Ustawa o sądownictwie nie odblokuje całego KPO. Łącznie kamieni milowych jest 283

Podpisanie przez prezydenta nowelizacji ustawy o Sądzie Najwyższym nie jest jednoznaczne z przelaniem przez Unię Europejską wszystkich funduszy z KPO. To pierwszy z dwóch kroków, które umożliwią Polsce złożenie wniosku o zatwierdzenie zgłoszonego przez rząd planu. Aby otrzymać ponad 35 mld euro, czyli blisko 160 mld zł, potrzebne będzie spełnienie 283 kamieni milowych.

Drugim krokiem, który przybliży Polskę do odblokowania możliwości złożenia wniosku, jest zmiana ustawy wiatrowej. Obecnie prawo przewiduje ograniczenia w zakresie stawiania farm wiatraków, które muszą być oddalone od zabudowań mieszkalnych na odległość co najmniej dziesięciokrotnie większą od wysokości wiatraka. Aby uzyskać dostęp do środków z KPO, przepisy te muszą zmniejszyć tę odległość.  

Jednak spełnienie obu warunków nie otworzy Polsce prostej drogi do przelewu w wysokości 35,363 mld euro. Samo KPO przewiduje 283 kamieni milowych - 106 reform oraz 177 inwestycji. Jednocześnie plan jest podzielony na kilka transz, które wypłacane będą dopiero po spełnieniu odpowiednich warunków.  

Jak można przeczytać na stronie Komisji Europejskiej, polskie KPO zakłada duże zmiany w zakresie przejścia na odnawialne źródła energii, we wsparciu transformacji cyfrowej czy zwiększeniu nakładów na służbę zdrowia. Jednocześnie na stronie rządowej w tym temacie wskazano podział środków w 42 proc. na inwestycje związane z klimatem, 21 proc. na transformację cyfrową.  

Jednak o tym jakie inwestycje zostaną poczynione w ramach KPO, pisaliśmy o tym w osobnym artykule. Warto jednak przyjrzeć się poszczególnym zmianom w prawie, które przybliżą Polskę do europejskich funduszy.

Zadaniem jednej z reform będzie zamiana w zakresie ochrony publicznych pieniędzy. Chodzi o rozszerzenie mechanizmów stabilizujących finanse publiczne. Polski rząd zobowiązał się również do dużych zmian w zakresie służby zdrowia. Na liście kamieni milowych znalazły się punkty o konieczności modernizacji i ulepszeniu szpitali, zmian w systemie edukacji na uniwersytetach medycznych tak, aby zwiększyć liczbę przyjmowanych studentów.  

Dodatkowo w polskim porządku prawnym ma znaleźć się odpowiednia ustawa o zawodzie ratownika medycznego, która ma powołać samorząd zawodowy dla tej grupy pracowników. 

Aby otrzymać unijne środki niezbędne będą także zmiany ustawowe gwarantujące większe wsparcie dla gospodarki niskoemisyjnej, wprowadzenie ulgi podatkowej dla przedsiębiorstw, które zdecydują się na zwiększenie automatyzacji i cyfryzacji.  

Do największych zmian może dojść na polskim rynku pracy. Rząd bowiem zobowiązał się do nowelizacji prawa nie tylko pod kątem pracy zdalnej, co niedługo może się stać, ale też do uproszczenia procedur administracyjnych w zatrudnieniu cudzoziemców, umożliwienia zawierania umów o pracę internetowo oraz pełnego oskładkowania umów o dzieło oraz zlecenie, podobnie jak tych o pracę.  

Należy jednak pamiętać, że spełnienie wyznaczonych kamieni milowych będzie odbywało się stopniowo. Nim pieniądze zostaną przyznane Polsce, rząd musi złożyć odpowiedni wniosek do Komisji Europejskiej, która na jego rozpatrzenie ma dwa miesiące. Natomiast każda z transz składająca się na KPO wymaga innych zmian w prawie. 

Alan Bartman