Wokół domu (cz. 1): Ogrodzenie

Ogrodzenie nie powinno więc stać na linii granicy działki - powinno znajdować się na jej terenie. Nie może też stanowić zagrożenia dla ludzi i zwierząt, do wysokości 1,8 m nie może mieć ostro zakończonych elementów. Bramy i furtki umieszczone w ogrodzeniu muszą otwierać się do środka. Wysokość podmurówki nie może być większa niż 60 cm, powyżej ogrodzenie musi mieć konstrukcję ażurową. W uzasadnionych przypadkach (np. wobec hałasu wynikającego z sąsiedztwa ruchliwej ulicy) można ubiegać się o pozwolenie na budowę ogrodzenia pełnego.

Jeśli ogrodzenie nie jest przewidziane w pozwoleniu na budowę domu, o zamiarze jego budowy od strony ulicy, placu lub innego miejsca publicznego należy powiadomić urząd gminy.

Oferta materiałów do budowy ogrodzenia nie jest niczym ograniczona - poza ewentualnie finansami lub fantazją inwestora. Dlatego przed podjęciem decyzji o wyborze któregoś z nich, warto zastanowić się, spełnienia jakich funkcji oczekiwać się będzie od ogrodzenia. Czy ma ono wyłącznie spełniać kryteria estetyczne, czy też wypełniać względy praktyczne: stanowić ochronę posesji, zabezpieczać przed hałasem lub może zasłaniać niepożądany widok. Można oczywiście łączyć ze sobą te cechy, ważne, by odbyło się to z zastosowaniem odpowiednich dla osiągnięcia tych celów materiałów.

Najtańszym, lecz przy tym najmniej efektownym materiałem jest siatka metalowa. Stosowana jest zazwyczaj do odgradzania się od innych posesji - przepuszcza światło a z daleka jest mało widoczna. Mocuje się ją do słupków umieszczonych w fundamencie z betonu. Po jej rozpięciu należy zabezpieczyć ją przed korozją. W tym celu używa się podkładu antykorozyjnego, a następnie farby nawierzchniowej. Siatki często są już ocynkowane lub powleczone tworzywem sztucznym, co podnosi ich trwałość.

Popularne są też prefabrykowane elementy z betonu. Ich użycie pozwala na szybkie i łatwe postawienie ogrodzenia, ponieważ producenci oferują zestawy gotowe do montażu. Istotną ich cechą jest trwałość utrzymująca się bez konieczności konserwacji nawet kilkadziesiąt lat. Elementy betonowe mogą być lite lub ażurowe, zbudowane z nich ogrodzenie można malować lub posadzić przy nim pnące rośliny.

Najstarszym przydatnym do budowy ogrodzeń materiałem jest drewno, które występuje w postaci desek, żerdzi lub bali. Dobrze prezentuje się zarówno samo, jak i w towarzystwie cegieł, kamienia lub betonu. Powinno być zabezpieczone przed wilgocią, pleśnią i grzybami (poprzez impregnację lub zagruntowanie). Niezależnie jednak od sposobu zabezpieczenia ogrodzenie drewniane wymaga systematycznej konserwacji. Ogrodzenie takie dłużej zachowa trwałość, jeśli postawi się je na betonowej podmurówce.

Murki i ogrodzenia można też budować z kamienia. W zależności od jego rodzaju, wielkości, barwy, sposobu obróbki czy ułożenia można uzyskać różne typy murów (tzw. dziki, cyklopowy lub rzędowy).

Ogrodzenia metalowe mogą być żeliwne lub kute. Pierwsze z nich są odlewane w formach, co przekłada się na ich niższą cenę. Można je zamawiać w odlewniach lub w zakładzie ślusarskim na podstawie projektu własnego lub zaproponowanego przez wykonawcę. Ogrodzenia kute są bardzo efektowne, ale ponieważ ich wykonanie jest bardziej pracochłonne, są droższe. Powstają w pracowniach kowalstwa artystycznego. Ze względu na wyższy koszt często stanowią tylko część frontową ogrodzenia - bramę lub furtkę.

