Kiedy pełne odliczenie VAT przy zakupie samochodu?

Za takie uznaje się m.in. pojazdy o konstrukcji wskazującej na ich podstawowe przeznaczenie do celów gospodarczych, wykluczającej ich użycie do celów prywatnych lub powodującej, że ewentualny użytek do celów prywatnych będzie nieistotny, tj. przeznaczone typowo do przewozu ładunków.

Grupa Polsat Plus i Fundacja Polsat razem dla dzieci z Ukrainy

Do pełnego odliczenia VAT podatnik ma prawo w przypadku wydatków związanych m.in. z pojazdami wykorzystywanymi przez niego wyłącznie do działalności gospodarczej. Za pojazdy te uznawane są samochody, gdy:

1) sposób ich wykorzystywania przez podatnika, zwłaszcza na określonych przez niego zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną ewidencją ich przebiegu, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub

2) ich konstrukcja wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością lub powoduje, że ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością jest nieistotne.

Istotny sposób wykorzystywania pojazdu Analizując pkt 1 powyżej, podatnik przede wszystkim powinien ustalić w firmie wewnętrzny regulamin użytkowania pojazdu. Z regulaminu tego powinny wynikać m.in. sposób i zasady wykorzystywania pojazdu. Regulamin ten powinien wykluczać użycie pojazdu do celów prywatnych.

Ponadto dla potwierdzenia wykorzystywania pojazdu wyłącznie do celów firmowych podatnik ma obowiązek prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu, z której wynikać będzie, że wykluczone jest użycie pojazdu do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą. Ewidencję tę należy prowadzić od dnia rozpoczęcia wykorzystywania pojazdu wyłącznie do działalności gospodarczej do dnia zakończenia jego wykorzystywania w ten sposób.

Przepisy o VAT nie określają formy, w jakiej powinna być ona prowadzona, ale określają jej obowiązkowe elementy. Ważne jest, aby zawierała ona elementy wskazane w ustawie o VAT jako obowiązkowe. Pamiętać należy, że ewidencja ta musi być prowadzona w sposób rzetelny, tak aby potwierdzała, że pojazd ten wykorzystywany jest wyłącznie do celów działalności gospodarczej i nie został użyty do innych celów.

Organy podatkowe uznają przykładowo, że można ją prowadzić za pomocą systemu GPS (np. jako wydruki z tego systemu).

W sytuacji jednak, gdy organ stwierdzi, że ewidencja ta jest prowadzona w sposób wadliwy (np. zawiera niepełne dane), może on uznać, że pojazd jest wykorzystywany w celach innych niż działalność gospodarcza. Konsekwencją tego może być utrata prawa do pełnego odliczenia VAT od wydatków związanych z danym pojazdem.

Dyrektor KIS w interpretacji z dnia 15 czerwca 2021 r., nr 0114-KDIP4-2.4012.122.2021.2.AS, wskazał, że zapis dotyczący opisu trasy i celu wyjazdu powinien być na tyle szczegółowy, by zapewnić rzetelność prowadzonej ewidencji. Zatem konieczne jest dokonanie odrębnego wpisu każdej trasy przejazdu pojazdu przez oznaczenie celu wyjazdu oraz opisu trasy wyjazdu (np. wskazanie adresu sklepu, urzędu), z uwzględnieniem pozostałych elementów określonych w art. 86a ust. 7 ustawy o VAT.

Natomiast Dyrektor KIS w interpretacji z dnia 17 marca 2020 r., nr 0111-KDIB3-1.4012.882.2019.2.ICz, podkreślił, że prowadzenie ewidencji przebiegu pojazdu nie jest jedynym czynnikiem powodującym, że podatnikowi przysługuje prawo do pełnego odliczenia VAT zawartego w fakturach dotyczących wydatków związanych z tymi pojazdami. Prowadzenie ewidencji przebiegu pojazdów jest warunkiem wtórnym w stosunku do wprowadzonych zasad oraz regulaminów dotyczących korzystania z pojazdów, które wykluczają użycie pojazdów do celów innych niż działalność gospodarcza. Samo prowadzenie ewidencji przebiegu pojazdów nie oznacza, że pojazd nie będzie używany do celów innych niż działalność gospodarcza.

Oprócz obowiązku prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu, podatnicy są obowiązani także złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego informację o tych pojazdach na druku VAT-26 w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym poniosą pierwszy wydatek związany z pojazdem, nie później jednak niż w dniu przesłania pliku JPK_VAT. Obowiązek złożenia VAT-26 powstaje również w przypadku zmiany wykorzystywania pojazdu.

 Pełne odliczenie VAT przysługuje także w przypadku pojazdów, których konstrukcja wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub powoduje, że ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą jest nieistotne. Typy takich pojazdów określono szczegółowo w art. 86a ust. 9 ustawy o VAT (patrz ramka) oraz w rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie pojazdów samochodowych uznawanych za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika.

Spełnienie wymagań dla pojazdów wymienionych w art. 86a ust. 9 pkt 1 i pkt 2 ustawy o VAT stwierdza się na podstawie dodatkowego badania technicznego przeprowadzonego przez okręgową stację kontroli pojazdów, potwierdzonego zaświadczeniem wydanym przez tę stację, oraz dowodu rejestracyjnego pojazdu zawierającego odpowiednią adnotację o spełnieniu tych wymagań. Natomiast dla pojazdów wskazanych w art. 86a ust. 9 pkt 3 ustawy o VAT stwierdza się na podstawie dokumentów wydanych zgodnie z przepisami o ruchu drogowym.

Warto wskazać, że organy podatkowe uznają, iż przeprowadzenie dodatkowego badania technicznego i dokonanie odpowiedniego wpisu w dowodzie rejestracyjnym jest warunkiem koniecznym, aby podatnik mógł odliczyć 100% VAT. Tak uznał przykładowo Dyrektor KIS w interpretacji z dnia 20 lipca 2021 r., nr 0111-KDIB3-1.4012.476.2021.1.ICZ.

Jednak odmienne stanowisko w tej kwestii prezentują sądy administracyjne. Przykładowo WSA w Krakowie w wyroku z dnia 11 marca 2021 r., sygn. akt I SA/Kr 1213/20 (orzeczenie nieprawomocne), stwierdził, że w przypadku pojazdu samochodowego, którego cechy konstrukcyjne wykluczają jego użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą, prawo do pełnego odliczenia VAT jest uzależnione jedynie od cech tego pojazdu, a nie od przeprowadzenia badania technicznego i uzyskania wpisu w dowodzie rejestracyjnym. Także WSA w Bydgoszczy w wyroku z dnia 19 lutego 2020 r., sygn. akt I SA/Bd 784/19 (orzeczenie nieprawomocne), orzekł, że niedopełnienie obowiązku przeprowadzenia badania technicznego pojazdu nie skutkuje utratą pełnego prawa do odliczenia VAT. Istotna jest bowiem konstrukcja pojazdu, a nie sam fakt posiadania odpowiednich dokumentów, które pełnią wyłącznie rolę dowodową.

Biznes INTERIA.PL na Twitterze. Dołącz do nas i czytaj informacje gospodarcze

Podstawa prawna: Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o VAT (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.)

autor: Aleksandra Węgielska
Gazeta Podatkowa nr 53 (1928) z dnia 2022-07-04