Czy trzeba naliczać VAT od wydatków na poczęstunek kontrahentów w firmie?

W tym samym celu nabywane są także usługi gastronomiczne czy kateringowe. W związku z tym powstaje wątpliwość, czy z uwagi na poniesienie tych wydatków podatnik ma prawo do odliczenia VAT i czy ma obowiązek naliczać podatek VAT.

Prawo do odliczenia

Zasadą jest, że podatnik ma prawo do odliczenia VAT od wydatków związanych z wykonywaniem czynności opodatkowanych. Jak wyjaśnił Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 15 marca 2012 r., nr IPTPP2/443-858/11-4/JN, prawo do odliczenia VAT przysługuje wówczas, gdy odliczenia dokonuje podatnik VAT oraz towary i usługi, z nabyciem których wiąże się podatek naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli takich, które generują podatek należny. Zdaniem organu podatkowego wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towaru lub usługi, przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej oraz planowanej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakup ten dokonany został w związku z czynnościami opodatkowanymi. Przy czym związek ten może mieć charakter bezpośredni lub pośredni.

Jednak, jak podkreślił organ podatkowy, aby można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością podatnika, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy ich zakup nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania obrotu, np. poprzez ich odsprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości. Najczęściej do wydatków mających pośredni wpływ na wykonywanie czynności opodatkowanych zalicza się koszty reprezentacji i reklamy, wydatki związane z udziałem w targach, konferencjach, koszty doradztwa podatkowego itp.

Pośredni związek nabywanych towarów i usług z działalnością wystąpi, gdy wiążą się one z funkcjonowaniem firmy jako całości.

Jeżeli więc podatnik wykonuje czynności opodatkowane VAT, to nie powinno być wątpliwości, iż może odliczyć VAT naliczony od wydatków na zakup kawy, herbaty czy ciastek np. do sekretariatu, które służą jako drobny poczęstunek dla kontrahentów podczas spotkań biznesowych. Prawo to przysługuje również przy nabyciu kateringu w celu poczęstunku kontrahentów. Podobne stanowisko zaprezentował Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 15 marca 2012 r., nr IPTPP2/443-858/11-5/JN. Organ podatkowy uznał, iż podatnik ma prawo do odliczenia VAT wynikającego z faktur dokumentujących nabycie usług kateringowych ponoszonych w związku z negocjacjami dotyczącymi sprzedaży produktów, ze względu na fakt, iż poniesione wydatki służą do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.

Natomiast podatnik nie ma prawa do odliczenia VAT przy nabyciu usług gastronomicznych (art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT).

Kiedy naliczać VAT?

Odrębną kwestią jest ustalenie, czy w sytuacji przekazania artykułów spożywczych na potrzeby np. sekretariatu należy wykazać VAT należny od ich zużycia. Przez dostawę towarów podlegającą opodatkowaniu VAT rozumie się także nieodpłatne przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

• przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste m.in. podatnika lub jego pracowników,
   
• wszelkie inne darowizny,

jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do odliczenia VAT przy nabyciu tych towarów (art. 7 ust. 2 ustawy o VAT).

W związku z tym konieczność opodatkowania VAT nieodpłatnego przekazania towarów ustawodawca uzależnił m.in. od tego, czy towary są przekazywane lub zużywane na cele osobiste wymienionych w tym przepisie osób. Nie wskazuje się w nim kontrahentów, co oznacza, iż zużycie towaru (spożycie kawy, herbaty, ciastek) przez kontrahentów podczas spotkań służbowych nie zobowiązuje do wykazania VAT należnego, przy jednoczesnym zachowaniu prawa do odliczenia VAT od zakupu tych produktów.

Z kolei, jak wskazano w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również m.in. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika. Zatem zgodnie z tym przepisem dla ustalenia czy nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu ważne jest ustalenie celu jego świadczenia. Jeżeli będzie ono związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, wówczas przesłanka uznania tej czynności za odpłatne świadczenie usług nie zostanie spełniona. Przy czym należy pamiętać, że opodatkowaniu VAT podlega nieodpłatne świadczenie usług na cele inne niż działalność gospodarcza podatnika, bez względu na to, czy podatnikowi przysługiwało czy też nie prawo do odliczenia VAT.

Tak więc zaproszenie kontrahenta na posiłek w restauracji, przykładowo w związku z negocjacją kontaktu, nie będzie podlegało opodatkowaniu VAT, bowiem będzie to nieodpłatne świadczenie związane z działalnością firmy.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o VAT (Dz. U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054)

autor: Aleksandra Węgielska
Gazeta Podatkowa nr 53 (885) z dnia 2012-07-02

GOFIN podpowiada