Znamy laureatkę ekonomicznego Nobla. Nagrodę przyznał Bank Szwecji

Jak poinformował Komitet Noblowski, tegoroczna laureatka, prof. Uniwersytetu Harvarda, Claudia Goldin, przedstawiła "pierwszy na przestrzeni wieków kompleksowy opis zarobków kobiet i ich udziału w rynku pracy". Jej badania ujawniają przyczyny zmian, a także główne źródła utrzymującej się dysproporcji między płciami.

"Zrozumienie roli kobiet na rynku pracy jest ważne dla społeczeństwa. Dzięki przełomowym badaniom Claudii Goldin wiemy teraz znacznie więcej o czynnikach leżących u podstaw tego zjawiska oraz o barierach, które być może trzeba będzie wyeliminować w przyszłości" - mówi Jakob Svensson, przewodniczący Komitetu ds. Nagrody w dziedzinie Nauk Ekonomicznych.

Prof. Claudia Goldin jest trzecią kobietą, która otrzymała ekonomicznego Nobla.

Jak wyjaśniono w komunikacie Komitetu, tegoroczna laureatka przeszukała archiwa i zebrała dane z USA z ponad 200 lat, co pozwoliło jej wykazać, w jaki sposób i dlaczego różnice między płciami w zarobkach i wskaźnikach zatrudnienia zmieniały się na przestrzeni czasu. Prof. Goldin wykazała, że udział kobiet na rynku pracy nie wykazywał w całym tym okresie tendencji wzrostowej, lecz tworzył krzywą w kształcie litery U. 

"Udział zamężnych kobiet zmniejszył się wraz z przejściem od społeczeństwa rolniczego do przemysłowego na początku XIX wieku, ale następnie zaczął wzrastać wraz z rozwojem sektora usług na początku XX wieku. Goldin wyjaśniła, że był to wynik zmian strukturalnych i zmieniających się norm społecznych dotyczących odpowiedzialności kobiet za dom i rodzinę" - napisano.

Dodano, że mimo rozwoju gospodarczego w XX wieku różnica zarobków kobiet i mężczyzn praktycznie się nie zmieniła.

"Według Goldin jednym z wyjaśnień jest to, że decyzje edukacyjne, które mają wpływ na możliwości kariery zawodowej w ciągu całego życia, podejmowane są w stosunkowo młodym wieku. Jeśli oczekiwania młodych kobiet kształtują się na podstawie doświadczeń poprzednich pokoleń - na przykład ich matek, które wróciły do pracy dopiero, gdy dzieci podrosły - to rozwój będzie powolny."

Laureatka wykazała, że luka płacowa między kobietami a mężczyznami pracującymi na tych samych stanowiskach powstaje w dużej mierze wraz z urodzeniem pierwszego dziecka.

Ekonomiczny Nobel, czyli Nagroda Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie nauk ekonomicznych została w tym roku przyznana po raz 55. Jest to jedyne wyróżnienie, które, choć przyznawane przez Komitet Noblowski, nie pochodzi z funduszy Nobla, a fundowane jest przez szwedzki bank centralny.

Od 1969 roku w gronie nagrodzonych znalazły się 93 osoby, wśród nich jedynie trzy kobiety. Najmłodszy zdobywca wygranej w chwili uhonorowania miał 46 lat - był nim Esther Duflo, zdobywca tytułu w 2019 roku. Z kolei najstarszym jak dotąd ekonomistą, który zdobył nagrodę, był Leonid Hurwicz, mający w 2007 roku 90 lat. To jedyna osoba z grona osób uhonorowanych przez szwedzki bank mająca powiązania z Polską. Hurwicz pochodził z rodziny polskich Żydów, w okresie międzywojennym studiował na Uniwersytecie Warszawskim. Wyróżnienie otrzymał za prace nad badaniami nad teorią mechanizmów rynkowych.

Wartość nagrody w tym roku wynosi 11 mln koron szwedzkich (ok. 950 tys. euro i ok. 4,4 mln zł). To więcej o 1 mln koron niż w ubiegłym roku - we wrześniu wrześniu Fundacja Noblowska podjęła decyzję o podwyższeniu nagrody. Zmianę uzasadniono dobrą kondycją budżetu fundacji, z której wypłacane są pieniądze. Spośród nieoficjalnych przyczyn podwyżki można wyróżnić niższy kurs korony szwedzkiej wobec głównych walut oraz inflację. 

W ubiegłym roku nagroda trafiła do Bena S. Bernanke (b. szef Fedu), Douglasa W. Diamonda oraz Philipa H. Dybviga za prace nad rolą banków w okresie kryzysów finansowych.