Ustawa o opłatach abonamentowych
Do Sejmu trafił poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o opłatach abonamentowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Celem projektu ustawy jest zapewnienie pluralizmu opinii w mediach publicznych, zwiększenie kontroli społecznej nad funkcjonowaniem spółek publicznej radiofonii i telewizji, a także zapewnienie im możliwości rozwoju oraz zwiększenie ściągalności abonamentu radiowo - telewizyjnego z jednoczesnym zmniejszeniem obciążeń obywateli z tego tytułu. Projekt uwzględnia orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego w zakresie ustrojowej pozycji Krajowej Radiofonii i Telewizji oraz przestrzegania zasad niezależności publicznej radiofonii i telewizji.
Przedstawiony projekt ustawy przewiduje wprowadzenie w ustawie o radiofonii i telewizji instytucji licencji programowej. Licencja przyznawana byłaby jednostkom publicznej radiofonii i telewizji na ich wniosek przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji. Licencja programowa przyznawana byłaby na okres czterech lat i określałaby minimalny miesięczny udział audycji realizujących demokratyczne, społeczne, edukacyjne i kulturalne potrzeby obywateli lub społeczności lokalnych, maksymalny udział procentowy reklam w dziennym czasie nadawania programu, minimalny roczny udział w programach nadawcy audycji wytworzonych przez nadawcę lub na jego zamówienie albo we współdziałaniu z innymi nadawcami, minimalny roczny udział w programach nadawcy audycji wytworzonych przez producentów krajowych. Licencja programowa byłaby podstawą realizacji przez nadawców publicznej radiofonii i telewizji misji publicznej.
Ponadto, projekt przewiduje, że opłaty abonamentowe za używanie odbiornika radiofonicznego lub telewizyjnego byłyby odliczane od dochodu osoby fizycznej dla celów ustalenia podstawy obliczenia podatku. Obecnie takie uprawnienie przysługuje podatnikom w zakresie limitu wydatków na Internet. Na znaczenie abonamentu jako sposobu finansowania misji mediów publicznych w Polsce zwrócił uwagę Trybunał Konstytucyjny, który w uzasadnieniu wyroku z dnia 9 września 2004 roku w sprawie dotyczącej zbadania zgodności z konstytucją przepisów ustawy o radiofonii i telewizji w zakresie upoważnienia KRRiT do określania opłat abonamentowych - uznał, że jest to pozabudżetowy dochód celowy o charakterze publicznym i państwowym. Jest to danina publiczna, różna od podatków, przeznaczona na finansowanie misji publicznego radia i telewizji. Zgodnie z art. 217 Konstytucji, tego typu ciężar daninowy może być nakładany na obywateli tylko i wyłącznie w drodze ustawy. W związku z powyższym Trybunał uznał art. 6 ust. 2 pkt 6 ustawy o radiofonii i telewizji - na mocy, którego określanie opłaty abonamentowej należy do zadań Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji - za niezgodny z Konstytucją.
W przekonaniu Trybunału pełną polityczną odpowiedzialność za wprowadzenie daniny tego typu powinien wziąć na siebie ustawodawca, którego obowiązkiem jest uregulowanie w ustawie zasad ustalania wysokości opłat abonamentowych. W rozporządzeniu może natomiast zostać określona konkretna wysokość tych opłat. Chodzi o to, aby współistnienie publicznych i prywatnych mediów elektronicznych było określone prze ustawodawcę. mediów ramach tych reguł musi istnieć system przekazywania środków publicznych na potrzeby pełnienia misji publicznej - w tym także przez publiczną radiofonię i telewizję. Zdaniem Trybunału pozycja ustrojowa KRRiT umożliwia ponoszenie przez ten organ odpowiedzialności za interes publiczny.
