Kiedy składać "czynny żal" w związku z korektą JPK_VAT?

Korekta JPK_VATJPK_VAT zawiera część ewidencyjną (dane z ewidencji VAT) oraz część deklaracyjną (deklarację VAT-7 albo VAT-7K). Podatnicy rozliczający VAT miesięcznie przesyłają co miesiąc JPK_V7M, a podatnicy rozliczający VAT kwartalnie - JPK_V7K. Błędy w przekazanym pliku należy poprawić poprzez złożenie korekty.

Korekta części ewidencyjnej niesie za sobą ryzyko otrzymania grzywny. Wynika to z art. 61a Kodeksu karnego skarbowego. Przesłanie nierzetelnej ewidencji, tj. niezgodnej ze stanem rzeczywistym, może być uznane za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe. Kwalifikacja zależy przede wszystkim od skali uchybień. Złożenie wadliwej ewidencji, tj. sporządzonej niezgodnie z przepisami prawa (wymogami formalnymi), jest wykroczeniem skarbowym.

Przestępstwo skarbowe karane jest w tym przypadku grzywną od 10 do 240 stawek dziennych (obecnie od 933,30 zł do 8.959.680 zł). Za wykroczenie skarbowe grozi grzywna określana kwotowo.

Wymierza ją sąd w postępowaniu sądowym albo uprawniony urzędnik skarbowy w postępowaniu mandatowym. Sąd może nałożyć grzywnę w granicach od 1/10 do 20-krotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę (obecnie od 280 zł do 56.000 zł). Grzywna nałożona mandatem karnym za wykroczenie skarbowe popełnione do 30 kwietnia 2021 r. nie może przekroczyć podwójnej wysokości minimalnej płacy (obecnie 5.600 zł), a za wykroczenie skarbowe popełnione od 1 maja 2021 r. - 5-krotnej wysokości minimalnej pensji (obecnie 14.000 zł). Sposobem na uniknięcie sankcji jest złożenie wraz z korektą pliku "czynnego żalu".

V7K nie podlega odpowiedzialności karnej skarbowej. Muszą być jednak spełnione warunki określone w art. 16a Kodeksu karnego skarbowego. Pierwszy wymóg to złożenie prawnie skutecznej korekty deklaracji podatkowej. Skuteczność korekty zależy przede wszystkim od momentu jej dokonania. Korektę można złożyć zasadniczo do czasu upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego - pomijając zawieszenie tego uprawnienia w czasie postępowania podatkowego, kontroli podatkowej oraz celno-skarbowej, a także zakaz korekty w zakresie objętym decyzją określającą wysokość zobowiązania podatkowego.

Drugim warunkiem jest uiszczenie w całości uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej (podatku). Spełnienie obu wymogów daje z mocy prawa ochronę przed sankcjami karnymi skarbowymi za złożenie nierzetelnego rozliczenia podatkowego. "Czynny żal" jest zbędny w przypadku dokonania z zachowaniem tych warunków korekty obejmującej wyłącznie część deklaracyjną w JPK_V7M lub JPK_V7K.

Przyznanie do winy"Czynny żal" składa sprawca czynu zabronionego, czyli osoba (fizyczna), która go popełniła.

Zawiadomienie dotyczące uchybienia firmy - indywidualnego przedsiębiorcy, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej - podpisuje osoba, która zajmuje się jej sprawami gospodarczymi, w szczególności finansowymi. Traktuje się ją jak sprawcę. Kompetencje do zajmowania się sprawami finansowymi firmy mogą wynikać z przepisu prawa, decyzji właściwego organu, umowy lub faktycznego wykonywania określonych czynności. "Czynny żal" składa zasadniczo - w zależności od formy prawnej przedsiębiorcy - osoba prowadząca działalność gospodarczą, członkowie zarządu czy wspólnicy spółek osobowych. Nie jest jednak wykluczona odpowiedzialność innej osoby, której powierzono sporządzanie rozliczeń i prowadzenie spraw podatkowo-księgowych, np. właściciela biura rachunkowego.

Warunkiem koniecznym pociągnięcia do odpowiedzialności karnej skarbowej za złożenie nierzetelnej lub wadliwej ewidencji jest przypisanie winy umyślnej sprawcy lub osobie odpowiadającej jak sprawca. O winie umyślnej mówi się wtedy, gdy sprawca ma zamiar dokonania czynu zabronionego, tj. chce go popełnić albo przewiduje możliwość jego popełnienia i godzi się na to. Brak zawinienia umyślnego powoduje, że czyn nie może być uznany za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, a jego sprawcy nie wolno ukarać.

Forma zawiadomienia"Czynny żal" związany z korektą części ewidencyjnej w JPK_VAT należy złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu dla podatnika w sprawach VAT.

Zawiadomienie można wnieść ustnie do protokołu, złożyć na piśmie albo przesłać w formie dokumentu elektronicznego. Warunkiem skutecznego złożenia e-zawiadomienia jest opatrzenie go jednym z wymaganych podpisów identyfikujących sprawcę: kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym.

Złożenie "czynnego żalu" on-line jest możliwe za pośrednictwem serwisu e-Urząd Skarbowy. Aby uzyskać dostęp do tej usługi, trzeba zalogować się do serwisu z użyciem profilu zaufanego, e-dowodu osobistego, bankowości elektronicznej albo aplikacji mObywatel. "Czynnego żalu" nie można złożyć telefonicznie. Przyznanie się do popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego podczas rozmowy z urzędnikiem przez telefon nie daje żadnej gwarancji bezkarności.

"Czynnego żalu" nie może w imieniu sprawcy lub osoby traktowanej jak sprawca podpisać pełnomocnik. Jest to bowiem przyznanie się do popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego. Osoba traktowana jak sprawca nie potrzebuje również pełnomocnictwa (ogólnego lub szczególnego) do złożenia zawiadomienia w związku z uchybieniami firmy, której sprawami finansowymi się zajmuje. Zawiadomienia dokonuje bowiem w swoim imieniu w celu zapewnienia sobie bezkarności.

Ministerstwo Finansów deklaruje zmiany w zakresie składania "czynnego żalu" w związku z korektą części ewidencyjnej w JPK_V7M lub JPK_V7K. Przepis art. 16a Kodeksu karnego skarbowego miałby zastosowanie w przypadku dokonania korekty JPK_VAT dotyczącej wyłącznie części ewidencyjnej lub korekty obu części: deklaracyjnej i ewidencyjnej. Projektowana nowelizacja wymaga przeprowadzenia uzgodnień z Ministerstwem Sprawiedliwości (por. odpowiedź MF z dnia 14 kwietnia 2021 r., nr SP9.8022.2.2021, na pismo Rzecznika MŚP).

Podstawa prawna:  Ustawa z dnia 10.09.1999 r. - Kodeks karny skarbowy (Dz. U. z 2021 r. poz. 408 ze zm.)

autor: Małgorzata Żujewska
Gazeta Podatkowa nr 46 (1817)

BIZNES INTERIA na Facebooku i jesteś na bieżąco z najnowszymi wydarzeniami