W I kwartale 2020 r. odnotowano spadek ruchu granicznego w stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku - cudzoziemców o 11,7%, Polaków o 10,7%. Szacunkowe wartości towarów i usług zakupionych w tym okresie przez cudzoziemców w Polsce oraz towarów i usług zakupionych przez Polaków za granicą były mniejsze niż w I kwartale 2019 r. odpowiednio o 10,6% i 8,4%.
Ruch graniczny
W I kwartale 2020 r. szacunkowa liczba przekroczeń granicy Polski wyniosła 58,0 mln osób, z tego 34,6 mln dotyczyło cudzoziemców i 23,4 mln Polaków. W ogólnej liczbie przekroczeń granicy cudzoziemcy (nierezydenci) stanowili 59,7%, a mieszkańcy Polski (rezydenci) - 40,3%. Ruch graniczny (z Polski i do Polski) był mniejszy w porównaniu z analogicznym okresem poprzedniego roku o 7,4 mln.
W stosunku do kwartału poprzedniego liczba przekroczeń była również mniejsza (cudzoziemców o 17,5%, a Polaków o 21,6%). W I kwartale 2020 r. 76,3% ogółu przekroczeń dotyczyło granicy lądowej Polski z krajami Unii Europejskiej (UE); 12,1% granicy na lotniskach; 11,0% zewnętrznej granicy lądowej Unii Europejskiej i 0,6% morskiej.
W strukturze ruchu granicznego na granicy lądowej, największy udział miały przekroczenia odcinka granicy z Niemcami (46,3%), następnie z Czechami (25,9%), Słowacją (11,7%), Ukrainą (8,1%), Litwą (3,4%), Białorusią (3,3%) i Rosją (1,3%). Wśród cudzoziemców przekraczających poszczególne odcinki lądowej granicy Polski dominowali obywatele kraju sąsiadującego, na przykład: na granicy z Ukrainą - obywatele Ukrainy 11,3% Spadek liczby przekroczeń granicy Polski w I kwartale 2020 r. w porównaniu z I kwartałem 2019 r.
W strukturze przekroczeń
Szacunkowa liczba przekroczeń granicy Polski, zarówno przez cudzoziemców, jak i Polaków była mniejsza niż w I kwartale 2019 r. (97,2%), na granicy z Rosją - obywatele Rosji (90,8%), a na granicy z Białorusią - obywatele Białorusi (87,9%).
Szacunkowa wartość towarów i usług zakupionych w Polsce przez cudzoziemców w I kwartale 2020 r. ukształtowała się na poziomie 8,8 mld zł, natomiast wydatki poniesione za granicą przez mieszkańców Polski w tym okresie wyniosły 4,4 mld zł. Było to odpowiednio o 10,6% i 8,4% mniej niż przed rokiem.
W stosunku do kwartału poprzedniego wydatki, zarówno cudzoziemców, jak i Polaków były również mniejsze odpowiednio o 16,2% i o 16,0%. Z ogółu wydatków cudzoziemców zrealizowanych w Polsce 61,3% przypadło na osoby przekraczające wewnętrzną granicę lądową Unii Europejskiej na terenie Polski, 24,0% - zewnętrzną granicę lądową UE, 13,9% - granicę na lotniskach i 0,7% - morską. W przypadku wydatków poniesionych za granicą przez mieszkańców Polski analogiczna struktura kształtowała się następująco: 57,0%, 2,0%, 38,7% i 2,2%.
W strukturze wydatków
Poniesionych w Polsce przez cudzoziemców przekraczających lądową granicę w I kwartale 2020 r. największy udział miały wydatki przekraczających granicę z Niemcami (47,2%), następnie z Ukrainą (19,9%), Czechami (13,2%), Słowacją (7,9%), Białorusią (6,8%), Litwą (3,6%) i Rosją (1,5%). W przypadku mieszkańców Polski, przekraczających lądową granicę kraju, największe wydatki za granicą ponieśli przekraczający granicę z Niemcami (59,0% ogółu wydatków Polaków przekraczających lądową granicę Polski), następnie z Czechami (22,8%), Słowacją (12,3%), Litwą (2,5%), Rosją (1,4%), Ukrainą (1,3%) i Białorusią (0,7%).
