Sprzedaż środka trwałego będącego autem osobowym
Przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej powstają nie tylko w wyniku sprzedaży towarów i usług. Generuje je szereg innych zdarzeń gospodarczych, w tym m.in. odpłatne zbycie środków trwałych. Do końca 2018 r. zarówno ustawa o pdof, jak i ustawa o pdop nie zawierały odrębnych uregulowań dla rozliczania dochodu lub straty z takiej transakcji w odniesieniu do samochodów osobowych. Natomiast od 1 stycznia br. rozliczenie odpłatnego zbycia tych składników majątku następuje w sposób szczególny w stosunku do innych środków trwałych.
Auta wprowadzone do ewidencji od 1.01.2019 r.
Z dniem 1 stycznia 2019 r. do art. 24 ustawy o pdof (Dz. U. z 2018 r. poz. 1509 ze zm.) został dodany ust. 2a. Z jego uregulowań wynika, że dochodem albo stratą w ramach działalności gospodarczej z odpłatnego zbycia nabytego uprzednio samochodu osobowego będącego środkiem trwałym jest różnica między przychodem z odpłatnego zbycia tego samochodu a jego wartością początkową wykazaną w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w części nieprzekraczającej odpowiednio kwot, o których mowa w art. 23 ust. 1 pkt 4 ustawy o pdof, po pomniejszeniu tej wartości o sumę odpisów amortyzacyjnych z tytułu zużycia tego samochodu, zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.
Z kolei dodany do art. 16 ustawy o pdop (Dz. U. z 2019 r. poz. 865) ust. 5i wskazuje, że kosztem uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia nabytego uprzednio samochodu osobowego będącego środkiem trwałym są wydatki na jego nabycie, zaktualizowane zgodnie z odrębnymi przepisami, w części nieprzekraczającej odpowiednio kwot, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o pdop, po pomniejszeniu tych wydatków o sumę odpisów amortyzacyjnych z tytułu zużycia tego samochodu zaliczonych do kosztów podatkowych.
Z kolei na podstawie uregulowań art. 23 ust. 1 pkt 4 ustawy o pdof i odpowiednio art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o pdop, kosztów podatkowych nie stanowią odpisy z tytułu zużycia samochodu osobowego, dokonywane według zasad określonych w art. 22a-22o ustawy o pdof oraz art. 16a-16m ustawy o pdop, w części ustalonej od wartości samochodu osobowego niebędącego samochodem elektrycznym przewyższającej kwotę 150.000 zł (przykład 1).
Art. 24 ust. 2a ustawy pdof i art. 16 ust. 5i ustawy o pdop nie znajdują jednak zastosowania przy ustalaniu kosztu uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia samochodu osobowego w sytuacji, gdy został on uprzednio oddany przez podatnika do odpłatnego używania na podstawie umowy leasingu, o której mowa w art. 23a pkt 1 ustawy o pdof i art. 17a pkt 1 ustawy o pdop, umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze, a oddawanie w odpłatne używanie na podstawie takiej umowy stanowi przedmiot działalności podatnika (art. 24 ust. 2b ustawy o pdof i art. 16 ust. 5j ustawy o pdop). Przy sprzedaży takich aut koszty uzyskania przychodów nadal obejmują niezamortyzowaną wartość początkową.
Auta wprowadzone do ewidencji przed 1.01.2019 r.
Rozliczanie dochodu lub straty ze sprzedaży samochodów osobowych, wprowadzonych do ewidencji środków trwałych do 31 grudnia 2018 r., odbywa się w oparciu o przepis przejściowy zawarty w art. 9 ustawy o zmianie ustawy o pdof, ustawy o pdop oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 2159). Z jego uregulowań wynika, że przepisy art. 24 ust. 2a ustawy o pdof i art. 16 ust. 5i ustawy o pdop stosuje się do samochodów osobowych wprowadzonych do ewidencji środków trwałych po 31 grudnia 2018 r. W konsekwencji przy sprzedaży w bieżącym roku oraz latach następnych samochodów osobowych przyjętych do używania przed 1 stycznia 2019 r., kosztem uzyskania przychodów z takiej transakcji jest - tak jak to miało miejsce dotychczas - jego cała niezamortyzowana wartość początkowa (przykład 2).
|
Przykład 1 W styczniu 2019 r. przedsiębiorca będący osobą fizyczną kupił i wprowadził do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych samochód osobowy o wartości początkowej 189.000 zł. Wysokość miesięcznego odpisu amortyzacyjnego naliczanego od tego składnika od lutego br. według stawki z Wykazu stawek amortyzacyjnych wynosi 3.150 zł, tj. (189.000 zł × 20%) : 12 miesięcy. Część tego odpisu amortyzacyjnego stanowiąca firmowy koszt podatkowy to 79,37%, tj. (150.000 zł : 189.000 zł) × 100, czyli 2.500,16 zł. Pozostała część wynosząca 20,63%, czyli 649,84 zł, podlega wyłączeniu z kosztów podatkowych. Załóżmy, że samochód ten zostanie sprzedany w listopadzie 2019 r. Wówczas suma odpisów amortyzacyjnych z tytułu zużycia tego samochodu zaliczonych do kosztów podatkowych od lutego do listopada 2019 r., czyli za 10 m-cy, wyniesie 25.001,60 zł. W tej sytuacji w związku ze sprzedażą samochodu osobowego, do kosztów uzyskania przychodów z tej transakcji przedsiębiorca zaliczy kwotę 124.998,40 zł, tj. 150.000 zł - 25.001,60 zł.
W kwietniu 2019 r. spółka z o.o. sprzedała samochód osobowy nabyty w czerwcu 2018 r., który był środkiem trwałym. Wartość początkowa tego środka trwałego wynosiła 189.000 zł. Był on amortyzowany przez 10 miesięcy stawką w wysokości 20% rocznie, co daje miesięczny odpis amortyzacyjny w kwocie 3.150 zł. W dniu przekazania samochodu do używania średni kurs euro wynosił 4,26 zł, w związku z tym równowartość 20.000 euro wyniosła 85.200 zł. W okresie od lipca do grudnia 2018 r spółka mogła zaliczyć do kosztów podatkowych miesięcznie odpis amortyzacyjny od tego samochodu w wysokości 1.420 zł, tj. (85.200 zł × 20%) : 12 m-cy, co dało kwotę 8.520 zł. Natomiast w okresie od stycznia do kwietnia obciążała koszty podatkowe amortyzacją w ramach limitu 150.000 zł - po 2.500,16 zł miesięcznie, co dało kwotę 10.000,64 zł. Łącznie w kosztach spółki z tytułu amortyzacji tego auta znalazło się do momentu jego sprzedaży 18.520,64 zł. Jednak kosztem uzyskania przychodu ze sprzedaży tego auta jest kwota 157.500 zł, czyli wartość początkowa, tj. 189.000 zł pomniejszona o pełne dokonane od niego odpisy amortyzacyjne w wysokości 31.500 zł, tj. 3.150 zł × 10 m-cy. |
autor: Agata Cieśla
Gazeta Podatkowa nr 39 (1601) z dnia 2019-05-16