Niewiele zainteresowanych metodą kasową w VAT

Grabowski odpowiadał na pytania Krystyny Skowrońskiej i Teresy Piotrowskiej z PO, związane ze stosowaniem podatku VAT, dotyczące m.in. wprowadzenia tzw. metody kasowej rozliczeń VAT, o czym we wtorek mówił premier Donald Tusk.

Zgodnie z obecnymi przepisami tzw. mali podatnicy (o obrotach do 1,2 mln euro rocznie) mogą stosować metodę kasową rozliczenia VAT, która przewiduje, że podatek odprowadza się dopiero wtedy, gdy kontrahent zapłaci fakturę, nie później jednak, niż 90 dni od dostawy towaru lub wykonania usługi.

- Nie ma zbyt wielu podatników, którzy korzystają z tej metody, choć co najmniej 95 proc. podatników mieści się w tym limicie przychodów. (...) To, o ile dobrze pamiętam, liczba poniżej 10 tys. na ok. 1,6 mln zarejestrowanych podatników VAT - powiedział Grabowski.

Jego zdaniem przyczyna leży m.in. w tym, że firmy stosujące tę metodę mogą odliczać podatek tylko wtedy, gdy same też uregulują swoje zobowiązania wobec kontrahentów. Dodał, że istnieje ryzyko, że "duży dłużnik" nie zawsze chce współpracować z małą firmą stosującą metodę kasową, bowiem odliczyć podatek może dopiero wtedy, gdy zapłaci swojemu wierzycielowi.

Grabowski wyjaśnił, że przepisy unijne wykluczają wprowadzenie ogólnej zasady rozliczenia kasowego VAT do naszego prawa. "Nie znam kraju europejskiego, który stosuje metodę kasową dla wszystkich podatników" - dodał.

Poinformował, że ustalony w Polsce limit obrotów, który umożliwia stosowanie metody kasowej jest wysoki, np. w Estonii i Słowenii wynosi 200 tys. euro, na Łotwie niecałe 100 tys. euro, w Szwecji i Luksemburgu 300 tys. euro. Wyższy jest w Wielkiej Brytanii, gdzie wynosi 1,3 mln funtów.

Grabowski wskazał, że innym czynnikiem, który powoduje, że niewielu podatników wybiera metodę kasową, może być konieczność odprowadzenia podatku po 90 dniach, nawet gdy kontrahent nie zapłacił faktury. - W tej chwili rząd planuje zmianę tej zasady, tak żeby ona nie była barierą w wybieraniu tej metody - powiedział.

Dodał, że resort finansów pracuje także nad zmianami dotyczącymi ulgi na tzw. złe długi, aby ta instytucja była szerzej stosowana.

We wtorek premier Donald Tusk zapowiedział, że w ciągu dwóch tygodni do rządu powinien trafić projekt ustawy, która zmieni niektóre zasady rozliczania podatku VAT, m.in. z jednej strony wprowadzi sankcje za odliczanie podatku VAT bez zapłacenia, a z drugiej pozwoli firmom, które nie dostały zapłaty, by nie musiały odprowadzać podatku.

Tusk zaznaczył, że rząd chce precyzyjnie i adekwatnie interpretować przepisy europejskie, ponieważ nie może popełnić błędu. "Kwestia przejścia na VAT kasowy z memoriałowego może dotyczyć zarówno wydzielonej branży, jak i poziomu wielkości firmy. Chcielibyśmy umożliwić przechodzenie na rozliczenie kasowe wszystkim, którzy mają obrót 1,2 mln euro rocznie" - poinformował premier.

Likwidacja 5-proc. i 8-proc. stawki podatku VAT pozwoliłaby zwiększyć wpływy podatkowe o ok. 40 mld zł - uważają eksperci Forum Obywatelskiego Rozwoju. Ich zdaniem pieniądze te można by przeznaczyć m.in. na waloryzacje emerytur i obniżenie składki rentowej.

"Rozliczanie podatków w Polsce jest skomplikowane i czasochłonne. Często zdarza się tak, że ta sama usługa jest obłożona różnymi stawkami VAT-u. Absurdem jest na przykład to, że kawa w zależności od tego, czy jest serwowana z mlekiem czy bez, na miejscu czy na wynos, jest objęta stawką 23 proc., 8 proc. lub 5 proc." - powiedział na czwartkowej konferencji prasowej ekonomista FOR Aleksander Łaszek.

FOR powołuje się na szacunki ministerstwa finansów, które zakłada, że w 2013 r. wpływy z VAT-u wyniosą 126,4 mld zł. Na tej podstawie wyliczono, że likwidacja dwóch najniższych stawek VAT przyniosłaby 43 mld zł. Łaszek uzasadniał, że gdyby te pieniądze przekazać na działania zmniejszające koszty pracy, jak np. obniżenie składki rentowej, a także waloryzację rent i emerytur, to koszt zmian - czyli prawdopodobny wzrost cen - byłby mniej odczuwalny dla najbiedniejszych.

Likwidacja 5-proc. i 8-proc. stawki podatku VAT jest jedną z propozycji FOR przygotowanych z okazji planowanego na piątek wystąpienia premiera, w którym ma przedstawić plany na kolejne lata rządzenia.

Jednymi z największych wyzwań, które stoją przed polską gospodarką są zdaniem ekspertów FOR te wynikające z demografii. Wśród zaproponowanych przez fundację działań mających pobudzić polski rynek pracy jest likwidacja przywilejów emerytalnych, dzięki której zwiększy się aktywność osób starszych. FOR postuluje także redukcję pozapłacowych kosztów pracy, zwiększenie dostępności żłobków i przedszkoli, a także zatrzymanie wzrostu płacy minimalnej. Jak argumentował Łaszek, wysoka płaca minimalna będzie zniechęcać pracodawców do zatrudniania osób młodych i bez doświadczenia.

Zdaniem ekonomisty złym pomysłem jest za to wprowadzenie obowiązku odprowadzania składek na ZUS od umów cywilnoprawnych. "Jeśli popatrzeć na przykład państw, które mają największy odsetek zatrudnionych na etatach, to najlepszym sposobem by to osiągnąć, jest liberalizacja przepisów dotyczących zwalniania pracowników i redukcja pozapłacowych kosztów pracy. Wtedy pracodawcy będą chętniej tworzyli nowe miejsca pracy, ponieważ będzie się to dla nich wiązało z mniejszym ryzykiem niż obecnie" - powiedział Łaszek.

^{Fundacja Forum Obywatelskiego Rozwoju została założona w marcu 2007 r. przez prof. Leszka Balcerowicza, który jest jej wyłącznym fundatorem. "Celem Forum Obywatelskiego Rozwoju jest zmiana świadomości Polaków oraz obowiązującego i planowanego prawa w kierunku wolnościowym. Chcemy zwiększyć obywatelskie zaangażowanie w polskim społeczeństwie na rzecz propozycji, które sprzyjają szybkiemu i stabilnemu rozwojowi kraju" - tak fundacja definiuje swoje cele.}