Stowarzyszenie "Polski Recykling": ROP w wykazie prac legislacyjnych
Ministerstwo Klimatu i Środowiska wpisało projekt Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta w wykaz prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów. Nowe przepisy dostosowują polskie prawo do unijnych wymogów środowiskowych. Gwarantują również, że w nowym modelu gospodarki odpadami odpowiedzialność finansowa za opakowania na rynku spoczywa na producentach i wprowadzających.
- To wielkie wydarzenie. Jako branża recyklingu i gospodarki odpadami długo oczekiwaliśmy na wpis projektu ROP do prac rządu. Pieniądze od wprowadzających to wielka szansa dla polskiego recyklingu i czystszego środowiska w naszym kraju - mówi Szymon Dziak-Czekan, prezes Stowarzyszenia "Polski Recykling".
W projekcie przyjęto czeskie stawki za wprowadzenie opakowań (za każdy kilogram opakowania, w którym producenci wprowadzą do obrotu swoje produkty, wynoszącej 0,50 zł) oraz dwa strumienie przepływu pieniądza: opłata opakowaniowa z ROP (za 2023 - 1,5 mld wpłynie do urzędów marszałkowskich) i wynagrodzenie na rzecz organizacji odpowiedzialności producentów.
Planowane rozwiązania w projekcie ustawy polegają min. na rozdzieleniu strumienia opakowań produktów oraz odpadów opakowaniowych na opakowania przeznaczone dla gospodarstw domowych oraz pozostałe opakowania, ustanowieniu opłaty opakowaniowej ponoszonej przez wprowadzających produkty w opakowaniach przeznaczonych dla gospodarstw domowych; wysokość stawek opłaty zostanie określona przez ministra właściwego do spraw klimatu w drodze rozporządzenia (wdrożenie prawa UE) oraz na ustanowieniu obowiązku dla przedsiębiorców wprowadzających napoje w butelkach z tworzyw sztucznych o pojemności do 3l zapewnienia w tych opakowaniach udziału materiałów pochodzących z recyklingu odpadów z tworzyw sztucznych (wdrożenie prawa UE).
Projekt mówi również o powierzeniu określonych zadań nadzorczych i analitycznych nad systemem rozszerzonej odpowiedzialności producenta (system ROP) Instytutowi Ochrony Środowiska - Państwowemu Instytutowi Badawczemu (IOŚ-PIB).
Korzyści dla gospodarki odpadami w Polsce, płynące z dostosowania polskich przepisów do unijnych dyrektyw podkreśla także Ministerstwo Klimatu i Środowiska. "Zaproponowane zmiany w systemie ROP dla opakowań mają na celu wdrożenie nowych zasad określonych w tzw. pakiecie odpadowym, czyli znowelizowanych dyrektywach europejskich dotyczących odpadów.
Będzie to możliwe poprzez adekwatne do potrzeb rozwiązania, m.in. dzięki temu, że wprowadzający produkty w opakowaniach będą odpowiedzialni za odpady powstałe z ich opakowań, a także będą współfinansowali zbieranie i przetwarzanie odpadów powstałych np. z opakowań znajdujących się w strumieniu odpadów komunalnych" - wyjaśnia minister Jacek Ozdoba.
Obecnie opłaty wnoszone do systemu przez wprowadzających w Polsce - kilka euro za każdą tonę produktów z tworzyw sztucznych - są najniższe w Europie. Dla porównania w Austrii jest to 610 euro, w Estonii - 400, w Hiszpanii - 377.
To oznacza, że do systemu gospodarki odpadami rocznie trafia od producentów i wprowadzających kilkadziesiąt milionów złotych, a powinno nawet kilka-, kilkanaście miliardów złotych.
- Zależy nam, aby branża recyklingu czuła wsparcie ze strony resortu klimatu i środowiska - zapewnił minister Jacek Ozdoba.
Z perspektywy środowiskowej Polska musi zadbać o recykling wszystkich odpadów, nie tylko tych łatwych w przetworzeniu, jak puszki aluminiowe czy butelki PET, do których chcą zagwarantować sobie dostęp zagraniczne koncerny poprzez system kaucyjny.
Z ekonomicznego punktu widzenia odpady powinny pozostać na wolnym rynku, nie podlegać monopolowi dużych firm. W bliskiej przyszłości tylko producenci wykorzystujący recyklaty będą mogli konkurować na rynku opakowań, dlatego niezbędny jest szeroki dostęp do odpadów i recyklatów, również dla małych i średnich przedsiębiorstw, które są fundamentem polskiej gospodarki.
