VAT: Dostawa towarów z montażem

W przedstawionej sytuacji sprzedawca dokonał dostawy połączonej z montażem. Taką dostawę uważa się za dokonaną na terytorium kraju, w którym dokonano montażu (tut. w Polsce). Stanowi o tym art. 22 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług (ustawy o VAT). Tym samym dostawa ta nie stanowi dla Spółki wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (art. 10 ust. 1 pkt 3 lit b ustawy o VAT).

W przestawionej sytuacji istotne znaczenie ma fakt, że dostawy (którą uznaje się za dokonaną w Polsce) dokonał sprzedawca, który nie prowadzi w Polsce działalności gospodarczej oraz nie jest zarejestrowany na potrzeby polskiego podatku VAT. Zastosowanie tym samym znajdzie art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT. Regulacja ta stanowi o szczególnym przypadku, w którym podatek VAT jest rozliczany przez nabywcę towarów (w drodze tzw. odwrotnego obciążenia). Do zastosowania tego przepisu potrzeba spełnienia 3 warunków:

1. dostawca nie może mieć w Polsce siedziby, ani stałego miejsca prowadzenia działalności;

2. dostawca nie może być w Polsce zarejestrowany na potrzeby VAT (warunek ten nie obowiązuje w przypadku niektórych kategorii towarów: gazu w systemie gazowym, energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym, energii cieplnej lub chłodniczej przez sieci dystrybucji energii cieplnej lub chłodniczej);

3. nabywcą towaru jest podmiot zarejestrowany w Polsce i posiadający w Polsce siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności.

Powyższe warunki zostały spełnione w przedstawionej sytuacji. Oznacza to, że Spółka powinna rozliczyć VAT przy wykorzystaniu mechanizmu odwrotnego obciążenia.

W przypadku transakcji objętych odwrotnym obciążeniem, podatek VAT nie jest rozliczany przez sprzedawcę. W świetle bowiem art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, w przypadku dostaw objętych odwrotnym obciążeniem (czyli min. tak jak w przedstawionej sytuacji) dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego. Tym samym, sprzedawca nie powinien był wystawiać faktury z doliczonym podatkiem VAT, tylko fakturę bez podatku.

Podatek należny z tytułu transakcji powinien zostać rozliczony przez nabywcę. Do ustalenia podstawy opodatkowania Spółka powinna zastosować ogólną zasadę wyrażoną w art. 29a ust. 1 ustawy o VAT. W świetle tego przepisu, podstawą opodatkowania będzie wszystko, co stanowi zapłatę, którą usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od usługobiorcy. Podstawą opodatkowania będzie więc całość kwoty, którą uiścił dostawcy nabywca. Podstawa obejmuje przy tym także nieprawidłowo naliczony przez sprzedawcę podatek. Fakt, że w tym przypadku sprzedawca nie powinien był podatku naliczać (co wynika z art. 15 ust.2 ustawy o VAT), nie ma przy tym znaczenia.

Jednocześnie, w opisanej na wstępie sytuacji, nabywca nie może odliczyć podatku naliczonego, który został niesłusznie wykazany na wystawionej przez sprzedawcę fakturze. W myśl bowiem art. 88 ust. 3a pkt 7 ustawy o VAT, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy wystawiono faktury, w których została wykazana kwota podatku w stosunku do czynności opodatkowanych, dla których nie wykazuje się kwoty podatku na fakturze - w części dotyczącej tych czynności. Z powyższego przepisu wynika brak możliwości odliczenia podatku naliczonego z faktury, na której nie powinno się naliczać podatku.

Jednocześnie należy wspomnieć, że nabywca nie zostanie całkowicie pozbawiony możliwości odliczenia podatku naliczonego Należy bowiem zauważyć, że w przypadku dostawy objętej odwrotnym obciążeniem (min. w analizowanym przypadku), kwota podatku należnego będzie równa kwocie podatku naliczonego (art. 86 ust. 2 pkt 4 lit b ustawy o VAT). Chodzi tu oczywiście o podatek jaki ma naliczyć kupujący.

Michał Samborski, młodszy konsultant podatkowy ECDDP Sp. o.o.