Wydatki Ukraińców najniższe od trzech lat
Zdaniem ekspertów Personnel Service, to niepokojące, że już w pierwszym kwartale odnotowaliśmy spadek wydatków Ukraińców. Kolejne kwartały najpewniej tylko pogłębią tendencję spadkową. To zła informacja dla polskiej gospodarki, bo w ciągu ostatnich pięciu lat pracownicy z Ukrainy odpowiadali za ok. 11% wzrostu gospodarczego. Teraz udział kadry ze Wschodu w tworzeniu PKB będzie znacznie mniejszy.
Z najnowszego raportu Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że w pierwszym kwartale 2020 roku cudzoziemcy przekroczyli granicę Polski 34,6 mln razy, co oznacza spadek o 11,7% w porównaniu do pierwszego kwartału 2019 roku. Na ten współczynnik wpłynęła głównie rozprzestrzeniająca się epidemia koronawirusa i czasowe zamknięcie granic, jednak warto pamiętać, że w Polsce najbardziej dotkliwe ograniczenia z ruchem granicznym pojawiły się dopiero w marcu i kwietniu. Dlatego eksperci Personnel Service przewidują, że w drugim kwartale tendencja spadkowa będzie jeszcze bardziej widoczna.
Jeśli chodzi o wydatki cudzoziemców w Polsce, tu także zanotowano gorsze wyniki niż w poprzednim roku. Szacunkowa wartość towarów i usług zakupionych przez cudzoziemców w pierwszym kwartale 2020 roku ukształtowała się na poziomie 8,8 mld zł, co oznacza spadek o 10,6%. W strukturze wydatków poniesionych w Polsce przez cudzoziemców przekraczających lądową granicę w pierwszych miesiącach roku największy udział miały wydatki przekraczających granicę z Niemcami (47,2%), następnie z Ukrainą (19,9%), Czechami (13,2%), Słowacją (7,9%), Białorusią (6,8%), Litwą (3,6%) i Rosją (1,5%). Warto jednak zwrócić uwagę na to, że w przeliczeniu na średnie wydatki na osobę, na pierwszym miejscu są Ukraińcy, którzy w trakcie jednego pobytu na zakupy wydają aż 812 zł. Niemcy zaledwie 490 zł, a Czesi 281 zł.
Ukraiński rekord trudny do pobicia
W 2019 roku Ukraińcy pobili własny rekord wydatków, zostawiając w sklepach w Polsce i na usługi aż 7,8 mld zł. Zdaniem ekspertów Personnel Service w obecnej sytuacji trudno przypuszczać, by udało się ten rekord pobić również w tym roku. W poprzednich latach wydatki Ukraińców już w pierwszym kwartale były imponujące - w pierwszych miesiącach 2017 roku wynosiły 1,69 mld zł, w 2018 roku 1,57 mld zł, a w 2019 roku 1,59 mld zł. Ten rok jest pierwszym od trzech lat kiedy wydatki spadły poniżej 1,5 mld zł. W pierwszym kwartale 2020 roku Ukraińcy zostawili w Polsce 1,48 mld zł, co oznacza spadek o niemal 7% w porównaniu rok do roku. To może oznaczać realne straty dla polskiej gospodarki.
- Kadra ze Wschodu odpowiadała w ciągu ostatnich pięciu lat za aż 11% polskiego wzrostu gospodarczego, a niemal 8 miliardów złotych przeznaczonych na konsumpcję w jednym roku to duży zastrzyk gotówki dla naszych przedsiębiorców. Spadek wydatków Ukraińców w Polsce na pewno będzie odczuwalny i to nie tylko z punktu widzenia sprzedaży produktów i usług, ale głównie dostępu do pracowników. Czasowe zamknięcie granic dla kadry ze Wschodu najmocniej odczuli pracodawcy, głównie duże zakłady produkcyjne, które nie mogły liczyć na pracowników z Ukrainy - mówi Krzysztof Inglot, prezes Personnel Service.
Co kupują cudzoziemcy?
GUS wskazuje, że w pierwszym kwartale 2020 roku cudzoziemcy przekraczający granicę z Polską największy odsetek wydatków przeznaczyli na towary nieżywnościowe - 56,9%. Znaczny udział w strukturze wydatków nierezydentów miały pozostałe wydatki (usługi) - 14,7% oraz żywność i napoje bezalkoholowe - 11,7%.
***
Dane GUS, Personnel Service to firma specjalizująca się w rekrutacji i zatrudnianiu pracowników z Ukrainy na potrzeby pracodawców w Polsce.
