Uważaj na spółdzielnie mieszkaniowe

Oprócz zapewniania lokalów swoim członkom, spółdzielnie mieszkaniowe prowadzą działalność gospodarczą i podlegają prawu na takich samych zasadach jak inni przedsiębiorcy ponosząc odpowiedzialność za naruszanie przepisów antymonopolowych. Przykładem kwestionowanych przez Urząd praktyk spółdzielni mieszkaniowych jest nadużywanie pozycji dominującej na rynkach udostępniania zasobów mieszkaniowych operatorom telekomunikacyjnym.

Możliwość świadczenia usług w budynkach administrowanych przez spółdzielnię mieszkaniową zależy wyłącznie od jej zgody. Kiedy spółdzielnia wykorzystuje swoją uprzywilejowaną sytuację do ograniczania konkurencji (np. poprzez bezpodstawny zakaz świadczenia usług dla wybranych przedsiębiorców) mamy do czynienia z zachowaniem niezgodnym z prawem. Skutki takich praktyk są niekorzystne dla podmiotów, którym spółdzielnie uniemożliwiają świadczenie usług. Ponadto mieszkańcy, mają ograniczoną możliwość wyboru optymalnej oferty operatora oferującego telewizję kablową czy Internet.

W tym roku Prezes UOKiK wydała cztery decyzje stwierdzające łamanie przepisów antymonopolowych przez spółdzielnie mieszkaniowe. Trzy, wydane ostatnio, dotyczą ograniczania przedsiębiorcom telekomunikacyjnym dostępu do budynków Spółdzielni Mieszkaniowej Nasza Praca w Częstochowie, Spółdzielni Mieszkaniowej w Leżajsku i Spółdzielni Mieszkaniowej Grunwald w Poznaniu.

Od 2005 roku jeden z częstochowskich przedsiębiorców bezskutecznie stara się o zgodę Spółdzielni Mieszkaniowej Nasza Praca na zainstalowanie w jej budynkach urządzeń telekomunikacyjnych, m.in. światłowodów - dzięki którym mieszkańcy uzyskaliby dostęp do Internetu. Postępowanie UOKiK wykazało, że częstochowska spółdzielnia zobowiązała operatora do spełniania szeregu warunków, które nie miały uzasadnienia technicznego. Spółdzielnia przyjęła także uchwałę nakazującą swoim członkom i organom kategorycznie sprzeciwić się udostępnianiu własnego majątku obcym operatorom w celu świadczenia usług telekomunikacyjnych. W ten sposób częstochowska spółdzielnia, która sama świadczy usługi telekomunikacyjne, niezgodnie z prawem ograniczyła dostęp konkurentom i jednocześnie pozbawiła swoich mieszkańców większego wyboru dostawców usług telekomunikacyjnych.

Prezes UOKiK nakazała Spółdzielni Mieszkaniowej Nasza Praca w Częstochowie zaniechanie stosowania niezgodnych z prawem praktyk i nałożyła karę pieniężną w wysokości 148 521 zł. Decyzja nie jest prawomocna, spółdzielnia odwołała się do sądu.

Kolejna decyzja dotyczy Spółdzielni Mieszkaniowej w Leżajsku, która żądała od przedsiębiorców opłaty w wysokości 1 mln zł za udostępnianie swoich lokali na potrzeby budowy sieci światłowodowej. Zapłacenie żądanej przez Spółdzielnię kwoty było istotną barierą dla nowych operatorów. W opinii Urzędu ustanowienie rażąco wysokiej opłaty w rzeczywistości miało uniemożliwiać rozpoczęcie świadczenia usług przez przedsiębiorców, który stanowiłby konkurencję dla telewizji kablowej będącej własnością spółdzielni.

Prezes UOKiK nałożyła na Spółdzielnię Mieszkaniową w Leżajsku karę w wysokości 23 691 zł. Decyzja nie jest prawomocna spółdzielnia odwołała się do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Niezgodne z prawem praktyki stosowała także Spółdzielnia Mieszkaniowa Grunwald w Poznaniu. Postępowanie UOKiK wykazało, że spółdzielnia wymagała, by operatorzy ubiegający się o udostępnienie nieruchomości wyczerpali wcześniej możliwość prowadzenia sieci w istniejącej kanalizacji teletechnicznej przedsiębiorców, którzy już działają na jej terenie. Urząd uznał, że warunek ten nie znajduje uzasadnienia w obowiązujących przepisach, a jego akceptacja pozbawia operatora możliwości realnego konkurowania o klientów, ponieważ naraża go na ponoszenie opłat za korzystanie z sieci innego przedsiębiorcy i w konsekwencji - podniesienie cen usług oferowanych konsumentom. Spółdzielnia wymagała ponadto od nowych operatorów telekomunikacyjnych, aby instalowane przez nich urządzenia mogły być wykorzystywane także przez innych przedsiębiorców. Spółdzielnia nie informowała jednak o wymaganych parametrach tych urządzeń. W ten sposób nowym operatorom narzucano wykonanie niepotrzebnych inwestycji, których kosztów nie byli w stanie ustalić. W rezultacie, mogli oni rezygnować ze świadczenia usług mieszkańcom SM Grunwald uznając, że jest to mało opłacalne.

Zdaniem Urzędu, utrudniając nowym operatorom rozpoczęcie świadczenia usług telekomunikacyjnych spółdzielnia ograniczała konkurencję.

Prezes UOKiK zobowiązała SM Grunwald do zaprzestania stosowania niedozwolonych praktyk i poinformowania o tym przedsiębiorców, którzy złożyli wnioski o udostępnienie nieruchomości Spółdzielni w celu świadczenia usług telekomunikacyjnych. Decyzja jest prawomocna.