Proces budowy: Materiały konstrukcyjne (cz. 4)

Parametr bardzo istotny przy budowie ścian jednowarstwowych (w wypadku ścian warstwowych, w których funkcję izolacyjną przejmuje zewnętrzna warstwa ściany, nie jest on już istotny dla materiałów konstrukcyjnych). O jej wartości mówi współczynnik k, mierzony w watach na metr kwadratowy razy stopień Kelwina (W/(m2K)). Zależy on od wartości współczynnika przewodzenia ciepła (im mniejsza jego wartość, tym lepsza jest izolacyjność cieplna materiału) oraz od grubości warstwy. W dużym uproszczeniu współczynnik k określa wielkość utraty ciepła przez przeszkodę i stanowi podstawę do obliczeń ogrzewania budynków.

Jest to parametr mówiący o zdolności materiału do akumulacji energii cieplnej. Według definicji fizycznej jest to ilość energii potrzebna do ogrzania jednego kilograma materiału o jeden stopień. Zależy więc od gęstości materiału i jego ciepła właściwego. W przypadku materiałów budowlanych oznacza to, że im większa pojemność cieplna, tym większa zdolność materiału do odebrania ciepła z pomieszczenia, jeśli temperatura w nim wzrosła, oraz do zrekompensowania nagłego spadku temperatury. Dom zbudowany z materiałów o wysokiej pojemności cieplnej stosunkowo wolno nagrzewa się latem i wychładza zimą; jest "odporny" na nagłe skoki temperatury mogące powstać np. na skutek intensywnego wietrzenia czy awarii pieca. Ma również zapewniony korzystny, stabilny mikroklimat.

Potocznie nazywana "oddychaniem" materiału. Najczęściej rozumiemy przez to zjawisko dyfuzyjny odpływ pary wodnej z pomieszczenia poprzez samą ścianę zewnętrzną. Wbrew obiegowej opinii, parametr ten ma pomijalnie mały wpływ na wyprowadzanie pary wodnej z pomieszczenia - strumień pary wodnej przenikający przez ściany stanowi (zależnie od wentylacji i rodzaju materiału) 0,5-3 proc. całkowitego strumienia pary usuwanej z pomieszczenia. Duże znaczenie ma jednak odpowiednie zestawienie materiałów (konstrukcji, tynków i ewentualnie ocieplenia) tak, aby nie połączyć materiału konstrukcyjnego o dużej wartości tego parametru z tynkiem lub materiałem izolacyjnym stanowiącym szczelną zaporę dla pary. Grozi to bowiem kondensacją wilgoci między warstwami, a w konsekwencji zawilgoceniem ściany. Podczas projektowania przegrody budowlanej należy poszczególne warstwy dobierać w taki sposób, aby ich opór dyfuzyjny w stosunku do pary wodnej był coraz mniejszy, w kierunku najczęstszego ruchu, tj. w stronę zewnętrzną.

W zasadzie każdy materiał konstrukcyjny o odpowiednio dobranej klasie (ceramika) lub marce i odmianie (beton komórkowy) jest wystarczająco trwały, o ile zostanie odpowiednio wykorzystany. Z tego właśnie powodu w przypadku stosowania nowoczesnych technologii warto skorzystać z usług wyspecjalizowanej firmy, która zapewni właściwie przeszkoloną ekipę budowlaną. Jeśli takiej firmy nie możemy znaleźć lub okazałaby się zbyt droga, lepiej wybrać technologię tradycyjną.

Każdy materiał wykorzystany do budowy domu powinien mieć odpowiedni atest gwarantujący jego niepalność lub przynajmniej wysoką odporność ogniową. Również drewno może uzyskać taki atest, jeśli będzie odpowiednio strugane i zaimpregnowane. Materiały do konstrukcji ścian dodatkowo nie mogą zmieniać swoich właściwości fizycznych i mechanicznych pod wpływem wysokiej temperatury.

Istnieją materiały oraz technologie droższe i tańsze, jednak nie można określać kosztów ich zastosowania wyłącznie na podstawie ceny. Technologie droższe mogą okazać się znacznie trwalsze albo nie wymagajże stosowania dodatkowych zabiegów (np. ocieplania), natomiast pozagatunkowe materiały kupione tanio, "okazyjnie", mogą nie spełniać norm i w konsekwencji prowadzić do konieczności remontowania domu już po kilku latach jego użytkowania.

Każdy z materiałów jest w pewnym stopniu promieniotwórczy w związku z zawartością radonu (uwalnia się z radu występującego naturalnie w przyrodzie) w surowcach użytych do ich produkcji. Dlatego też należy żądać od importera lub producenta odpowiednich atestów poświadczających kontrolę promieniotwórczości materiałów - normowe stężenie radonu dla budynków wybudowanych przed 1998 wynosi 400 Bq/m3, a dla nowszych - 200 Bq/m3. Najmniejszą promieniotwórczością charakteryzuje się piasek i gips.