Nota podatkowa

Nota podatkowa jest to ustrukturyzowana postać określonych danych wymaganych do ujawnienia w dodatkowych informacjach i objaśnieniach w przypadku, gdy sprawozdanie finansowe sporządzane jest zgodnie z załącznikiem nr 1 do ustawy o rachunkowości. Wchodzi ona w skład sprawozdania finansowego podatników podatku dochodowego od osób prawnych.

Wypełnianie noty podatkowej budzi u księgowych sporo wątpliwości. Powstają one już przy określaniu, jaka jednostka musi sporządzać notę. Otóż gdy jednostka stosuje wzór sprawozdania finansowego zgodny z załącznikiem nr 1 do ustawy o rachunkowości, w ust. 2 pkt 6 dodatkowych informacji i objaśnień wskazuje się, że musi ujawnić rozliczenie różnicy pomiędzy podstawą opodatkowania podatkiem dochodowym a wynikiem finansowym (zyskiem, stratą) brutto.

Dane te w sprawozdaniu finansowym XML przyjmują postać ustrukturyzowanej noty podatkowej. Ten element sprawozdania finansowego sporządzają jedynie jednostki będące podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych, bowiem tylko u nich występuje podatek dochodowy. W jednostkach, w których podatnikami podatku dochodowego od osób fizycznych są właściciele (wspólnicy), nie wypełnia się noty podatkowej.

Analizując poszczególne załączniki do ustawy o rachunkowości zawierające wzory sprawozdań finansowych dla poszczególnych jednostek, można zauważyć, że dane o różnicy pomiędzy podstawą opodatkowania podatkiem dochodowym a wynikiem finansowym brutto nie są ujawniane w przypadku sporządzania sprawozdania finansowego według załącznika nr 4 - dla jednostek mikro, o których mowa w art. 3 ust. 1a i 1b ustawy, nr 5 - dla jednostek małych wskazanych w art. 3 ust. 1c i 1d ustawy czy nr 6 - dla instytucji pozarządowych.

Zatem jednostki te nie mają obowiązku wypełniania noty podatkowej w przypadku, gdy są podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych (gdy nie są takimi podatnikami, to ze względów oczywistych jej nie sporządzają).

Pewne zamieszanie spowodowało udostępnienie przez Ministerstwo Finansów na stronie internetowej resortu struktur logicznych sprawozdań finansowych dotyczących załączników nr 4, nr 5 i nr 6 do ustawy o rachunkowości zawierających notę podatkową. Jednak nie oznacza to obowiązku wypełniania noty przez jednostki sporządzające sprawozdanie finansowe według tych załączników. Zamieszczono ją bowiem jedynie do wypełnienia fakultatywnego, dobrowolnego.

Zgodnie z art. 50 ust. 1 ustawy o rachunkowości, informacje zawarte w sprawozdaniu finansowym mogą być wykazywane ze szczegółowością większą niż określona w załącznikach do ustawy, jeżeli wynika to z potrzeb lub specyfiki jednostki. Przy tym, na zasadzie dobrowolności, notę podatkową przy sporządzaniu sprawozdania finansowego z załączników nr 4, nr 5 i nr 6 do ustawy mogą wypełnić tylko jednostki, których dotyczy ten zakres informacyjny, tj. podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych. Takie stanowisko przedstawiło Ministerstwo Finansów w odpowiedzi z dnia 14 listopada 2019 r. na pytanie naszego Wydawnictwa, a także na swojej stronie internetowej (www.podatki.gov.pl/e-sprawozdania-finansowe/pytania-i-odpowiedzi).

W strukturach logicznych sprawozdań finansowych udostępnionych na stronie internetowej (tzw. schemach) Ministerstwo Finansów przedstawiło wzór noty podatkowej zawierający szczegółowość niewynikającą z przepisów prawa. Są tam poszczególne tytuły różniące podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym i wynik finansowy brutto w pewnym narzuconym układzie, w podziale na wartość łączną, wartość z zysków kapitałowych i z innych źródeł przychodów, wraz z rubryką na wskazanie podstawy prawnej i kwoty dla wartości powyżej 20.000 zł. Dane prezentowane są za rok bieżący i ubiegły.

