Księgi wieczyste w internecie - na przełom trzeba poczekać
Udostępnienie przez Ministerstwo Sprawiedliwości elektronicznej przeglądarki ksiąg wieczystych poprawi dostęp do informacji o stanie prawnym nieruchomości. Prawdziwym przełomem dla rynku obrotu nieruchomościami będzie dopiero wydawanie elektronicznych odpisów z ksiąg wieczystych. Na to musimy jeszcze poczekać.
Ministerstwo Sprawiedliwości uruchomiło dziś przeglądarkę internetową ksiąg wieczystych prowadzonych w formie elektronicznej. Polacy uzyskali zdalny dostęp do 12 mln z 18,8 mln istniejących ksiąg wieczystych. Mają możliwość przeglądania zarówno aktualnej, jak i zupełniej treści KW (ze wszystkimi zmianami) po podaniu jej numeru.
Trzeba zaznaczyć, że możliwość przeglądania KW nie oznacza możliwości uzyskania drogą elektroniczną odpisu księgi. Aby uzyskać taki dokument (dla notariusza, dla urzędu skarbowego, dla banku) nadal konieczne jest udanie się do sądu wieczysto-księgowego. Dlatego sam dostęp do treści ksiąg wieczystych może tylko częściowo ułatwić życie kupującym nieruchomość. Teoretycznie można wyobrazić sobie sytuację, w której na kilka minut przed podpisaniem aktu notarialnego kupujący sprawdza drogą elektroniczną czy w księdze nie pojawiła się wzmianka o nowym wniosku. Aby zupełnie wyeliminować ryzyko, konieczna byłaby aktualizacja treści KW dostępnej w internecie w czasie rzeczywistym.
Druga sytuacja, w jakiej możliwość przeglądania KW w internecie byłby ułatwieniem to taka, w której przed obejrzeniem mieszkania kupujący sprawdziłby jego stan prawny. W przypadku roszczeń ograniczających prawo właściciela być może uznałby oglądanie mieszkania za stratę czasu.
Jednocześnie trzeba podkreślić, że księgi wieczyste to dokumenty dosyć skomplikowane. Osoby, które po raz pierwszy planują zakup nieruchomości i nigdy wcześniej nie miały do czynienia z KW mogą mieć duży problemem ze zrozumieniem ich treści, a tym samym oceną stanu prawnego nieruchomości. W tym sensie sama możliwość przeglądania może nie wystarczyć, a konieczna będzie konsultacja z ekspertem.
Zdalny dostęp do treści KW jest natomiast dużym ułatwieniem w codziennej pracy np. rzeczoznawców majątkowych czy pośredników w obrocie nieruchomościami. Przełomem w obrocie nieruchomościami powinna okazać się możliwość uzyskiwania drogą elektroniczną odpisów z ksiąg wieczystych, czyli dokumentów sądowych, podobnie, jak możliwość złożenia wniosku o dokonanie zmian w księdze. Ministerstwo planuje ten etap informatyzacji systemu KW na lata 2011-2012. Pozwoli to zaoszczędzić czas związany z koniecznością udawania się do sądu, aczkolwiek część pośredników już dziś uzyskuje takie odpisy dla swoich klientów w ramach świadczonych usług. .
Dopiero do końca 2013 r. resort planuje zakończenie procesu migracji ksiąg. Nawet wówczas będą się jednak zdarzać sytuacje, w których konieczna będzie wizyta w sądzie, na przykład gdy ktoś będzie kwestionował treść księgi.
Katarzyna Siwek
