Czy deweloper zmusi cię do nabycia garażu?
W miejskim krajobrazie, w dużych aglomeracjach można dostrzec problem z brakiem miejsc postojowych, szczególnie przy dużych osiedlach mieszkalnych. Deweloperzy, którzy realizują nowe inwestycje, są zobowiązani przepisami prawa do uwzględnienia w projekcie również odpowiedniej ilości miejsc postojowych. W obecnych czasach, praktycznie większość nowych budynków mieszkalnych posiada garaże.
Jednakże należy postawić pytanie, czy deweloperzy mogą minimalizować swoje ryzyko sprzedania nie wszystkich miejsc postojowych i zobowiązać klienta, który chce nabyć lokal mieszkalny do nabycia również miejsca postojowego w garażu? Sąd Najwyższy uznał, że zapis w umowie zobowiązujący klienta, który nabywa lokal, również do nabycia garażu, nie jest klauzulą abuzywną, tj. niedozwolonym zapisem umownym.
Musisz kupić garaż nawet jak nie masz samochodu!
Jak zostało wspomniane powyżej deweloper realizując inwestycję budowlaną musi przewidzieć w projekcie odpowiednią liczbę miejsc postojowych. Obowiązek ten wynika z Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2002 nr 75 poz. 690). Zgodnie z § 18 Rozporządzenia "zagospodarowując działkę budowlaną, należy urządzić, stosownie do jej przeznaczenia i sposobu zabudowy, miejsca postojowe dla samochodów użytkowników stałych i przebywających okresowo, w tym również miejsca postojowe dla samochodów, z których korzystają osoby niepełnosprawne. Liczbę i sposób urządzenia miejsc postojowych należy dostosować do wymagań ustalonych w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, z uwzględnieniem potrzebnej liczby miejsc, z których korzystają osoby niepełnosprawne." W świetle orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego miejsca postojowe muszą być zaprojektowane i urządzone na terenie należącym do inwestora, na którym dana inwestycja ma być realizowana, a posiadanie miejsca do parkowania jest integralnie związane z budownictwem mieszkaniowym (Wyrok NSA z dnia 22 czerwca 2005 roku, I FSK 103/05 oraz z dnia 14 listopada 2007 roku, I FSK 1798/07).
Mając powyższe na uwadze, deweloper jest zobowiązany do wybudowania odpowiedniej liczby miejsc postojowych, w tym na przykład w garażu podziemnym, co wiąże się z niemałymi kosztami dla inwestora. Niestety zakup miejsca postojowego jest drogi, w związku z czym osoby nabywające lokale mieszkalnie nie zawsze decydują się na zakup miejsca w garażu, stąd deweloper ma problem z ich sprzedaniem. Niektórzy deweloperzy zdecydowali się więc na sprzedaż lokali mieszkalnych tylko wraz z miejscem postojowym w garażu.
Zgodnie z Wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 08 listopada 2012 roku (I CSK 49/12, LEX nr 1284693) "postanowienie wzorca umowy deweloperskiej, zobowiązujące konsumenta do nabycia lokalu mieszkalnego łącznie z udziałem we własności garażu wielostanowiskowego, uprawniającym do korzystania z miejsca postojowego, nie jest niedozwolonym postanowieniem umownym (art. 385 § 1 k.c.)".
Powódka, której powyższe orzeczenie dotyczy, podpisała z deweloperem umowę, na mocy której zobowiązała się do zakupu lokalu mieszkalnego wraz z udziałem w lokalu użytkowym stanowiącym miejsce postojowe. Po podpisaniu umowy, powódka doszła do wniosku, że przedsiębiorca - deweloper nie ma prawa zmuszać jej do zakupu garażu za 39 tyś. zł. W związku z powyższym wystąpiła do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów o uznanie postanowienia, które obligowało ją do zakupu miejsca parkingowego, za niedozwolone.
Rozpatrujący sprawę sąd I instancji nie uznał jednak jej racji, podkreślając, że nie zaszły przesłanki z art. 3851 k.c., tj. przesłanki, które są wymagane by uznać dane postanowienie za klauzulę abuzywną. Sąd II instancji - Sąd Apelacyjny nie przychylił się do stanowiska sądu I instancji i uznał, iż stosowane przez dewelopera postanowienia narzucały w sposób nieuprawniony konsumentowi noszącemu się z zamiarem zawarcia umowy o wybudowanie lokalu mieszkalnego obowiązek zawarcia transakcji wiązanej, tj. nabycia garażu.
Sąd Najwyższy we wspomnianym wyroku z dnia 08 listopada 2012 roku nie podzielił zdania Sądu Apelacyjnego, uchylił zaskarżony wyrok i oddalił apelację powódki. Sąd Najwyższy stwierdził, że "Sąd Apelacyjny brał pod rozwagę jedynie oczekiwania konsumenta nieposiadającego samochodu, uszły natomiast jego uwagi zarówno oczekiwania konsumentów będących posiadaczami samochodów, jak i sytuacja dewelopera, który projektuje liczbę miejsc postojowych odpowiadającą liczbie lokali mieszkalnych. Uwzględnienie interesów obu stron potencjalnego stosunku umownego nie pozwala uznać zakwestionowanych przez powódkę postanowień wzorca za niedozwolone w rozumieniu art. 3851 § 1 k.c."
Analizując całe uzasadnienie SN do Wyroku w sprawie o sygn. akt I CSK 49/12, należy stwierdzić, iż argumentacja SN jest trafna, jednakże biorąc pod uwagę niskie zarobki Polaków w stosunku do średnich cen nieruchomości, argumentacja ta może budzić sprzeciw wielu konsumentów.
Marcin Zadrożny, aplikant adwokacki HILLS LTS S.A.