Nowy ekwiwalent w 2008 r.

Przypomnijmy bowiem, że w przypadku niewykorzystania urlopu w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy, pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny. Metodyka jego obliczania wymaga natomiast zastosowania wspomnianego współczynnika.

Do czego służy współczynnik?

Sposób obliczania ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy został określony w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz. U. nr 2, poz. 14 ze zm.). Świadczenie ustala się stosując zasady obowiązujące przy obliczaniu wynagrodzenia urlopowego (z pewnymi tylko zmianami). Prawidłowe obliczenie wysokości ekwiwalentu wymaga:

ustalenia miesięcznego wynagrodzenia z podziałem na:

składniki przysługujące w stałej stawce miesięcznej - w wysokości należnej w miesiącu nabycia prawa do ekwiwalentu,

przysługujące za okresy jednomiesięczne zmienne składniki wynagrodzenia - w przeciętnej wysokości z trzech ostatnich miesięcy,

przysługujące za okresy dłuższe niż 1 miesiąc składniki wynagrodzenia - w średniej wysokości z ostatnich 12 miesięcy,

zsumowania miesięcznych wynagrodzeń oraz podzielenia otrzymanego wyniku przez współczynnik, który jest wartością stałą dla całego roku kalendarzowego,

podzielenia otrzymanej stawki dziennej przez liczbę 8, która wyraża dzienną normę czasu pracy,

pomnożenia otrzymanej stawki godzinowej przez ilość godzin niewykorzystanego urlopu.

Należy zauważyć, że metoda obliczania ekwiwalentu za urlop nie gwarantuje wynagrodzenia jakie pracownik otrzymałby za analogiczny okres pracy, tak jak to ma miejsce w przypadku wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy. Pozwala natomiast na uzyskanie wynagrodzenia przeciętnego.

Jak ustalić współczynnik?

Jak już wspomniano, współczynnik ustala się odrębnie w każdym roku kalendarzowym. Stosuje się go przy obliczaniu ekwiwalentu, do którego pracownik nabył prawo w ciągu tego roku. Powyższe dotyczy zatem zarówno ekwiwalentu za bieżący, jak i zaległy urlop wypoczynkowy.

W celu obliczenia współczynnika należy:

odjąć od ogólnej liczby dni w danym roku kalendarzowym łączną liczbę przypadających w tym roku niedziel, świąt oraz dni wolnych od pracy wynikających z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, podzielić otrzymany wynik przez 12.

Przypominamy, że święta będące dniami wolnymi od pracy w naszym kraju określa ustawa z dnia 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy (Dz. U. nr 4, poz. 28 ze zm.). Są to:

1 stycznia - Nowy Rok, pierwszy dzień Wielkiej Nocy (przypada zawsze w niedzielę),

drugi dzień Wielkiej Nocy,

1 maja - Święto Państwowe,

3 maja - Święto Narodowe Trzeciego Maja,

pierwszy dzień Zielonych Świątek (przypada zawsze w niedzielę),

dzień Bożego Ciała,

15 sierpnia - Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny,

1 listopada - Wszystkich Świętych,

11 listopada - Narodowe Święto Niepodległości,

25 grudnia - pierwszy dzień Bożego Narodzenia,

26 grudnia - drugi dzień Bożego Narodzenia.

Współczynnik w 2008 r.

W roku 2008 wystąpią 52 niedziele, 10 świąt przypadających w inny dzień niż niedziela i 52 dni wolne, wynikające z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy. Współczynnik do obliczania ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy wyniesie zatem 21 według wyliczenia:

[366 dni - (52 niedziele + 10 świąt + 52 dni wolne)] : 12 = 21.

Współczynnik dla zatrudnionego w niepełnym wymiarze

Przepisy prawa pracy nie przewidują odrębnej regulacji ani w przedmiocie metodyki ustalania ekwiwalentu, ani też obliczania współczynnika dla osób zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy. Powodowało to w tej grupie zatrudnionych występowanie znacznych dysproporcji między świadczeniem za urlop niewykorzystany a wynagrodzeniem urlopowym za analogiczną ilość godzin wypoczynku. W efekcie pojawiały się rozbieżności w interpretacji i znaczne różnice w wyliczeniach.

W tych okolicznościach Departament Prawa Pracy Ministerstwa Gospodarki i Pracy zajął w maju 2004 r. następujące stanowisko w sprawie: ?(?) Przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy można by przyjąć założenie, iż przeciętna liczba dni roboczych w miesiącu, czyli wartość współczynnika, powinna być ustalana proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy określonego w umowie o pracę. (?)? (pismo nr PP III/79-338/JR/04). Powyższe znajduje obecnie powszechne zastosowanie w praktyce.

Wobec tego współczynnik do obliczenia ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy w roku 2008 wyniesie przykładowo:

dla 1/2 etatu 10,5 (1/2 × 21),

dla 3/4 etatu 15,75 (3/4 × 21),

dla 1/4 etatu 5,25 (1/4 × 21),

dla 1/3 etatu 7 (1/3 × 21).

autor: Jolanta Rogacewicz