Dość kopciuchów! - petycja na ręce Marszałka Województwa Małopolskiego

W czasie spotkania przekazano również Marszałkowi petycję przedstawicieli środowiska medycznego o niezwłoczne podjęcie działań dla poprawy jakości powietrza w Małopolsce.

Podczas rozmowy z Marszałkiem podkreślono, że głosy ponad 10 tysięcy obywateli będą dużym wsparciem i silnym argumentem za wprowadzeniem uchwały antysmogowej dla władz województwa małopolskiego.

Dzięki uchwale antysmogowej dla Krakowa prace nad oczyszczeniem powietrze w mieście nabrały rozpędu. Tylko w 2016 roku wymienionych zostanie ok. 5500 "kopciuchów" - pozaklasowych kotłów na węgiel.

W przypadku Małopolski, nie chodzi jednak o zakaz stosowania paliw stałych, ale o wprowadzenie standardów emisyjnych dla kotłów. Jak wskazują analizy prowadzone na potrzeby Programu Ochrony Powietrza, standard dla kotłów powinien wynosić nie więcej niż 40 mg/m3 pyłu - kilkanaście razy mniej niż emisja z "kopciucha". Oznacza to, że mieszkańcy Małopolski mogliby nadal stosować węgiel i drewno, ale pod warunkiem zainstalowania niskoemisyjnego kotła.

Problem zanieczyszczenia powietrza w województwie małopolskim sięga bowiem daleko poza Kraków, to problem całego regionu. Badania powietrza prowadzone wspólnie przez Krakowski Alarm Smogowy i Radio Kraków pokazują, że powietrze w mniejszych miejscowościach jest często gorszej jakości niż w Krakowie.

Najnowsze szacunki wskazują, że w Małopolsce użytkowanych jest ok. 300 tys. pozaklasowych kotłów - to aż 60% gospodarstw domowych w całym województwie. Ponad połowa tych urządzeń to urządzenia starsze niż 12 lat. Większość właścicieli domów jednorodzinnych (77%) nie myśli obecnie o wymianie kotłów. Oznacza to, że bez regulacji oraz programów wsparcia finansowego w nadchodzących latach nie nastąpi znaczący postęp w likwidacji źródeł smogu.

Małopolska należy do najbardziej zanieczyszczonych regionów w całej Unii Europejskiej. W każdej z miejscowości, gdzie mierzone było zanieczyszczenie powietrza, normy dla rakotwórczego benzo[a]pirenu zostały przekroczone przynajmniej o kilkaset procent. Rekordziści to: Nowy Sącz (1200% normy), Szczawnica (990% normy), Kęty (960% normy) oraz Tuchów (900%).

Wprowadzenie uchwały antysmogowej spowoduje, że jeśli za kilka lat ktoś nadal będzie chciał ogrzewać swój dom węglem czy drewnem, będzie musiał zainstalować kocioł klasy 5, który emituje kilkanaście razy mniej zanieczyszczeń niż tzw. "kopciuch". Osobom uboższym powinny zostać zapewnione dopłaty do wymiany źródła ciepła - mówi Andrzej Guła z Krakowskiego Alarmu Smogowego.

............................

Ministerstwo środowiska zapewnia, że chce systemowo rozwiązać problem zanieczyszczeń powietrza w naszym kraju i podjęte zostały już w tej sprawie działania.

Organizacja przekonuje, że obywatele innych państw UE są informowani o wysokim zanieczyszczeniu powietrza przy zdecydowanie niższych niż w Polsce stężeniach zanieczyszczeń.

Barbara Toczko z Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska wyjaśniła w rozmowie z PAP, że jeżeli dobowe stężenie pyłu PM10 przekracza 200 mikrogramów na metr sześcienny, władze lokalne powinny wówczas informować mieszkańców o ryzyku dla zdrowia przy przebywaniu na otwartym powietrzu.

300 mikrogramów to wartość alarmowa. - W takim przypadku wojewódzki inspektorat ochrony środowiska informuje odpowiedni wojewódzki zespół zarządzania kryzysowego o takim przekroczeniu i to on jest odpowiedzialny, żeby poinformować społeczeństwo o zaistniałej sytuacji - dodała.

Z kolei rzecznik resortu środowiska Paweł Mucha zapewnia, że ministerstwo chce systemowo rozwiązać problem zanieczyszczeń powietrza w naszym kraju. "Te działania już podjęliśmy, przygotowujemy też kolejne rozwiązania naprawcze" - powiedział.

Rzecznik wyjaśnił, że w ramach walki ze smogiem wprowadzone zostaną m.in. standardy emisyjne dla kotłów domowych. Zgodnie z projektem rozporządzenia Ministerstwa Rozwoju od 2018 r. nie będzie można sprzedawać ani montować w Polsce kotłów na paliwa stałe, które nie będą miały najwyższej, piątej klasy parametrów emisyjnych.

Komitet pracuje też nad propozycjami dotyczącymi standaryzacji jakości paliw stałych. Na tę kwestię zwracają szczególną uwagę organizacje pozarządowe, które uważają, iż z rynku powinny zniknąć muły, miały czy floty węglowe, które w dużej mierze odpowiadają za niską emisję.

W czwartym kwartale br. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ma przedstawić program, z którego prawdopodobnie będzie można dostać dofinansowanie do nowego kotła. - Ze względu na zbliżone obszary wsparcia w programach Kawka, Prosument i Ryś, a także ze względu na konieczność dostosowania finansowania do realnych potrzeb i uwarunkowań regionów, NFOŚiGW zdecydował o przygotowaniu nowego, jednolitego i elastycznego mechanizmu wsparcia dla przedsięwzięć finansowanych do tej pory w ramach ww. programów - poinformował niedawno resort środowiska posłów sejmowej komisji środowiska.

Unijna dyrektywa dotycząca jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy zobowiązuje państwa członkowskie do ograniczenia narażenia obywateli na pył zawieszony.

W przepisach ustanowiono zarówno roczną dopuszczalną wartość stężenia (40 mikrogramów na metr sześcienny), jak i dobową dopuszczalną wartość stężenia (50 mikrogramów na metr sześc.), której nie można przekroczyć więcej niż 35 razy w ciągu roku kalendarzowego. W przypadku przekroczenia dopuszczalnych wartości, państwa członkowskie muszą przyjąć i wdrożyć plany ochrony powietrza, przewidujące działania pozwalające skrócić do minimum okres przekroczenia pułapów.

PAP