Jak wynika z odpowiedzi Ministerstwa Finansów z dnia 26 marca 2019 r. na pytanie naszego Wydawnictwa: "obowiązkowość poszczególnych pozycji rozliczenia różnicy pomiędzy wynikiem finansowym a podstawą opodatkowania podatkiem dochodowym została wyraźnie określona w schemach XSD.

W praktyce wygląda to tak, że dla każdej pozycji głównej rozliczenia, tj.:

• Zysk (strata) brutto za dany rok;
• Przychody zwolnione z opodatkowania (trwałe różnice pomiędzy zyskiem/stratą dla celów rachunkowych a dochodem/stratą dla celów podatkowych);
• Przychody niepodlegające opodatkowaniu w roku bieżącym;
• Przychody podlegające opodatkowaniu w roku bieżącym, ujęte w księgach rachunkowych lat ubiegłych;
• Koszty niestanowiące kosztów uzyskania przychodów (trwałe różnice pomiędzy zyskiem/stratą dla celów rachunkowych a dochodem/stratą dla celów podatkowych);
• Koszty nieuznawane za koszty uzyskania przychodów w bieżącym roku;
• Koszty uznawane za koszty uzyskania przychodów w roku bieżącym, ujęte w księgach lat ubiegłych;
• Strata z lat ubiegłych;
• Inne zmiany podstawy opodatkowania;
• Podstawa opodatkowania podatkiem dochodowym;
• Podatek dochodowy

- jednostka ma obowiązek podania jej wartości łącznej dla roku bieżącego (...).

Jednocześnie konstrukcja schematu w tym zakresie umożliwia wyspecyfikowanie do pozycji dotyczących Przychodów, Kosztów, Straty z lat ubiegłych oraz Innych zmian podstawy opodatkowania informacji uszczegółowiających. Wskazanie pozycji uszczegółowiających pozostawione zostało do decyzji jednostki, co oznacza, że to jednostka decyduje o szczegółowości informacji podawanych w rozliczeniu różnicy pomiędzy podstawą opodatkowania podatkiem dochodowym a wynikiem finansowym (zyskiem, stratą) brutto. Przy czym wskazanie przez jednostkę informacji uszczegółowiających oznacza obowiązkowość podania do tych pozycji kwoty oraz podstawy prawnej dla wartości większych bądź równych 20.000 zł".

Ponadto, jak określono w wyjaśnieniach zamieszczonych na przywołanej wcześniej stronie internetowej Ministerstwa Finansów:

• wypełnienie danych w rozbiciu na dane z zysków kapitałowych oraz z innych źródeł przychodów nie jest obowiązkowe, lecz pozostawione do wyboru jednostki sporządzającej,
• nie ma także konieczności wypełniania wartości dotyczących roku poprzedniego, ich wypełnienie pozostaje do decyzji jednostki.

Zatem jednostka może sporządzić notę podatkową bez informacji uszczegółowiających, tj. wypełniając tylko pozycje wskazane w głównych punktach (A-K). Nie musi w takim przypadku dokonywać wydzielenia danych z zysków kapitałowych i z innych tytułów ani prezentować danych za poprzedni rok (choć może to zrobić dobrowolnie).

Jednostka może też przyjąć, że będzie wykazywała informacje uszczegółowiające, czyli poszczególne pozycje o wartościach większych bądź równych 20.000 zł - wtedy musi wykazać także ich podstawę prawną. Druk zawiera pola dla wskazania artykułu, ustępu, punktu i litery z ustawy o pdop, jednak obowiązkowo wskazać należy jedynie artykuł (ustęp, punkt i litera są opcjonalne). Nie prezentuje się w informacjach uszczegółowiających pozycji dotyczących wartości niższych niż 20.000 zł - te można wykazać łącznie w pozycji "pozostałe" znajdującej się pod odpowiednim punktem głównym.

Co istotne, także gdy jednostka podejmie decyzję o wypełnianiu informacji uszczegółowiających noty podatkowej, nadal ma dowolność w zakresie wydzielania danych z zysków kapitałowych i z innych tytułów oraz prezentacji danych za poprzedni rok.

Podstawa opodatkowania podatkiem dochodowym. Podstawa prawna

Ustawa z dnia 29.09.1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2021 r. poz. 217)

autor: Dorota Przybyszewska
Gazeta Podatkowa nr 48 (1819)

BIZNES INTERIA na Facebooku i jesteś na bieżąco z najnowszymi wydarzeniami