Źródło informacji: Stowarzyszenie "Polski Recykling"
Projekt będzie ustanawiać też opłatę opakowaniową, która będzie ponoszona przez wprowadzających produkty w opakowaniach przeznaczone dla gospodarstw domowych. Wysokość stawek ma zostać określona w rozporządzeniu.
"Mając na uwadze, że wprowadzający nadal będą posiadali obowiązki w zakresie recyklingu odpadów opakowaniowych, zostanie utrzymana opłata produktowa. Należy zauważyć, że są to niezależne od siebie opłaty. Opłata opakowaniowa będzie związana z wprowadzaniem do obrotu produktów w opakowaniach przeznaczonych dla gospodarstw domowych, a opłata produktowa jest związana z niezrealizowaniem ustawowych celów w zakresie przetwarzania odpadów opakowaniowych, w tym także innych niż przeznaczone dla gospodarstw domowych (tj. zbiorczych i transportowych)" - wskazano w wykazie.
Dodano, że opłata opakowaniowa "teoretycznie" może zostać uwzględniona przez przedsiębiorców w sprzedawanych przez nich produktach, jednak nie jest możliwe dokładne oszacowanie wzrostu cen.
"Z drugiej strony wpłacane przez przedsiębiorców opłaty opakowaniowe docelowo obniżą opłaty ponoszone przez mieszkańców za odbiór odpadów pochodzących z gospodarstw domowych" - przekonuje się w uzasadnieniu.
W wykazie wskazano, że szacunkowe dochody z tytułu opłaty opakowaniowej w 2023 roku wyniosą 1,5 mld zł. Do tych obliczeń przyjęto stawkę 50 groszy przy ok. 3 mln ton wprowadzanych opakowań na rynek. Dodano, że z tytułu tej opłaty do marszałków województw wpłynęłoby 1 mld 370 mln zł.
Projekt wprowadza też mechanizm nieodpłatnego przydzielania przez IOŚ masy odpadów opakowaniowych poddanych recyklingowi organizacjom odpowiedzialności producentów i organizacjom samorządu gospodarczego. Jak wyjaśniono masa ta będzie odpowiadała masie odpadów opakowaniowych poddanych recyklingowi, za którą uiszczono opłatę opakowaniową i będzie ustalana na podstawie informacji przekazywanych okresowo przez recyklerów.
"Mechanizm ten zapewni możliwość realizacji ustawowego obowiązku zapewnienia poziomów recyklingu przez organizacje w imieniu wprowadzających produkty w opakowaniach przeznaczonych dla gospodarstw domowych, których ta organizacja reprezentuje" - wyjaśniono w wykazie.
Nowe przepisy przewidują ponadto przekształcenie organizacji odzysku opakowań w organizacje odpowiedzialności producentów, a także zmiany w ich funkcjonowaniu. Zakłada się m.in. podniesienie ich kapitału zakładowego do 5 mln zł oraz obowiązek uzyskania zezwolenia na prowadzenie działalności.
Nowe przepisy maja też wprowadzić mechanizm wynagrodzenia dla organizacji odpowiedzialności producentów, płaconego przez producentów reprezentowanych przez daną organizację. Minimalna wysokość wynagrodzenia zostanie określona w rozporządzeniu.
W wykazie dodano, że wysokość tego wynagrodzenia obliczono na postawie uśrednionych stawek, jakie obowiązują w Czechach oraz przy założeniu, że wszyscy wprowadzający produkty w opakowaniach podpiszą umowę z organizacją. Mają one wynosić dla: szkła 319,19 zł za tonę; tworzywa sztucznego 886,56 zł; papieru i tektury 414,46 zł; aluminium 440,92 zł; stali 331,44 zł; drewna 198,32 zł; opakowania wielomateriałowe 1 049,54 zł za tonę.
"Zgodnie z przyjętymi założeniami wprowadzający produkty w opakowaniach przeznaczonych dla gospodarstw domowych, w pierwszym roku funkcjonowania nowego systemu, ponieśliby wynagrodzenie na rzecz organizacji odpowiedzialności producentów w wysokości ok. 145,3 mln zł, a wprowadzający produkty w pozostałych opakowaniach ok. 663,4 mln zł. Ogólnie wynagrodzenie na rzecz organizacji odpowiedzialności producentów wyniosłoby ok. 808, 7 mln zł w pierwszym roku funkcjonowania nowego systemu" - dodano.
Nowelizacja ustanowi też obowiązek dla przedsiębiorców wprowadzających napoje w butelkach z tworzyw sztucznych o pojemności do 3l zapewnienia w tych opakowaniach udziału materiałów pochodzących z recyklingu.
Wprowadza się też obowiązek osiągnięcia poziomu selektywnego zbierania butelek PET do 3 litrów.
Biznes INTERIA.PL na Twitterze. Dołącz do nas i czytaj informacje gospodarcze
