Formalności po zakończeniu budowy

Obowiązek zawiadomienia o zakończeniu budowy dotyczy inwestorów, którzy budowali zarówno w oparciu o zgłoszenie, jak i po uzyskaniu pozwolenia na budowę. Z kolei pozwolenie na użytkowanie wymagane jest tylko w określonych okolicznościach. Będzie ono potrzebne, jeśli w trakcie budowy zostały dokonane istotne odstępstwa od projektu budowlanego, bez uprzedniego uzyskania zamiennego pozwolenia na budowę - wyjaśnia Bartosz Antos z portalu www.grunttozysk.pl. Co więcej, inwestor musi wystąpić o uzyskanie pozwolenia na użytkowanie, jeśli: na budowę obiektu budowlanego jest wymagane pozwolenie na budowę i jest on zaliczony do kategorii wymienionych w art. 55 prawa budowlanego; w trakcie budowy powiatowy inspektor nadzoru budowlanego nałożył na niego taki obowiązek lub gdy rozpoczął on budowę bez pozwolenia, a kończy na podstawie decyzji powiatowego inspektora. W sytuacji, gdy inwestor chce zamieszkać w swoi obiekcie, który nie został jeszcze w całości wykończony, jest uprawniony do złożenia wniosku o wydanie decyzji o pozwoleniu na użytkowanie. Inwestor, którego obiekt spełnia kryteria, by można go było użytkować bez pozwolenia na użytkowanie, może, zamiast dokonania zawiadomienia o zakończeniu budowy wystąpić z wnioskiem o wydanie decyzji o pozwoleniu na użytkowanie.

Zanim powiatowy inspektor nadzoru budowlanego wyda pozwolenie na użytkowanie, w ciągu 21 dni od złożenia wniosku, musi przeprowadzić obowiązkową kontrolę. O jej terminie inwestor zawiadomiony zostanie z tygodniowym wyprzedzeniem. Jej przeprowadzenie (wraz z obowiązkową obecnością kierownika budowy i właściciela nieruchomość) zostanie potwierdzone sporządzeniem protokołu.

Zawiadomienie o zakończeniu budowy należy złożyć dopiero po dokonaniu przez kierownika budowy ostatniego wpisu w dzienniku budowlanym i po przekazaniu inwestorowi wszystkich wymaganych dokumentów. Nowelizacja prawa budowlanego skróciła okres, jaki należało odczekać po złożeniu zawiadomienia, aby można było się wprowadzić, z 21 do 14 dni. W trakcie tych dwóch tygodni inspektor nadzoru budowlanego skontroluje przedłożoną mu dokumentację - jeśli nie dopatrzy się nieprawidłowości i nie zgłosi we wspomnianym terminie sprzeciwu oznacza to, że wyraził tzw. "milczącą zgodę" co jest równoznaczne z możliwością wprowadzenia się do nowo wybudowanego obiektu. Po upływie terminu na wyrażenie sprzeciwu do zgłoszenia inspektorat zobowiązany jest do zwrotu dokumentów.

Do zawiadomienia o zakończeniu budowy obiektu budowlanego lub wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie inwestor zobowiązany jest dołączyć: oryginał dziennika budowy, oświadczenie kierownika budowy o zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym lub warunkami pozwolenia na budowę oraz obowiązującymi przepisami oraz oświadczenie o doprowadzeniu do należytego stanu i porządku terenu budowy, a także - w razie korzystania - drogi, ulicy, sąsiedniej nieruchomości, budynku lub lokalu. Potrzebne będzie także - jeżeli eksploatacja wybudowanego obiektu jest uzależniona od ich odpowiedniego zagospodarowania - oświadczenie o właściwym zagospodarowaniu terenów przyległych; protokoły badań i sprawdzeń; dokumentacja geodezyjna, zawierająca wyniki geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej oraz informacje o zgodności usytuowania obiektu budowlanego z projektem zagospodarowania działki lub terenu lub odstępstwach od tego projektu, sporządzoną przez osobę wykonującą samodzielne funkcje w dziedzinie geodezji i kartografii oraz posiadającą odpowiednie uprawnienia zawodowe; potwierdzenie, zgodnie z odrębnymi przepisami, odbioru wykonanych przyłączy.

Wszelkie formalności związane z procedurą zakończenia budowy muszą zostać załatwione u powiatowego inspektora nadzoru budowlanego. Inwestor, w stosunku do którego nałożono obowiązek uzyskania pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego, jest zobowiązany zawiadomić (zgodnie z właściwością wynikającą z przepisów szczególnych oraz, gdy nastąpiła konieczność przeprowadzenie uzgodnienia projektu w zakresie wymagań ochrony przeciwpożarowej lub wymagań higienicznych i zdrowotnych) organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej lub Państwowej Straży Pożarnej. Organy te zajmują stanowisko w sprawie zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym. Niezajęcie przez nie stanowiska, w terminie 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia, traktuje się jako niezgłoszenie sprzeciwu lub uwag.

Inwestor, który postanowi wprowadzić się do swojego obiektu bez uprzedniego uzyskania pozwolenia na użytkowanie, bądź bez zawiadomienia o zakończeniu budowy, może spodziewać się sporych kar finansowych z tytułu jego nielegalnego użytkowania - przypomina Bartosz Antos z portalu www.grunttozysk.pl. Przy ustalaniu wysokości grzywien nadzór budowlany korzysta ze wzoru, jaki dyktuje art. 59f prawa budowlanego. Karę administracyjną stanowi iloczyn stawki opłaty, współczynnika kategorii obiektu budowlanego oraz współczynnika wielkości obiektu budowlanego. Stawka opłaty jest wartością stałą i wynosi ona w każdym przypadku 500 zł, natomiast kategorie obiektów, współczynnik kategorii obiektu oraz współczynnik wielkości obiektu określa załącznik do wspomnianej ustawy. Dla przykładu za nielegalne użytkowanie domu jednorodzinnego zapłacimy karę w wysokości 10 tys. zł, a za domek letniskowy - 5 tys. zł. Kara może zostać nałożona na podmiot, który nie dopełnił odpowiednich formalności nawet kilka razy - jest ona bowiem wymierzana za przystąpienie do użytkowania, a nie za użytkowanie.

Znowelizowane prawo budowlane wprowadziło kilka uproszczeń w kwestii formalności obowiązujących po zakończeniu budowy. Od czerwca 2015 r. wystarczy zawiadomić o zakończeniu budowy, a nie trzeba starać się o uzyskanie pozwolenia na użytkowanie w przypadku takich obiektów jak: warsztaty rzemieślnicze, stacje obsługi pojazdów, myjnie samochodowe i garaże (maksymalnie do pięciu stanowisk włącznie), obiekty magazynowe: budynki składowe, chłodnie, hangary i wiaty, a także budynki kolejowe: nastawnie, podstacje trakcyjne, lokomotywownie, wagonownie, strażnice przejazdowe i myjnie taboru kolejowego, place składowe, postojowe i parkingi, wały przeciwpowodziowe oraz rowy melioracyjne.