W Polsce powstaną trzy nowe elektrownie. Będą magazynować energię
Magazynowanie energii to warunek powodzenia transformacji energetycznej. Odnawialne źródła energii (OZE), takie jak fotowoltaika i farmy wiatrowe, nie są stabilnym źródłem mocy - okresowo dostarczają do sieci dużo (często za dużo) energii, aby w okresach bezwietrznych (wiatraki) lub z nikłym nasłonecznieniem (fotowoltaika) nie produkować jej wcale. Europa (także Polska) stawia więc na magazyny energii - te znane i stosowane od dawna (elektrownie szczytowo-pompowe) oraz najnowocześniejsze - bateryjne. W Polsce wciąż aktualne są plany budowy nowych elektrowni szczytowo-pompowych, a firmy energetyczne informują także o zamiarach budowy magazynów bateryjnych.
"Dominującymi magazynami energii w Polsce są obecnie elektrownie szczytowo-pompowe (ESP), które w lipcu 2024 r. odpowiadały, w kontekście magazynowania energii, za ponad 85 proc. mocy zainstalowanej" - wylicza Polski Instytut Ekonomiczny (PIE). Te znane od dawna "magazyny" energii na nowo stają się popularne - w Polsce planuje się budowę trzech nowych obiektów o łącznej mocy 2,5 GW, co oznaczałoby wzrost istniejących mocy ESP o ponad 170 proc. Te obiekty to Młoty, Tolkmicko i Rożnów II.
PIE zwraca uwagę, że ESP (elektrownie szczytowo-pompowe) są istotnymi magazynami energii w wielu krajach UE.
W Unii Europejskiej moc zainstalowana w elektrowniach szczytowo-pompowych wynosi 44 GW, co stanowi 25 proc. globalnej mocy. Polskie elektrownie szczytowo-pompowe odpowiadają za ok. 4 proc. unijnej mocy, Niemcy jako lider odpowiadają za ok. 1/5 - podaje PIE.
Dodajmy, że bilansowanie mocy przy pomocy ESP stosowane jest w całej Europie od dawna - a właśnie Niemcy mają ich najwięcej.
Wykres. Moc zainstalowana elektrowni szczytowo-pompowych w państwach UE (w MW)
Inwestycje w elektrownie szczytowo-pompowe wymagają czasu i wielkich pieniędzy. Rozwój OZE wymusił instalowanie prostszych magazynów bateryjnych, które mają przewagę nad ESP - można je budować w niemal dowolnej lokalizacji i w różnych wielkościach. Co więcej, technologia bateryjnego magazynowania pozwala na tworzenie modułowych magazynów, co ułatwia ich wytwarzanie i instalację. Problemem pozostaje wciąż niedoskonała technologia baterii litowych, ale można się spodziewać, że wraz z rozwojem OZE i postępami transformacji energetycznej, technologia bateryjnego magazynowania energii będzie coraz doskonalsza.
Coraz istotniejsza staje się rola dynamicznie rozwijających się akumulatorowych magazynów energii, dopuszczonych do aukcji polskiego rynku mocy w 2022 r. - zwraca uwagę PIE i wylicza, że w najnowszej aukcji magazyny akumulatorowe zebrały kontrakty na ponad 1,7 GW mocy, co stanowi 10-krotny wzrost względem poprzedniej aukcji.
Wykres. Moc magazynów energii zakontraktowana w aukcjach głównych polskiego rynku mocy na lata 2021-2028
Zakontraktowany na 2028 r. wolumen diametralnie różni się od łącznej mocy akumulatorów przyłączonych do sieci według stanu na 2023 r., który wyniósł ok. 15 MW. Te "aukcje na przyszłość" to pozytywny sygnał, świadczący o zainteresowaniu branży bateryjnymi magazynami energii.
***
