Korzystna uchwała SN dla spadkobierców dotycząca zapisu windykacyjnego
Przed 23 października 2011 roku spadkodawca nie mógł rozrządzić w testamencie na wypadek śmierci konkretnym przedmiotem. Po tej dacie wprowadzono do polskiego porządku prawnego nową instytucję - zapis windykacyjny. Sprawa komplikowała się, jeżeli spadkodawca uczynił zapis dotyczący zarządzania konkretnym przedmiotem w testamencie sporządzonym przed 23 października 2011 roku.
Jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy z 18 marca 2011 roku dotyczącej instytucji zapisu windykacyjnego, celem ustawodawcy było wprowadzenie do prawa polskiego rozwiązań pozwalających na skuteczne przysądzenie przez spadkodawcę o sposobie podziału pozostałego po nim majątku.
Gwoli przypomnienia, zapis windykacyjny, to nic innego jak rozrządzenie testamentowe, mocą którego spadkodawca postanawia, że oznaczona osoba nabywa przedmiot zapisu z chwilą otwarcia spadku, którą jest w prawie polskim chwila śmierci spadkodawcy. Istotnym jest aby oświadczenie woli dotyczące zapisu windykacyjnego zostało umieszczone w testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego.
Do 7 lutego 2014 roku nie było wiadomo jak traktować zapis windykacyjny uczyniony w testamencie sporządzonym przed 23 października 2011 roku, w sytuacji gdy spadek otworzył się po powyższej dacie, tj. gdy spadkodawca zmarł po 23 października 2011 roku - po dniu nowelizacji Kodeksu cywilnego i wprowadzeniu przedmiotowej instytucji. Sąd Najwyższy rozwiał wszelkie wątpliwości w Uchwale z dnia 7 lutego 2014 roku (sygn. akt III CZP 95/13), a mianowicie stwierdził, iż "skuteczność zapisu windykacyjnego podlega ocenie na podstawie prawa obowiązującego w chwili otwarcia spadku". Sumując, w sytuacji gdy spadkodawca uczynił zapis windykacyjny w testamencie sporządzonym przed 23 października 2011 roku, a śmierć spadkodawcy nastąpiła po ww. dacie - taki zapis jest ważny.
Nadto, w ww. uchwale Sąd Najwyższy stwierdził również, iż w przypadku gdy "(...) sąd w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku nie orzekł o zapisie windykacyjnym, uczestnik postępowania może wystąpić z odrębnym wnioskiem o stwierdzenie nabycia przedmiotu zapisu windykacyjnego", co jest bardzo istotne.
Powyższa uchwała jest ważna z punktu widzenia prawa spadkowego i jego interpretacji - należy ocenić ją pozytywnie.
Marcin Zadrożny, aplikant adwokacki
