Sprawozdanie ministra spraw wewnętrznych i administracji z realizacji w roku 2018 ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców wywołało zapowiedź PSL głosowania przeciwko jego przyjęciu.
W 2018 r. minister właściwy do spraw wewnętrznych wydał 241 zezwoleń na nabycie 302 nieruchomości gruntowych o łącznej powierzchni 25,48 ha, w tym 41 zezwoleń na nabycie nieruchomości rolnych i leśnych o łącznej powierzchni 14,19 ha - mówił w Sejmie wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Sylwester Tułajew.
Ale jest też inna, bardziej niepokojąca statystyka, wynikająca z tego, że nie wszystkie transakcje wymagają zezwolenia (od 1 maja 2016 r. cudzoziemcy z Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Konfederacji Szwajcarskiej nie muszą uzyskiwać zezwoleń ministra spraw wewnętrznych na nabycie nieruchomości):
- Z danych zgromadzonych w prowadzonym rejestrze wynika, iż cudzoziemcy zarówno na podstawie wymaganego zezwolenia, jak i bez obowiązku ubiegania się o zezwolenie nabyli w 2018 r., po pierwsze, nieruchomości gruntowe o łącznej powierzchni 5035,51 ha na podstawie 7334 zarejestrowanych transakcji, w tym nieruchomości rolne i leśne o łącznej powierzchni 798,91 ha na podstawie 1044 zarejestrowanych transakcji.
Po drugie, nabyli lokale mieszkalne i użytkowe o łącznej powierzchni 603 529 m2 na podstawie 9197 transakcji. Zarejestrowano także 182 transakcje nabycia udziałów lub akcji w spółkach będących właścicielem bądź użytkownikiem wieczystym nieruchomości o łącznej powierzchni 3926,38 ha.
W 2018 r. najwięcej nieruchomości gruntowych cudzoziemcy nabyli w województwach: śląskim, mazowieckim i łódzkim, a wśród nabywców dominowały podmioty reprezentujące obywatelstwo lub kapitał Niemic, Holandii i Luksemburga - relacjonował Sylwester Tułajew.
Również z wypowiedzi posła Edwarda Siarki, zabierającego głos w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość, wynika, że cudzoziemcy mają dostęp do polskiej ziemi:
- Warto w tym miejscu zaznaczyć, że Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji prowadzi rejestr wszystkich dokumentów dotyczących transakcji nabycia nieruchomości i akcji. W 2018 r. wpłynęło do ministerstwa 35 138 takich dokumentów, z czego 17 377 dotyczy nabycia nieruchomości, a 17 761 dotyczy obrotu kapitałowego. Jeżeli porównujemy te liczby z latami poprzednimi, to można powiedzieć, że w 2018 r. nastąpił wzrost liczby dokumentów o 33% w stosunku do 2017 r.
Na podstawie prowadzonego rejestru wiemy, że w 2018 r. dokonano 16 531 transakcji - tych wymagających i niewymagających zezwolenia na nabycie nieruchomości. Również w 2018 r. cudzoziemcy nabyli łącznie - to już jest łączna suma wszystkich transakcji związanych z nabywaniem nieruchomości - 5035,51 ha ziemi i lokale o powierzchni 603 529 m2.
Wśród osób fizycznych najczęściej nieruchomości nabywali obywatele Niemiec, tj. 390 ha, zaś wśród osób prawnych najwięcej nieruchomości nabyły podmioty z kapitałem holenderskim. Można powiedzieć, że ta tendencja od lat jest na podobnym poziomie i utrzymuje się również, jeżeli chodzi o narodowość. Najwięcej nieruchomości nabyli obywatele Niemiec na terenie województwa śląskiego. W stosunku do 2017 r. wzrosła ogólna liczba zarówno transakcji, jak i ilości nieruchomości sprzedanych cudzoziemcom.
Posłowie obecnej opozycji - ministrowie i wiceministrowie rolnictwa w poprzedniej kadencji - wskazywali, co niepokoi ich w danych dotyczących sprzedaży ziemi.
Poseł Kazimierz Plocke (PO):
- W roku 2018 odnotowano 7334 transakcje nabycia nieruchomości gruntowych przez cudzoziemców o ogólnej powierzchni 5036 ha. Przypomnę, że w roku 2017 były 5464 transakcje dotyczące 4483 ha gruntów. Oznacza to, że w roku 2018 w stosunku do roku 2017 liczba transakcji wzrosła, wzrosła także powierzchnia gruntów sprzedana cudzoziemcom, tj. o 11%. Z ogólnej powierzchni 5036 ha grunty rolne i leśne, które zostały nabyte w 1044 transakcjach, stanowiły 779 ha. Najwięcej polskich gruntów rolnych i leśnych nabywali Niemcy. Pod względem lokalizacji przodowały województwa: śląskie, zachodniopomorskie i opolskie.
Poseł Marek Sawicki (PSL):
- Ogólna powierzchnia nieruchomości gruntowych nabytych przez cudzoziemców na podstawie zezwolenia ministra spraw wewnętrznych i administracji w poszczególnych latach kształtuje się następująco: 2016 r. - 3185 ha, 2017 r. - 4483 ha, 2018 r. - 5035 ha. Te dane dotyczą nieruchomości nabytych przez cudzoziemców w związku z udzielonym zezwoleniem oraz bez zezwolenia, zarówno przez osoby prawne, jak i osoby fizyczne.
W ramach wskazanych powyżej transakcji w latach - tu poszerzę - 2015-2018 cudzoziemcy nabyli nieruchomości rolne o następujących powierzchniach: w 2015 r. - 412 ha, w 2016 r. - 575 ha łącznie z nieruchomościami leśnymi, w 2017 r. - 1144 ha, dodatkowo nieruchomości leśnych 106,66 ha, łącznie prawie 1300 ha, w 2018 r. - 798 ha gruntów rolnych, dodatkowo 181,54 ha gruntów leśnych, a więc prawie 1000 ha.
Marek Sawicki podkreślił, że zniesiono mechanizm ewidencjonowania umów dzierżawy, co nie pozwala ocenić rynku dzierżaw nieruchomości rolnych w Polsce pod kątem użytkowania ziemi przez cudzoziemców.
Wszystko to dzieje się po wprowadzeniu w roku 2016 restrykcyjnej ustawy ograniczającej sprzedaż polskiej ziemi innym osobom niż polscy rolnicy.
Podsumowując dyskusję wiceminister Sylwester Tułajew stwierdził tylko w kontekście tej oceny:
- Pan poseł Marek Sawicki z zaniepokojeniem zwraca uwagę, że tych zezwoleń jest bardzo dużo, że to jest bardzo duży wzrost, ale inny poseł podkreśla, że to jednak mała liczba. Zwróćmy uwagę, że nieruchomości rolne i leśne nabyte za zezwoleniem mają obszar tylko 14 ha, więc to jest mały obszar. Reszta to jest tylko rejestracja, a na to nie mamy żadnego wpływu.
Głosowanie nad przyjęciem lub odrzuceniem sprawozdania odbędzie się podczas następnego posiedzenia Sejmu, rozpoczynającego się 3 lipca.
Autor: Marzena Pokora-Kalinowska
