Kiedy wydatki na studia podyplomowe można uznać za koszt uzyskania przychodu?
Prowadzenie własnej działalności gospodarczej wiąże się z pozyskiwaniem nowych klientów a tym samym koniecznością oferowania jak najbardziej profesjonalnych i nowoczesnych usług. Niestety często okazuje się, że wiedza zdobyta na studiach magisterskich jest zbyt ogólna i niewystarczająca.
Wyjściem w takiej sytuacji okazują się specjalistyczne studia podyplomowe, dzięki którym można zostać ekspertem w danej dziedzinie. Opłaty związane z takimi studiami to jednak spory wydatek, dlatego warto wiedzieć kiedy można uznać go za koszt uzyskania przychodu prowadzonej działalności.
Zgodnie z przepisami ustawy o PIT, aby dany wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu powinien spełniać łącznie następujące warunki:
1. pozostawać w związku przyczynowym z przychodem lub źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
2. nie znajdować się na liście wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
3. być właściwie udokumentowany.
Co prawda wydatki związane z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych w formie studiów podyplomowych nie zostały ujęte w katalogu wydatków nieuznawanych za koszt uzyskania przychodów, zawartym w treści art. 23 ustawy o PIT, nie oznacza to jednak, że każdy taki wydatek będzie zawsze kosztem podatkowym. Oprócz tego należy koniecznie wykazać, że pomiędzy poniesionym wydatkiem a celem jaki jest osiągnięcie przychodu lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodu istnieje związek przyczynowy. Zatem aby móc stwierdzić czy wydatki poniesione w związku z podjęciem studiów podyplomowych mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, konieczne jest ustalenie następujących kwestii:
1. czy takie wydatki związane są z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych, zdobywaniem wiedzy i umiejętności, które są potrzebne w prowadzonej działalności gospodarczej i które mają z nią związek,
2. czy takie wydatki służą tylko podnoszeniu ogólnego poziomu wiedzy i wykształcenia nie związanego z działalnością, a więc które co do zasady mają charakter osobisty.
Kwestia ustalenia, czy wydatek poniesiony na dany typ studiów podyplomowych ma związek z prowadzoną działalnością czy też nie, była przedmiotem wielu interpretacji organów podatkowych. Przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 29 grudnia 2011 r. (znak IPTPB1/415-232/11-2/KSU) wypowiedział się w sprawie podatnika prowadzącego działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży detalicznej napojów alkoholowych i bezalkoholowych oraz tytoniu. Organ podatkowy uznał, że wydatek na studia "Psychologia w Zarządzaniu", został poniesiony w celu zdobycia dodatkowych kwalifikacji w postaci ukończonych studiów podyplomowych. Wydatek ten służył podnoszeniu ogólnego poziomu wiedzy i wykształcenia, a więc ma charakter osobisty. W konsekwencji nie może on stanowić kosztów uzyskania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej.
Z kolei Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 26 lipca 2011 r. (znak ILPB1/415-629/11-2/AA) stwierdził, że podatnik prowadzący działalność gospodarczą, w zakresie tłumaczeń może uznać za koszt uzyskania przychodu wydatki poniesione w związku z podyplomowymi studiami w zakresie Zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy, oraz szkolenie inspektorów ochrony przeciwpożarowej. W przedstawionym stanie faktycznym podatnik otrzymywał wiele propozycji prowadzenia spraw bhp i ppoż w zagranicznych firmach i tłumaczenia ich na język angielski, bądź niemiecki. W związku z powyższym, aby rozszerzyć zakres swojej działalności podjął naukę na podyplomowych studiach na kierunku Zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy, oraz szkolenie inspektorów ochrony przeciwpożarowej. W ocenie organu, choć trudno wydatki takie przypisać konkretnym przychodom, to jako przydatne do prawidłowego wykonywania działalności gospodarczej, mogą stanowić koszty uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.
W kwestii możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów opłaty czesnego za studia jako kosztu związanego z planowanym rozszerzeniem prowadzonej działalności gospodarczej wypowiedział się Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 8 lutego 2011 r. (znak ILPB1/415-1237/10-4/AA). Organ podatkowy stwierdził, że nie może ona zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów, ponieważ: "Skoro wydatki poniesiono przed rozszerzeniem działalności gospodarczej, to brak jest związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy ich poniesieniem, a uzyskaniem przychodu z działalności gospodarczej prowadzonej w późniejszym okresie. Zatem wydatki poniesione przed rozszerzeniem działalności gospodarczej, nie mogą obiektywnie przyczynić się do osiągnięcia przychodu, bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów".
Natomiast Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 29 grudnia 2010 r. (znak IPPB1/415-938/10-2/EC) potwierdził, że podatnik który prowadzi działalności gospodarczą w zakresie doradztwa w bieżącym zarządzaniu projektami, może wydatki poniesione na Podyplomowe Studia Zarządzania Projektami zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Jak argumentował podatnik celem studiów jest przekazanie praktycznej wiedzy, a zakres studiów nie obejmuje wiedzy ogólnej, lecz ściśle ukierunkowaną, wąska wiedzę będącą ważnym elementem prowadzenia jakiegokolwiek biznesu. Zdobyta wiedza znacznie przyczyni się do podwyższenia jakości oferowanej usługi, pozyskania nowych klientów jak również osiągnięcia wyższych przychodów.
Wobec powyższego należy, więc zauważyć że organy podatkowe uznają wydatek na studia podyplomowe za koszt po ustaleniu, że jest on związany z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych, zdobywaniem wiedzy i umiejętności, które są potrzebne w prowadzonej działalności gospodarczej i które mają z nią związek, a nie służy tylko podnoszeniu ogólnego poziomu wiedzy i wykształcenia niezwiązanego z działalnością. W tym drugim przypadku ma bowiem charakter osobisty i nie pomniejsza przychodu. Ponieważ na podatniku spoczywa obowiązek wykazania związku wydatku z prowadzoną działalnością, warto w razie wątpliwości wystąpić o interpretację podatkową.
Marcin Parulski
Konsultant w Departamencie Doradztwa Podatkowego Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych w Krakowie
Artykuł ma charakter jedynie informacyjny i stanowi publikację zainspirowaną treścią artykułów prasowych, interpretacji organów podatkowych i orzeczeń sądów administracyjnych. Nie stanowi porady ani opinii podatkowej czy prawnej w rozumieniu art. 2 ust. 1 i art. 31 ustawy o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 1996 r. Nr 102, poz. 475, ze zm.) i jest odzwierciedleniem poglądów wyrażanych przez autorów publikacji. Małopolski Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o. nie bierze odpowiedzialności za ewentualne skutki podejmowanych decyzji na ich podstawie.