Dla uzyskania stabilności ogrodzenia i uniknięcia zniszczenia z powodu przemarzania gruntu każde ogrodzenie murowane powinno mieć fundament osadzony na odpowiedniej głębokości: 80-120 cm w zależności od strefy klimatycznej lub ok. 40 cm przy ogrodzeniach lekkich, ażurowych.

Niezależnie od wyboru materiału warto pomyśleć o żywopłocie, który nie tylko upiększy ogrodzenie, ale dodatkowo osłoni przed kurzem, spalinami i hałasem.

Furtka i brama mają zapewniać wygodny dostęp do działki, chronić posesję przed wejściem osób niepożądanych. Dlatego ważny jest nie tylko materiał, z jakiego zostaną wykonane, ale również ich wymiary, sposób zamykania i otwierania. Istotny jest także ich wygląd. To one bowiem - obok elewacji budynku - stanowią o estetyce posesji.

Wejścia sytuuje się zazwyczaj w linii ogrodzenia. Jednak w przypadku działek przylegających do wąskiej ulicy może okazać się konieczne cofnięcie bramy wjazdowej w głąb posesji. Ustawia się ją wówczas ukośnie do ogrodzenia lub umieszcza na terenie działki we wnęce o głębokości 1-2 m. Wybór jednego z dwóch rozwiązań zależy od usytuowania garażu i możliwości manewrowania na terenie działki. Podobna zasada dotyczy sytuowania furtek. Dobrze jest ponadto, jeśli furtka jest widoczna z okien kuchni bądź korytarza.

Bramy wjazdowe mogą być wahadłowe - jedno- lub dwuskrzydłowe, a także przesuwne. Wykonywane są z profili półzamkniętych lub zamkniętych o przekroju kwadratowym i prostokątnym, zbudowanych ze stalowych lub aluminiowych kształtowników. Wypełnienie bram zależy od charakteru całego ogrodzenia, towarzyszącemu działce otoczeniu oraz od upodobań właściciela. Jeśli doga dojazdowa do posesji jest wąska lub otwarte skrzydła bramy kolidowałyby z innymi urządzeniami na działce, warto pomyśleć o zamontowaniu bramy przesuwnej. Przy takim rozwiązaniu przęsło chowa się za ogrodzeniem, a przez to nie zajmuje dużo miejsca. Ponieważ jednym z zadań bramy, podobnie jak furtki, jest ochrona posesji, warto zainwestować w zabezpieczenia, np. - fotokomórki, listwy bezpieczeństwa (elektryczne lub pneumatyczne). Wówczas brama nie tylko umożliwia wjazd, ale w razie konieczności powinna uniemożliwić wyjazd z posesji, np. w razie próby kradzieży samochodu.

Furtka - z godnie z obowiązującym prawem budowlanym - nie powinna otwierać się na zewnątrz posesji, jej minimalna szerokość powinna wynosić 90 cm, nie może mieć progów utrudniających wjazd osobom niepełnosprawnym. Materiał, z którego będzie wykonana (drewno lub metal), sposób jej montażu, rodzaj systemu służącego do otwierania i zamykania (np. zamki drzwiowe z wkładkami, rygiel elektryczny, system mechanicznego otwierania) pozostaje w gestii inwestora.

Przy projektowaniu bramy i furtki warto zastanowić się nad miejscem przeznaczonym na śmietnik. Dzięki zaplanowaniu go w systemie ogrodzenia - w postaci altanki, muru lub parkanu wykończonych od strony ulicy dodatkową furtką, wyglądem nawiązującą do już istniejących, w estetyczny sposób rozwiąże się kwestię koniecznej przecież, lecz mało urokliwej obecności pojemników na śmieci. Projekt powinien uwzględniać również zachowanie wygodnego dostępu do nich zarówno domownikom, jak i służbom zajmującym się wywożeniem śmieci. Przepisy prawa budowlanego regulują jedynie kwestię koniecznych do zachowania odległości śmietnika: od drzwi i okien budynku nie może być ona mniejsza niż 3 m, od sąsiedniej działki - 2 m.