA 1 maja 2004 r.