Stresujące imię do zmiany

Dorosły mężczyzna wystąpił o zmianę swojego imienia, motywując wniosek tym, że od dzieciństwa rodzice, rodzina i znajomi zwracają się do niego, używając innego imienia, ponadto wiele dokumentów urzędowych wystawiono mu z uwzględnieniem tegoż nieoficjalnego imienia. Podniósł też, że oficjalne imię nie podoba mu się i nie identyfikuje się z nim, gdyż imię to stresuje go, przypominając doznany na tym tle uraz. Prezydent miasta nie uwzględnił jednak jego wniosku, wskazując na przepisy art. 2 i 7 ustawy o zmianie imion i nazwisk z 15 listopada 1956 roku. W uzasadnieniu organ podał, między innymi, że wnioskodawca zamierza zmienić imię występujące w Polsce na imię o obcym brzmieniu, a ponadto nie zachodzą inne "ważne przyczyny", uzasadniające zmianę imienia.

Wnioskodawca odwołał się od decyzji organu pierwszej instancji administracyjnej, lecz Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy decyzję prezydenta miasta (art. 7 w zw. z art. 2 ust. 1 i 2, pkt 1 i 2 wspomnianej ustawy o zmianie imion i nazwisk). W uzasadnieniu organ odwoławczy podał, między innymi, że w sprawie nie zachodzi żaden z ważnych względów wymienionych w ustawie jako przykład, gdyż oficjalne imię nie jest ośmieszające i nie zawiera elementów nielicujących z godnością. Wnioskodawca zaskarżył decyzję SKO do Naczelnego Sądu Administracyjnego. W uzasadnieniu przywołał, między innymi, argument, że żądanie zmiany imienia wiąże się z głębokim urazem psychicznym, jakie żywi do niego. W odpowiedzi na skargę SKO wniosło o jej oddalenie.

Rozpatrujący skargę Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie uznał ją za uzasadnioną. W uzasadnieniu wyroku podał, między innymi, że w świetle obowiązujących regulacji prawnych dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy nie ma istotnego znaczenia okoliczność, czy imię, na które skarżący chce zmienić imię oficjalne, ma brzmienie polskie czy obce, a tylko okoliczność, czy żądanie zmiany dotychczasowego imienia znajduje oparcie w innych ważnych względach w rozumieniu art. 2 ust. 1 przywoływanej ustawy o zmianie imion i nazwisk.

Zdaniem krakowskiego WSA, brak akceptacji przez dorosłego człowieka imienia, nadanego mu przy urodzeniu i wpisanego do ksiąg stanu cywilnego oraz dokumentów urzędowych, będący następstwem doznanego urazu psychicznego, stanowi ważną przesłankę, uzasadniającą uwzględnienie wniosku o zmianę imienia w trybie art. 2 ust. 1 w zw. z art. 7 ustawy o zmianie imion i nazwisk (Dz.U. z 1963 r. nr 59, poz. 328 z późn. zm.).

Z akt sprawy wynika zaś, że skarżący nie identyfikuje się z nadanym imieniem z powodu urazu psychicznego. Wobec powyższego Sąd uznał, iż "(…) naruszony został przepis art. 9 k.p.a., gdyż nie pouczono skarżącego w postępowaniu administracyjnym o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na rozstrzygnięcie, a w szczególności na konsekwencje niewskazania tych okoliczności faktycznych, które mogły przyczynić się do wyjaśnienia, czy zachodzą ważne względy dla zmiany imienia. Powyższe uchybienie przepisom postępowania mogło mieć wpływ na wynik sprawy.

Dopiero ustalenie przez organ, że wniosek o zmianę imienia dotychczas używanego na podstawie akt stanu cywilnego jest uzasadniony ważnymi względami, w rozumieniu art. 2 ust. 1 w zw. z art. 7 ustawy o zmianie imion i nazwisk, stawia przed organem kwestię nowego imienia". Ponadto sąd zwrócił uwagę, że nie ma doniosłości prawnej okoliczność, czy jest to imię o brzmieniu polskim czy niepolskim. Istotne jest natomiast to, czy podane we wniosku imię ma w ogóle przymiot imienia w swym brzmieniu i pisowni, a więc używanej w tym charakterze nazwy osobowej.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 10 maja 2004 roku, sygnatura akt II SA/ Kr 1175/00

Ewa Grochala - Włodek