825 zł dla mężczyzny i 550 zł dla kobiety z odwróconej hipoteki
Około 825 zł comiesięcznego świadczenia z tytułu odwróconej hipoteki mógłby otrzymywać mężczyzna, a tylko ok. 550 zł kobieta - wskazują wstępne szacunki Home Broker Doradcy Finansowi. Jeśli zainteresowanie banków ofertą odwróconej hipoteki nie wzrośnie w toku prac nad ustawą, produkt może okazać się za drogi.
Opublikowane przez Ministerstwo Finansów założenia do ustawy o odwróconej hipotece nie precyzują, jaki będzie mechanizm obliczania świadczeń. Najprawdopodobniej ustawodawca pozostawi to w gestii banków. Na świecie funkcjonują różne rozwiązania: jednorazowa wypłata, linia kredytowa i comiesięczne świadczenie, analogicznie do comiesięcznej płatności raty w przypadku "normalnego" kredytu.
Aby oszacować, na jaką kwotę mogą liczyć posiadacze nieruchomości, którzy podpiszą z bankiem umowę odwróconej hipoteki, przyjęliśmy, że wartość nieruchomości to 300 tys. zł. Jednocześnie założyliśmy, że bank wypłaca świadczenie co miesiąc. Zgodnie z tabelą przeciętnej długości życia osób w wieku 60 lat, przyjęliśmy, że kobieta pobiera świadczenie przez 23 lata, a mężczyzna przez 18 lat.
Do oszacowania wysokości świadczenia zastosowaliśmy dwa narzędzia, jedno uwzględniające zasady wypłacania takich świadczeń w USA, gdzie odwrócona hipoteka funkcjonuje od blisko pół wieku, a drugie - własne. Do obliczeń przyjęliśmy stopę procentową na poziomie 6 proc., czyli analogiczną do kredytów mieszkaniowych w złotych.
Z szacunków wynika, że mężczyzna, w zależności od zastosowanej metody kalkulacji, może liczyć na świadczenie rzędu 790-860 zł, a kobieta 520-580 zł. Oznacza to, że przez 18 lat bank "wykupuje" od mężczyzny nieruchomość wartą dziś 300 tys. zł płacąc 155 tys. zł (52 proc.), a od kobiety przez 23 lata "wykupuje" tę nieruchomość płacąc 160 tys. zł (53 proc.). Nieduża wysokość świadczenia w stosunku do wartości nieruchomości może być czynnikiem ograniczającym popyt na odwróconą hipotekę ze strony klientów. W obliczeniach nie uwzględniliśmy dodatkowych kosztów, na przykład prowizji czy kosztów ustanowienia hipoteki na rzecz banku.
Znacznie lepiej szacunki prezentują się, jeśli odniesiemy je do wysokości przeciętnej emerytury z ZUS. Według danych za luty, było to 1624 zł brutto. Dodatkowe świadczenie z tytułu odwróconej hipoteki podniosłoby więc środki, jakie otrzymuje emeryt o ponad 50 proc. w przypadku mężczyzny i ponad 33 proc. w przypadku kobiety. Dodatkową zaletą wypłaty z tytułu odwróconej hipoteki jest to, że ma być ona zwolniona z podatku PIT.
Z informacji zebranych przez Home Broker Doradcy Finansowi w bankach wynika, że zainteresowanie wprowadzeniem do oferty odwróconej hipoteki na razie jest niezbyt duże. Tylko jeden z 16 banków, które odpowiedziały na nasze zapytanie - BZ WBK - określił swoje zainteresowanie jako duże. Siedem banków oceniło je jako średnie. Aż dziewięć deklaruje natomiast, że jest ono małe i bardzo małe, bądź, że jeszcze nie podjęły w tej sprawie decyzji. Co ciekawe, zdania nie mają jeszcze największe banki, PKO BP i Pekao SA. Najprawdopodobniej sytuacja zmieni się w trakcie prac nad ustawą, gdy banki poznają więcej szczegółów dotyczących nowego produktu.
To bardzo istotne dla klientów. Jeżeli niewiele banków wprowadzi odwróconą hipotekę do swojej oferty lub nie będzie to produkt o dużym znaczeniu, jego cena może być wysoka.
Katarzyna Siwek, Jerzy Węglarz
